Laat ik deze aflevering maar direct beginnen met een disclaimer. Er zijn geen harde definities als het gaat om beleggingsstrategieën en beleggingsfilosofieën. Iedereen vult elke strategie en filosofie dus net iets anders in. Ik heb geprobeerd om in grote lijnen kaders te zetten en daarbij ook de karakteristieken te delen die ik in de afgelopen tweeëneenhalf jaar ervaren heb. Zo kan bijvoorbeeld de tijdsinspanning per strategie erg verschillen, het moet immers ook maar net passen in jouw huidige levensfase. Neem de kadering daarom als richting en onthoud goed dat het vanuit mijn perspectief is bekeken. Het kan goed zijn dat jij er heel anders naar kijkt.
“Een filosofie is de basis voor een strategie. Als ik geen filosofie heb, kan ik wel een strategie ontwikkelen, maar deze valt in duigen zodra de aanpak een maand of twee niet blijkt te werken. Dan stap ik over op een andere strategie. En dat is het slechtste wat ik kan doen.”
We gaan beginnen met de beleggingsfilosofieën omdat dit voor de meeste het interessantst is. Uiteindelijk is elke filosofie toe te passen in een strategie. Natuurlijk beleggen we allemaal voor de lange termijn en met geld dat we kunnen missen. Ik hoop dat dit voor iedereen inmiddels duidelijk is.
Beleggingsuniversum en fundamentele analyse
Over de hele wereld zijn er tienduizenden aandelen waarin je kan beleggen. Je maakt het voor jezelf een stuk makkelijker als je daar al snel een keuze in maakt. Dat kan je doen door als het ware een eigen beleggingsuniversum te creëren. De beste manier om dat te doen is op basis van je eigen filosofie en strategie. Vervolgens kan je het verder verkleinen door je eigen cirkel van kunde er overheen te leggen. Al verklein je daarmee niet je beleggingsuniversum, deze cirkel is fluïde en een goede belegger leert elke dag iets bij.
Uiteraard is niet alles investable in je beleggingsuniversum. Het lijstje met potentiële bedrijven voor in jouw portfolio wordt steeds kleiner. Na een goede fundamentele analyse blijft er nog maar een kleine selectie over. De kans is groot dat uiteindelijk de waardering bepaalt of het ook daadwerkelijk in je portfolio komt. Ook dit proces is niet altijd een-op-een te volgen. Ik probeer in deze aflevering zoveel mogelijk de grote lijnen te schetsen.
Verwachtingen, uitdagingen en karakteristieken
Wat ik mij in het begin niet zo goed realiseerde, hoewel je daar gaande weg wel achterkomt, is dat elke strategie een andere tijdsbesteding heeft. Van heel passief tot extreem actief. Hier zit natuurlijk geen waarde-oordeel aan vast maar is voor elke belegger wel goed om te weten. De kans is groot dat je belegt naast je werk en mogelijk je gezin. Dat betekent dat je beperkte tijd hebt. Over tijd kan dat natuurlijk veranderen, waardoor natuurlijk ook je strategie kan wijzigen. Als belegger is het alleen maar gezond om constant te blijven schaven aan je strategie. Iedereen leert onderweg, doet meer kennis en nieuwe inzichten op en grote veranderingen in je leven kan je meenemen in je toekomstige beslissingen. Naast de tijdsinspanning heeft elke strategie ook zijn eigen kernmerken en verwachtingen. Uiteraard zijn daarmee ook de uitdagingen anders. Het is belangrijk dat je een ‘spelletje’ speelt waarbij je je comfortabel voelt en het gevoel hebt het lang vol te kunnen houden. Alleen dan kan je genieten van het compounding effect.
Niks is heilig
De beleggingswereld zit vol met mannetjes (helaas zijn er weinig vrouwen actief) die volledig van zichzelf overtuigd zijn. Het liefst zijn deze mensen ook nog anoniem. Ze delen maar al te graag hun eigen strategie en waarom dat de beste is. Laat je daar vooral niet gek door maken. Elke strategie heeft voor- en nadelen. Zomaar een strategie van iemand kopiëren is geen goed idee. Misschien heeft diegene op Twitter helemaal geen baan en kan hij de hele dag naar de beurskoersen kijken. Uiteindelijk kan je bij een goede uitvoer met elke strategie een outperformance halen. En er zijn strategieën waarmee je de kans vergroot, als we de wetenschap moeten geloven.
Ken jezelf
Zelfkennis is met beleggen erg belangrijk. We hebben niet voor niets meerdere afleveringen gemaakt over psychologie in beleggen. Het is handig om goed na te denken over je eigen karakter, waar je in gelooft en over hoeveel tijd je aan je beleggingen wil besteden. Ben je zuinig van aard? Dan is een fiscaal bewuste indexstrategie zonder franje en met lage kosten misschien ideaal. Vind je het leuk om tegen de conventionele mening in te gaan en ben je wars van alles wat naar modeverschijnselen riekt? Dan is een tegendraadse en op waarde gerichte strategie misschien iets voor je. Ken jezelf en stel jezelf altijd de vraag: ga ik het op deze manier lang volhouden?
Beleggingsfilosofieën
Ik heb geprobeerd om een zo’n compleet mogelijk overzicht te maken van alle beleggingsfilosofieën. Uiteindelijk praten we allemaal over dezelfde aandelen, de kaders per filosofie zijn troebel. Om toch een soort van structuur te houden heb ik wel wat kaders gemaakt. Zie het als een denkrichting en niet als in steen gegoten. Wees altijd kritisch op wat je leest en vul naar eigen inzicht aan. We gaan de volgende beleggingsfilosofieën doornemen:
- ETF beleggen
- Waardebeleggen
- Dividend (groei) beleggen
- Compounders
- Growth at a Reasonable Price (GARP)
- Groeibeleggen
- Cyclical Play
- Turnarounds
- Small Cap beleggen
- Low volatility beleggen
- Momentum (swing trading)
- Asset opportunities
“All intelligent investing is value investing - acquiring more that you are paying for. You must value the business in order to value the stock.” — Charlie Munger
Voordat we erin duiken wil ik nog toevoegen dat alle grote beleggers zeggen dat uiteindelijk iedereen een waardebelegger is. Filosofisch gezien is dat natuurlijk waar. Niemand koopt iets met het idee dat het minder waard is dan wat je ervoor betaalt. Het onderscheid ligt in de manier waarop er naar waarde wordt gekeken. Als voorbeeld: ik denk dat het verschil tussen waardebeleggen en compounders voornamelijk is dat je bij value speculeert op een terugkeer naar de trend terwijl je bij compounders juist uitspraken doet over de trend. In beide gevallen kan het vanuit de koper gezien een goede deal zijn.
ETF beleggen
ETF beleggen heeft weinig uitleg nodig. Ik bedoel dan specifiek op goed gespreide ETFs zoals de iShares of Vanguard All-World index. Eventueel kan je de S&P 500 of de STOXX Europe 600 ook als goed gespreid zien. Dat is verschillend per persoon.
16. ETF in alle kleuren en maten | € 150.80023. ETF voor gevorderden | € 162.800Kernmerken: simpel en eenvoudig op te zetten. Om het voor tientallen jaren vol te houden is het wel verstandig als je in grote lijnen weet hoe beleggen werkt.
Verwachting (performance): je kan exact de rendementen van de markt verwachten. Geen under- of outperformance. Dat betekent dus ook dat als de markt met 50% daalt, jouw portfolio ook mee gaat. Als de geschiedenis zich herhaalt, gebeurt dat minimaal één keer per generatie.
Uitdaging: die is vrij laag en helemaal weg te halen als je het automatiseert.
Tijdsinspanning: nihil, helemaal als je het maandelijks kopen van een goed gespreide ETF automatiseert. Als dat niet mogelijk is, valt één transactie per maand reuze mee. Wel is het handig om een maandelijkse reminder in je agenda te plaatsen. Bijvoorbeeld wanneer je salaris net gestort is. Om alles op te zetten moet je wel wat uurtje investeren.
Waardebeleggen
De gedachten die leeft onder waardebeleggers is dat je minder betaalt voor wat de onderneming nu waard is, dan wat je er in eerste instantie voor betaald hebt. Je zou kunnen zeggen dat een waardebelegger ‘speculeert’ op een terugkeer naar de trend. De markt beweegt constant, er wordt dan ook gesproken van periodes van over- en undershooting. Met andere woorden: soms is de markt te enthousiast en wordt er te veel betaald en soms schiet het pessimisme erin en willen we niks meer betalen. Als waardebelegger wil je hiervan profiteren. Dit doe je door elk aandeel te waarderen en het liefst te kopen met een margin of safety (veiligheidsmarge).
49. Wat is waardebeleggen? | € 208.800Kernmerken: vaak zijn het de net-niet-aandelen, oftewel niet de allerbeste bedrijven. De beste ondernemingen worden over het algemeen wel herkent door beleggers waardoor die zelden te koop zijn met een margin of safety. Er zullen periodes zijn waarin veel bedrijven interessant zijn om toe te voegen aan je portfolio maar andersom ook. In 2020 en 2021 was het lastig. Geduld en discipline is dus erg belangrijk.
Verwachting (performance): als waardebelegger moet je er rekening mee houden dat als we in een lange bull market zitten, je iets zal achterblijven op de markt. Uiteraard is dit geen hard gegeven. De kans op een outperformance is aanzienlijk groter tussen de twee extreme markten of in een bear market.
Uitdaging: om deze filosofie goed toe te passen is het waarderen van bedrijven een key factor. Hierbij is een gedege kennis van de jaarrekening een must. Natuurlijk moet je de complete fundamentele analyse niet vergeten maar waardering is een erg belangrijk onderdeel. Eenmaal een positie ingenomen, moet je geduld hebben en vertrouwen houden dat het aandeel uiteindelijk naar jouw berekende fair value gaat.
Tijdsinspanning: over het algemeen vrij intensief. Elke keer als een aandeel in je portfolio jouw berekende fair value aantikt, wil je het weer verkopen. Op deze manier hou je altijd een ‘korting’ in je portfolio. Die korting kan je zien als een margin of safety. Deze strategie kan ook niet gezien worden als buy-and-hold. Je bent constant bezig. Sommige periodes meer dan andere.
Dividend (groei) beleggen
Je kan het zien als twee losse filosofieën die uiteraard ook te combineren zijn. Het gaat hierbij om beleggen in dividend en beleggen in de groei van dividend. Bij het eerste kijk je voornamelijk naar de huidige yield en bij de tweede meer naar de gemiddelde jaarlijkse groei. In beide gevallen is het component dividend erg belangrijk. Waar beleggers voornamelijk naar kijken is de betrouwbaarheid en de stabiliteit van het dividend. Amerika kent een heuse dividendcultuur, dividend aristocraten zijn daar een groot ding. Dat zijn bedrijven die 50 jaar op rij hun dividend niet verlaagd hebben.
5. Mijn strategie: Dividend (growth) Investing | € 139.800Kernmerken: voordat een bedrijf dividend kan en wil uitkeren, moet het in een latere fase zijn beland. Als het nog een marktpositie moet veroveren, moet al het geld direct weer terug de organisatie in. Dividend wordt over het algemeen uitgekeerd als er geld ‘over’ is. Door sommige wordt het ook wel gezien als ideeënarmoede. Doordat bedrijven redelijk lang bestaan en een marktpositie hebben gecreëerd, zijn het vaak stabiele bedrijven. Je zou kunnen zeggen dat het lindy effect hier goed op werkt.
Verwachting (performance): over het algemeen gezien doe je het in een bull market iets minder maar maak je het al snel goed in een bear market. De dalingen zullen veel minder diep zijn dan de markt in zijn geheel. Dividend zorgt toch voor een demper. Het ontvangen dividend biedt ook kansen om dezelfde aandelen goedkoper bij te kopen. Je creëert toch elk jaar 2-4% cashflow voor je portfolio.
Uitdaging: de meeste dividendbeleggers zien dividendaandelen als buy-and-hold. Als de focus ligt op het genereren van een inkomstenstroom, is dat te begrijpen. Ook dividendaandelen kunnen periodes hebben van extreme overwaardering. Hoe ga je daar dan mee om? Verder kan een dividendverlaging de koers echt een knauw geven. Hoe reageer daar op?
Tijdsinspanning: beleg je in dividendgroei, dan zal het je over het algemeen iets meer tijd kosten dan ‘gewoon’ dividendbeleggen. Volle aandelen zullen nooit helemaal passief zijn. Je zal toch regelmatig je aandelen langs moeten gaan om de betrouwbaarheid van het dividend in te kunnen schatten. Al zullen het aantal handelingen wel vrij beperkt zijn.
Compounders
Het voelt als gisteren dat we hier een aflevering over gemaakt hebben. Veel uitleg heeft het daarom niet nodig. Over het algemeen geven compounders niets (terug) aan de aandeelhouder. Ze houden al het geld bij en maken er nog meer geld van. Deze bedrijven herinvesteren alle vrije kasstroom in het bedrijf zelf. Ze herinvesteren in groei. Op die manier blijft de verworven cash in het bedrijf en vloeit het niet weg. Ze verhogen het kapitaal van het bedrijf met het nieuw verworven kapitaal. Ze stellen samen, ze compounden.
119. Compounders | € 233.800Kernmerken: misschien is dit wel de utopie van beleggen. Kopen en achterover leunen. Heb je eenmaal een compounder in je portfolio, dan is het echt buy-and-hold. Als het bedrijf door iedereen gezien wordt als compounder is de kans groot dat je al te laat bent. Om een goed instapmoment te vinden is lastig omdat het aandeel altijd premium geprijsd is. Zulke aandelen hebben een langdurige (omzet)groei en houden ondertussen voldoende investeringsmogelijkheden. Geen enkel aandeel blijft zijn hele leven lang een compounder. Je hebt de jackpot als je een compounder vroeg in je portfolio hebt. De enige fout die je dan nog kan maken, is verkopen.
Verwachting (performance): dit is erg lastig te zeggen. De kaders van een compounder zijn vaag. Ook zijn zulke aandelen vrij schaars. Mocht je er vroeg bij zijn en het aandeel niet verkopen of verkleinen, dan kan het voor bijna alle rendementen in je leven zorgen.
Uitdaging: het vinden van een compounder in een vroege fase. Ik ben er nog niet van overtuigd dat dit een eigen filosofie an sich is. Als belegger is het wel extreem goed om alle karakteristieken van een compounder te kennen. Als je die eenmaal hebt, moet je het met fluwelen handschoenen behandelen. Als je hele lange periodes belegt, lees 20 tot 30 jaar, dan is het goed mogelijk dat je portfolio voornamelijk uit compounders bestaat.
Tijdsinspanning: als je eenmaal een portfolio hebt met compounders, dan is dit verder vrij passief. Uiteraard moet je wel alle bedrijven in de gaten houden. Daarbij is het belangrijk dat de lange termijn trends intact blijven. Als we realistisch zijn, vind je nooit een portfolio vol met compounders zonder eerst heel veel te hebben geleerd en belegd (jarenlang). Misschien is dit dus wel alleen geschikt voor de echte liefhebbers.
Growth at a Reasonable Price (GARP)
Naar mijn idee is dit echt een filosofie van de laatste jaren. Je kan het zien als een combinatie tussen waardebeleggen en groeibeleggen. Qua omzetgroei moet je denken aan 5% tot 15% per jaar. Een groot verschil met groeibedrijven is dat bij GARP de bedrijven wel winst maken. En dat de winst ook elk jaar groeit. Het zijn bedrijven met een bewezen verdienmodel en een competitief voordeel. De groei die het bedrijf nu heeft moet verwerkt zitten in de waardering.
Kernmerken: na een snelle blik lijkt het aandeel duur maar als je het corrigeert voor de groei is het goed geprijsd. Het is dan de bedoeling dat je niet te veel fantasie nodig hebt om de groei in te schatten. Jaarlijks groeit de omzet en de winst, wordt het aandeel goedkoper of volgt de koers. Het laatste is het meest ideale. Als belegger is het belangrijk om de groei op de lange termijn goed in te schatten en in de gaten te houden. Dit type aandelen bewegen over het algemeen met de markt mee. In een bull market gaat het misschien iets meer omhoog en in een bear market iets meer naar beneden.
Verwachting (performance): net als bij compounders is het lastig hier iets over te zeggen. Er zullen periodes zijn waarin groei over het algemeen duur is op de beurs, of waarin het juist goed te betalen is. Discipline wanneer je koopt, verkoopt of niks doet is belangrijk.
Uitdaging: de fundamentele analyse is belangrijk. Wat is de trend waar het bedrijf op zit en hoe lang kunnen ze de groei vasthouden? Doet het management de juiste dingen met het geld om de groei vast te kunnen houden en is er nog voldoende ruimte om het bedrijf verder te optimaliseren voor winst. Het blijft belangrijk om de groei goed in te schatten want als die snel wegvalt, zal de huidige waardering te duur zijn waardoor de koers wel naar beneden gaat.
Tijdsinspanning: nog best intensief maar in ideale omstandigheden blijft het bedrijf de groei doorzetten en kan je elke keer je waardering naar boven bijstellen. In tegen stelling tot waardebeleggen, neem je minder snel afstand van aandelen. In jargon is de portfolio turnover hoger.
Groeibeleggen
Je hebt groeibeleggen en een overtreffende trap genaamd story beleggen. Story beleggen is een extreem hoog risico en komt voornamelijk voor buiten de beurs. Venture capital is daarin actief. Op overspannen markten zie je zulke aandelen ook meer op de beurs. Bij groeibeleggen gaat het om aandelen die een fase verder zijn. De organisatie is al gevormd maar de markt waarin ze actief zijn, is dat nog aan het doen. De focus licht voornamelijk op het veroveren van het marktaandeel. Hierdoor wordt de organisatie inefficient gerund. Alle energie gaat naar sales, marketing en productontwikkeling. Veel van de toekomstige plannen zijn al in de koers verwerkt.
6. Mijn strategie: Growth Investing | € 143.800Kernmerken: als een bedrijf met 25% per jaar groeit, betekent dit dat het elke drie jaar verdubbelt qua omzet. Het is daarom extreem lastig om goed in te schatten wat het bedrijf doet over vijf jaar. Een goede fundamentele analyse is belangrijk waaronder het management en de mogelijk total addressable market (TAM). Verder wil je goed kijken naar de S&M en R&D kosten. Deze kosten zullen in deze fase over het algemeen erg hoog zijn. Het is aan jouw de taak om in te schatten hoe het gaat normaliseren. En als dat gebeurt, dat het dan geen marktpositie verliest. Al het geld dat overblijft drupt naar onderen als nettowinst, waardoor je marge omhoog gaat.
Verwachting (performance): in goede tijden zullen deze aandelen het erg goed doen maar in mindere tijden ook een heel stuk minder. Dit zijn erg volatiele aandelen. Je moet echt tegen dalingen van 40-50% kunnen anders moet je niet gaan beleggen in dit type aandeel.
Uitdaging: voorkom dat je in een hype-aandeel zit. Als je betaalt voor hype, zal je nooit geld verdienen. Als belegger is het de uitdaging om de groei in te schatten. En dan voornamelijk de langdurige groei. Je hebt weinig ‘bewijs’ dat het ook echt gaat lukken. Je kan niet leunen op een trackrecord. Je moet een hoop kennis van de industrie hebben en de cultuur van een bedrijf goed kunnen aanvoelen. Een overeenkomst van groeibedrijven is dat ze allemaal groeien. Of ze uiteindelijk allemaal ook erg winstgevend gaan worden, is de million-dollar question.
Tijdsinspanning: in een ideale wereld is dit een lichte vorm van buy-and-hold. Als het bedrijf de groeiconstant waar blijft maken, heb je geen reden om te verkopen. Zie je een flinke groeivertraging, dan moet je snel handelen. Het is wel belangrijk om kort op de bal te zitten. Echter, dat betekent niet dat je ook veel moet handelen.
Cyclical Play
Cyclische aandelen zijn aandelen van bedrijven die gevoelig zijn voor ontwikkelingen in de economische cyclus of conjunctuur. Aan de hand van de economische situatie of cyclus presteren deze aandelen. De volatiliteit is erg hoog. Het in - en uitstapmoment is erg belangrijk. Dit zijn typische aandelen waarvoor geldt: “buy the rumor, sell the news”. Op de top van de cyclus is de weg naar beneden heel lang. Voor deze aandelen moet je contra handelen. Zit je fout, dan kan je rekenen op een hoop verlies.
53. Beleggen in cyclische en turnaround aandelen | € 207.900Kernmerken: doordat cyclische aandelen veel winst maken in goede tijden, lijken deze aandelen in die periode goedkoop. Als belegger moet je goed op de hoogte blijven van waar de cyclus zich nu begeeft. Het is altijd goed om naar de resultaten in het verleden te kijken om te zien hoe hoog de pieken en hoe laag de dalen zijn. Daarmee kan je dan gaan rekenen.
Verwachting (performance): in een korte periode kan je de markt flink outperformen. Zit je verkeerd, dan is het lastig om het nog goed te maken. Over het algemeen doen hoog volatiele aandelen het minder goed. Wees je bewust van het risico.
Uitdaging: misschien wel het lastigst aan deze aandelen is dat je een goed gevoel moet hebben voor de cyclus. Dat moet je namelijk inzetten tijdens het in- en uitstapmoment. Je moet dan contra gaan en een positie innemen wanneer niemand dat nog wil.
Tijdsinspanning: zomaar in een cyclusaandeel stappen is niet handig. Het vergt redelijk veel tijd om een goed gevoel te hebben voor de cyclus. Als je dat eenmaal hebt, is het niet meer zo intensief. Het kan erg lang duren voordat je daar bent. Het moment dat je een positie open hebt, moet je het heel strak managen.
Turnarounds
Het verhaal van asymmetrisch beleggen kom je vaak tegen bij turnarounds. Bedrijven die in vieze papieren zitten, het roer omgooien en opnieuw beginnen. Beleggen in turnarounds neemt de nodige risico’s met zich mee. Je hebt bedrijven die slagen in hun opzet en bedrijven die falen. Wanneer ze falen, verlies je geld. Maar wanneer ze slagen, kan je heel veel geld verdienen. Het is vergelijkbaar met cyclische aandelen, alleen zijn die minder risicovol. De overeenkomst is dat beide type aandelen een moment hebben dat niemand ze meer wil hebben. Als je belegt in een turnaround is het belangrijk om erg veel vertrouwen in het management te hebben. De kans is ook groot dat er juist een nieuw management actief is dat de boel gaat veranderen.
53. Beleggen in cyclische en turnaround aandelen | € 207.900Kernmerken: je vist in een vijver waar je depressief van kan worden. De kans is groot dat er veel schulden zijn, mogelijke rechtszaken of het verdienmodel is niet goed. Als het bedrijf in het nieuws komt, is het altijd slecht.
Verwachting (performance): vergelijkbaar met cyclische aandelen. Niet zoveel over te zeggen. Zulke aandelen worden op een gegeven moment geprijsd alsof ze failliet gaan. Mocht de boel draaien, dan is er een hoop upside. Asymmetrisch dus. Onderschat de markt niet, zulke aandelen zijn vaak goedkoop om een reden.
Uitdaging: zie jij iets wat de markt anders ziet? Of heb jij bijzonder veel vertrouwen in het management? Zomaar even instappen in zulke aandelen zit er niet in. Je moet je huiswerk hier zeker doen.
Tijdsinspanning: erg tijdsintensief. Je gaat in deze aandelen volledig contra aan de markt. Wat zie jij wel dat de rest niet ziet? Een grondige fundamentele analyse is hier nog belangrijker. En dat kost natuurlijk tijd. Ook als je het aandeel bezit moet je blijven managen om op de hoogte te blijven en te checken of alles nog in lijn ligt met je eigen verwachting.
Small Cap beleggen
Dit is beleggen in aandelen van bedrijven met een relatief kleine beurswaarde. Deze bedrijven hebben vaak nog veel groeipotentie wat kan leiden tot een hoog rendement. Over het algemeen ligt de beurswaarde van een small cap tussen de 300 miljoen en 2 miljard. Als particuliere belegger kan je hier een voordeel hebben omdat institutionele beleggers vaak te veel geld beheren om in kleine bedrijven te beleggen. Daarnaast worden deze aandelen door minder analisten en media gevolgd.
86. Beleggen in small caps (met Willem Burgers) | € 240.500Kernmerken: er bestaat weinig tot geen media over dit bedrijf, waardoor onderzoek lastiger wordt. Dit kan natuurlijk ook een voordeel zijn. Over het algemeen zijn kleinere bedrijven meer volatiel. Dit kan weer een nadeel zijn omdat de uitslagen in je portfolio groter worden. Kleinere bedrijven kunnen wel eenvoudiger voor een lange periode blijven groeien.
Verwachting (performance): size is een van de factoren waarvan wetenschappelijk bewezen is dat je er een outperformance mee kan halen. In Nederland doet de ASCX het dan ook beter dan de AEX. Een outperformance is zeker haalbaar maar de kans is groot dat het gepaard gaat met meer volatiliteit.
Uitdaging: goed onderzoek is bij deze aandelen erg belangrijk. En daarmee bedoel ik voornamelijk je eigen inspanning om onderzoek te doen. Bij grotere en bekende bedrijven kan je al veel vinden zoals interviews van het management en meningen van anderen. Bij hele kleine bedrijven is dit beperkt.
Tijdsinspanning: over het algemeen kost het je iets meer tijd omdat je minder gebruik kan maken van de fundementele analyse van anderen. De kans is groot dat je zelf contact op moet nemen met investor relations om antwoord te krijgen op al je vragen. Het bezoeken van de aandeelhoudersvergadering kan bij kleine bedrijven ook erg handig zijn om meer te weten te komen.
Low volatility beleggen
Laagvolatiele aandelen richten zich op minimale volatiliteit of aandelen die minder volatiel zijn dan de brede markt. In tegenstelling tot de gangbare opvatting is Low Risk niet synoniem met laag rendement. Laagvolatiele aandelen blijken een hoger rendement te genereren dan aandelen met een hoge bèta of een hoge standaarddeviatie. Eigenlijk komt het hierop neer: verliezen die men niet maakt, hoeft men ook niet goed te maken. Dus al blijft je rendement in bullmarkten achter, met low risk aandelen behaal je door de marktcyclus heen een hoger rendement.
85. Wat is factorbeleggen? | € 260.800Kernmerken: het voornaamste kenmerk is een lage bèta ten opzichten van de markt. In bepaalde sectoren zijn meer van deze aandelen te vinden, denk aan telecom en healthcare. In de technologiesector zal je minder van zulke aandelen vinden. Breed genomen is een bedrijf erg stabiel en betrouwbaar, anders kan het niet zo snel een lage bèta hebben.
Verwachting (performance): als categorie gezien is er net als bij small caps een wetenschappelijke onderbouwing voor een outperformance. Je kan verwachten dat je in een bull market iets achterblijft en juist veel beter standhoudt in een bear market.
Uitdaging: je zou deze type aandelen kunnen gebruiken om meer te profiteren van de cyclus in de markt. Als je bijvoorbeeld een waardebelegger bent en het wordt steeds lastiger om goed gewaardeerde aandelen te vinden, dan zijn dat indicatoren om mogelijk meer naar lage volatiele aandelen te schuiven. De wetenschap heeft laten zien dat wisselen niet nodig is. Je moet dan wel geduld hebben om under te performen als de markt jaren lang omhoog gaat.
Tijdsinspanning: doordat deze aandelen over het algemeen gezien vrij stabiel zijn, heeft het niet zoveel inspanning nodig. Een portfolio met lage volatiele aandelen moet goed te managen zijn met relatief weinig inspanning.
Momentum (swing trading)
Momentum en swing trading heb ik samengevoegd. Al zijn het wel twee aparte filosofieën. Voor swing trading is de technische analyse leidend. In deze vorm ga je op zoek naar trends in bepaalde aandelen. De gemene deler is dat het profiteert van een trend of momentum. Momentum is dan ook een van de factoren en richt zich op aandelen met een opwaartse prijstrend. Vaak ontdekken ervaren waardebeleggers in een vroeg stadium de werkelijke waarde van aandelen. Als die stijgen, springen momentumbeleggers op de rijdende trein. Momentumbeleggen heeft minder van doen met een abstracte beleggingstheorie en meer met het inhaken op gedrag van beleggers. Zien kopen, doet kopen.
85. Wat is factorbeleggen? | € 260.800Kernmerken: wachten op het juiste moment, als de draai gemaakt wordt moet je dit in stappen doen. Je moet dan herkennen wanneer een aandeel in een stijgende trend zit. Je komt dan snel bij technische analyse uit. Je zoekt bijvoorbeeld naar meerdaagse gemiddelden. In theorie kan dit elk soort aandeel zijn.
Verwachting (performance): de wetenschap zegt hierover dat dit een manier is om de markt te verslaan of ‘om een alpha te halen.’ Als particuliere belegger is dat erg lastig. De onderzoeken worden gedaan wanneer honderd aandelen tegelijk gekocht worden en na een maand weer honderd andere aandelen. Vaak wordt er geen rekening gehouden met transactiekosten.
Uitdaging: het juiste moment aanvoelen, instappen en ook weer op tijd uitstappen. Zo nu en dan is het wel mogelijk. Neem bijvoorbeeld de energiecrisis waarin we nu zitten. Een momentum ‘trade’ in olie of defensie-aandelen was de juiste keuze geweest. Je moet er wel snel bij zijn. De huidige markten zijn extreem efficient in het verwerken van zulk soort nieuws.
Tijdsinspanning: omdat je zulke aandelen niet altijd in je portfolio hebt, is de tijdsinspanning beperkt tot het innemen van een positie wanneer die open is. In die periode moet je erg kort op de bal zitten. Je moet zien wanneer het momentum tegen je keert.
Asset opportunities
Asset opportunities is een van de strategieën die Peter Lynch toepast. Het komt al vanuit de tijd dat Benjamin Graham actief was. Je gaat op zoek naar activa zoals metalen en olie, tv-stations, gebouwen en gepatenteerde medicijnen die meer waard zijn dan de marktkapitalisatie. Het vinden van deze verborgen activa vereist echter praktische kennis van het bedrijf dat de activa bezit, en Lynch wijst erop dat binnen deze categorie de "lokale" voorsprong - je eigen kennis en ervaring - als grootste voordeel kan worden gebruikt. De net-net strategie valt hier ook onder. Dat betekent dat het bedrijf meer cash heeft dan dat het bedrijf waard is.
Kernmerken: je moet goed graven in een bedrijf om zulke activa te vinden en op waarde te schatten. Vaak zal je zien dat er altijd iets met deze bedrijven aan de hand is. Het is natuurlijk hoogst ongebruikelijk dat de marktkapitalisatie minder waard is.
Verwachting (performance): er zijn zeker onderzoeken waaruit blijkt dat deze vorm een slimme manier van beleggen is. Echter, deze onderzoeken zijn gebaseerd op een lange periode. Sinds het internet is zulke kennis en inzichten voor veel meer mensen bereikbaar. Hierdoor wordt het lastiger om een outperformance te halen.
Uitdaging: je moet vertrouwen hebben dat de waarde er uiteindelijk uitkomt. Helemaal met net-nets is het een uitdaging om geduld te hebben omdat de meeste bedrijven elke dag cash verbranden.
Tijdsinspanning: erg tijdsintensief! Het werken met screeners kan een hoop werk voor je doen. Uiteindelijk moet je toch de hele jaarrekening doorspitten om alles goed te begrijpen. Eenmaal in je portfolio moet je het aandeel heel nauw volgen.
Beleggingsstrategieën
Om het risico zo klein mogelijk te houden en jezelf te beschermen bij beleggen - want emoties gaan komen - kun je een beleggingsstrategie opstellen. Deze heeft als voordeel dat je van tevoren een plan maakt en dus ook berekend bent op een verlies. We gaan de volgende beleggingsstrategieën doornemen:
- Dollar-cost averaging (DCA) strategie
- Core-satellite strategie
- Long / short strategie
- Single & Multi asset strategie
Voordat je in een strategie duikt is het goed om duidelijk te hebben waarom je gaat beleggen. Een snelle reden kan zijn dat spaargeld niets tot weinig meer oplevert. Dat is al een goede start maar nog niet voldoende. Wil je gaan beleggen voor bijvoorbeeld een vakantie dan zou ik dat afraden. Beleggen voor een auto kan misschien maar hoe langer je horizon is, hoe beter. Ik zou alleen beleggen met geld dat je minimaal tien jaar kan missen. Een extra aanvulling op je pensioen, eerder met pensioen, studie voor je kinderen, nieuw huis of uitbouw zijn goede doelen die je door beleggen zou kunnen realiseren.
Uiteindelijk is geen enkele strategie heilig en combineren zou ook altijd kunnen. Het is wel fijn dat voordat je begint, je jezelf wat richtlijnen geeft in hoe je het de komende jaren gaat aanpakken. Emoties komen zeker als je een lange periode belegt, dalende koersen doen iedereen wat.
Dollar-cost averaging (DCA) strategie
Dollar cost averaging (DCA) is een strategie waarbij posities worden opgebouwd door met regelmatige tussenpozen gelijke sommen geld te beleggen, ongeacht de prijs van het product of wat er op de financiële markten gebeurt. Deze regelmatige beleggingen worden gedaan op basis van een vast bedrag in een specifieke valuta of met een vast aantal aandelen. Hierbij variëren intervallen van wekelijks, tot maandelijks of zelfs jaarlijks.
Het kopen van aandelen volgens een vaste frequentie werkt bijzonder goed voor ETFs en fondsen. Je kijkt dan niet specifiek naar het onderliggende producten maar koopt in het geval van de All-World ETF elke keer een stukje van de wereld bij. Ongeacht wat de koers op dat moment doet. Deze strategie werkt lastiger bij losse aandelen. Daar is het niet verstandig om zomaar bij te kopen. Onderliggend wil je het graag baseren op een fundamentele reden, bijvoorbeeld een onderwaardering. Het idee dat je elke maand geld opzij zet om te beleggen is natuurlijk wel een goede manier om over een lange periode vermogen op te bouwen.
Om DCA iets actiever te maken zou je met jezelf kunnen afspreken dat bij een X procent daling je wat maandelijkse inleg naar voren haalt. Op deze manier kan je mogelijk iets meer profiteren van een daling.
Core-satellite strategie
Core-Satellite beleggen is een methode voor het samenstellen van een portefeuille. Het is ontworpen om kosten en volatiliteit te minimaliseren en tegelijkertijd de mogelijkheid te bieden om beter te presteren dan de brede aandelenmarkt als geheel. De kern van de portefeuille bestaat uit passieve beleggingen die belangrijke marktindices volgen, zoals de All-World index. Extra posities, ook wel satellieten genoemd, worden aan de portefeuille toegevoegd in de vorm van actief beheerde beleggingen of zelf geselecteerde aandelen. De naam van deze methode is een afgeleide van het planetarium, waar kleinere satellieten (manen) om een planeet draaien.
82. Core-Satellite beleggingsstrategie | € 281.600Er is geen vaste regel voor wat een kern- of satellietinvestering is. Het hangt af van de doelen, behoeften, omstandigheden en situatie van de persoon. Een kerninvestering voor de een is een satellietinvestering voor de ander, en vice versa. Voor beleggingen in je satelliet is het belangrijk om goed na te denken over waar jij een edge kan hebben. Een edge kan bijvoorbeeld zijn waar jij specifieke kennis, toegang of inzicht in hebt. Denk aan een bepaalde sector waar je werkzaam in bent.
Long / short strategie
Vaak hoor je over hedgefondsen dat ze een long - en shortstrategie hebben. Dat het hun niet uitmaakt wat de markt doet. Short gaan is een van de weinige manieren om neerwaartse rendementen te behalen. Hierdoor kan men niet alleen profiteren van een beurscrash. Het combineren van long- en shortposities vermindert het marktrisico in een portefeuille. Rendementen kunnen worden gegenereerd uit de relatieve prestaties van twee instrumenten, ongeacht de richting waarin ze bewegen.
115. Hedgen van je portfolioMarktneutrale hedgefondsen gebruiken hiervoor long - en shortstrategieën. Ze genereren rendementen met weinig correlatie met de markt en kunnen worden gebruikt om de volatiliteit van een grotere portefeuille te verminderen. Ook ben je dan minder afhankelijk van de hausse op de markt want je kan dan profiteren van zowel stijgende als dalende koersen.
Deze strategie wordt over het algemeen weinig toegepast door particuliere beleggers omdat short gaan een relatief hoger risico kent en beleggen complexer maakt. Het moment dat je short gaat, leen je als het ware een aandeel van iemand dat je direct weer verkoopt. Je hoopt dat de koers zakt waardoor je het later op een lager punt weer terug kan kopen en weer terug kan geven aan diegene van wie je het geleend hebt. Als het geleende aandeel blijft stijgen, kan je in theorie een oneindig verlies hebben. De hedgefondsen die short zijn gegaan op GameStop weten daar nu alles van.
33. Opties, futures en andere derivaten (met Paul Wigt) | € 179.700Opties hier voor zijn ideale instrumenten om ook te kunnen profiteren van een dalende markt. Realiseer je goed dat dit complexe beleggingsproducten zijn waar een hefboom in verwerkt zit. Start hier niet zomaar mee. Mocht je het willen proberen, lees je dan goed in en start met hele kleine bedragen. Opties kunnen erg volatiel zijn. Elementen die meespelen zijn de uitoefenprijs, de looptijd en het onderliggende product.
Multi asset strategie
Aandelen genereren doorgaans het hoogste rendement op de lange termijn. Ze zijn echter ook de meest volatiele asset klasse. Superieure risico-gecorrigeerde rendementen kunnen worden gegenereerd door verschillende asset klassen te combineren.
Hoe meer asset klasse er in een beleggingsportefeuille zitten, hoe lager de volatiliteit en het portefeuillerisico. Een zeer diverse portefeuille kan bestaan uit aandelen, obligaties, cash, grondstoffen, onroerend goed, hedgefondsen, cryptocurrencies en private equity fondsen. De diversificatie kan verder worden vergroot door de aandelenportefeuille te spreiden over verschillende van de hierboven genoemde beleggingsstrategieën.
7. Diversificatie en spreiding bij beleggen | € 146.600Een ‘vergeten’ asset klasse is naar mijn idee cash. Helemaal door de negatieve rente van de afgelopen jaren is het een no-go geweest. Cash kan wel degelijk een rol spelen in een portfolio. Het verlaagt de volatiliteit in je portfolio en geeft kansen in een dalende markt. In een stijgende markt loop je natuurlijk rendementen mis. Daarom wordt over het algemeen low volatility beleggen als beter alternatief gezien.
Spreiden over meerdere assets is natuurlijk niet altijd nodig. De single asset strategie is ook een van de mogelijkheden. Zelf geef ik hier de voorkeur aan. Van alle asset klassen hebben aandelen over een lange periode gezien de beste rendementen. Deze klasse voelt voor mij ook logisch omdat het bedrijven zijn waar ik zelf consument van ben, producten die ik gebruik of zo nu en dan bezoek. Er is een duidelijke onderliggende waarde en ik snap welke elementen effect hebben op de koers.
Evaluatie, 30 maanden verder
Ondertussen zijn we al meer dan 32 maanden verder in mijn ‘beleggingscarrière’. Een ding is voor mij wel duidelijk, aandelen zijn dé asset klasse waar ik mij comfortabel bij voel. De single asset strategie is voor mij goed. Ik heb nu nog geen behoefte aan ander klassen zoals obligaties, goud of vastgoed. Dat dat maar alvast duidelijk is. Obligaties sluit ik niet uit in de toekomst maar de komende 10 jaar is dat nog niet aan de orde.
Opgevallen
Als je net begint met beleggen maak je qua kennis gigantische stappen. Ik kan mij nog goed herinneren dat ik helemaal ondersteboven was van het rente-op-rente effect. Zoals het altijd gaat met informatie, neemt de snelheid van leren in de loop der tijd af. Het zien van complexiteit is ineens een ding. Je ziet dat dingen lastig en moeilijk zijn. In een eerdere fase was de complexiteit je nog niet opgevallen.
Wat mij is opgevallen is dat als je een portfolio met losse aandelen hebt, het aardig wat tijd kost om het goed te managen. Niet alleen het onderzoeken en aanschaffen van de aandelen maar vervolgens ook het portefeuillebeheer. Je moet minstens een aantal uur per week besteden aan de opbouw van een goede portfolio. Heb je die tijd niet of wil je dat er niet aan besteden, dan kan je beter meer passief gaan beleggen of minder losse aandelen kopen. Blijf uiteraard altijd zorgen voor voldoende spreiding.
Dat geeft direct een mooi bruggetje naar ETFs. Wat zijn die dingen een prachtige innovatie in de beleggingswereld. Je kan zeker spreken over de emancipatie van de particuliere belegger. Combineer je de All-World Index met een DCA strategie, dan is 99% van het werk al gedaan, prachtig toch? Wil je iets meer speling, dan combineer je het met een core-satellite strategie.
Wat niet iets voor mij is
Je hoeft niet altijd direct te weten wat wel iets voor jou is. Beginnen met wat niks voor je is, is al een eerste goede stap. Na 2,5 jaar beleggen is mij wel duidelijk wat niet bij mijn karakter past. In de podcast ga ik langs de meeste punten en leg ik ook uit waarom.
- Short gaan
- Small Cap beleggen (mogelijk af en toe wel als los aandeel)
- Turnaround
- Momentum (swing trading)
- Asset opportunities
- Story beleggen
- Dividend (groei) beleggen
Wat mijn interesse heeft
In grote lijnen krijgt mijn filosofie steeds meer vorm. Ik ga proberen om het in zo min mogelijk worden samen te vatten. Je kan het zien waar GARP de basis is en waar ik waarde- en groeibeleggen niet uitsluit. Voor beide heb ik wel kaders. Zo moeten groeiaandelen winst maken en in waardeaandelen moet er (nog) groei zitten. GARP moet uitvloeiingen hebben naar waarde en groei.
“Ik denk dat het verschil tussen waardebeleggen en compounders voornamelijk is dat je bij value speculeert op een terugkeer naar de trend terwijl je bij compounders juist uitspraken doet over de trend. Het laatste heeft voor mij een positievere insteek.”
Een portfolio vol met compounders voelt als het eindstation. Om realistisch te zijn is dat geen gedege strategie. Tijdens het uitvoeren van de strategie hierboven, blijf ik extreem goed opletten of compounders niet langskomen in mijn portfolio. Mocht ik die eenmaal hebben, dan moet ik niet de grootste fout maken door het aandeel te verkopen na een ‘ritje’.
Nu is het fundament gelegd. Daar omheen lijkt het mij leuk om meer te experimenteren met cyclische aandelen en laagvolatiele aandelen. Beide zullen gevoelig zijn voor de marktcyclus. Nog even kort samengevat:
- Compounders
- Waardebeleggen
- Maar dan wel nog waar groei in zit
- Growth at a Reasonable Price (GARP)
- Mogelijk wel groeibeleggen maar dan wel in de fase van winst
- Cyclical Play
- Low volatility beleggen
- Meer gebruikmaken van de marktcyclus
Toekomst
Uiteraard ben je nooit uitgeleerd in het onderzoeken van bedrijven. In de fundamentele analyse is het het stukje financiën en waardering waar ik nog meer stappen in kan maken. Buiten dat vind ik het lastig om 20 verschillende bedrijven in de gaten te houden. Over de tijd wil ik naar een meer geconcentreerde portfolio en een grote allocatie voor een klein groepje aandelen. Zeg van 20 naar 15 aandelen.
Omdat ik meer wil doen met de marktcyclus, moet ik daar ook meer over gaan leren. Daarmee bedoel ik niet dat ik zou kunnen reageren op een crash maar meer de algehele marktcyclus beter onder de knie krijg. Howard Marks staat hier wel bekend om. Een van zijn boeken is een goed startpunt.
Portfolio
Transactie: Nee
Portfolio waarde: € 239.500
Volgende week gaan we het hebben over 'Overzicht van alle beleggingsstrategieën en -filosofieën (vervolg)'. Rest ons nog een ding: Investeer in je kennis! En beleg met beleid.
Word Vriend
Vind je het leuk om ons te steunen als onafhankelijke podcast, gebruik te maken en mee te denken met de Portfolio Dividend Tracker? Voor €6,25 per maand krijg je toegang. Zeven dagen gratis proberen!
► Doe mee met Jong Beleggen: PortfolioDividendTracker.com
Pim's portfolio
► Bekijk mijn volledige aandelen portfolio: Portfoliodividendtracker.com/jongbeleggen
JB updates op Instagram
► @JongBeleggen op Instagram: Instagram.com/jongbeleggen