Uit onze serie ‘de grootste beleggers aller tijden’ is dit keer Charlie Munger aan de beurt.
In deze aflevering behandelen we verschillende fragmenten die afkomstig zijn uit allerlei verschillende bronnen. Er is onwijs veel content over Charlie Munger. De fragmenten die wij behandelen komen voornamelijk uit de periode 1990 tot en met nu. We hebben aardig wat bekeken en de belangrijkste lessen eruit gehaald. Samengevat behandelen we het volgende:
- All Intelligent Investing Is Value Investing;
- avoiding pretentious expenditures;
- common and uncommon sense;
- continuous learning; discount rate and opportunity cost;
- errors of omission;
- how to deal with volatility; invert, always invert;
- guru's selling course and books; projections are total nonsense;
- the first 100k is a b*tch en Lollapalooza effect.
Peter Lynch beet het spits twee afleveringen geleden al af maar we duiken er nog wat dieper in. Wie is deze man, wat heeft hij bereikt en welke wijsheden kunnen we van hem overnemen? Ook bespreken we een aantal boeken die over hem zijn geschreven.
Wie is Charlie Munger?
Geboren op 1 januari 1924, en daarmee recent 99 jaar geworden, is Charlie Munger de oudste nog levende superbelegger. Hij is de zakenpartner van Warren Buffett in het grootste conglomeraat ter wereld, Berkshire Hathaway, met een marktkapitalisatie van ongeveer 680 miljard dollar. Net als Warren Buffett is Charlie Munger opgegroeid in Omaha in de Amerikaanse staat Nebraska. Buffett woont hier nog steeds maar Munger is verhuisd naar Pasadena, Californië.
128. Warren Buffett | € 247.800Munger en Buffett ontmoetten elkaar in 1959 en de twee hadden direct een bijzondere klik. De vriendschap groeide uit tot een van de meest succesvolle zakenrelaties in de moderne geschiedenis. Zo heeft Munger met zijn visie mede aan de basis gestaan van het grote succes van Berkshire Hathaway.
Na verschillende studies schreef Munger zichzelf in aan Harvard. In slechts drie jaar studeerde hij magna cum laude af in de rechten waarna hij een vermogend man werd door zijn eigen beleggingen. Hij heeft naar schatting een vermogen van 2,3 miljard dollar wat, vergeleken met de 100 miljard van Warren Buffett, natuurlijk niks is.
Charlie Munger is een van de grote geesten van de twintigste eeuw. Hieronder staat een poging om die wijsheid op één deelbare plaats vast te leggen.
“Spend each day trying to be a little wiser than you were when you woke up. Discharge your duties faithfully and well. Systematically you get ahead, but not necessarily in fast spurts. Nevertheless, you build discipline by preparing for fast spurts. Slug it out one inch at a time, day by day. At the end of the day – if you live long enough – most people get what they deserve.”
Munger is misschien het meest bekend als de vice chairman van 's werelds grootste compounding machine: Berkshire Hathaway.
Tijdens zijn en Warren Buffetts eigenaarschap over Berkshire heeft het bedrijf ongeveer 2.000.000% rendement behaald op zijn initiële waarde, ofwel 20.000 op 1. Dit werd bereikt in de volwassen levensduur van deze twee mannen, simpelweg door het kapitaal van het bedrijf te investeren in een toenemend aantal succesvolle ondernemingen en zonder gevaarlijke hoeveelheden leningen. Het is een verhaal voor altijd geworden.
Munger staat alleen bekend als "sidekick" van Buffett voor mensen die hem niet zo goed kennen. Voor degenen die hem wel kennen, is hij een fel onafhankelijke intellectueel die in de woorden van Buffett, "marcheert op de maat van zijn eigen muziek, en het is muziek zoals bijna niemand anders luistert."
Naast zijn werk als mede-eigenaar van de Berkshire en een verscheidenheid aan andere zakelijke en filantropische ondernemingen, staat Charlie bekend om zijn vloeiende, multidisciplinaire geest. Opgeleid als meteoroloog tijdens de Tweede Wereldoorlog en als advocaat aan Harvard voordat hij zich aan het bedrijfsleven wijdde, heeft Munger zwaar geleund op de studie van psychologie, economie, natuurkunde, biologie en geschiedenis bij het ontwikkelen van zijn systeem van "meerdere mentale modellen". Zijn systeem om door moeilijke problemen in complexe sociale systemen te snijden. Hoe hij dit precies doet, bespreken we verderop.
Als gevolg hiervan zijn zijn inzichten over zaken en het leven uniek, zeldzaam en correct met een ongewone consistentie. Toespraken en geschriften die hij lang geleden gaf en schreef zijn nog steeds toepasselijk voor het heden.
Maar vergis je niet, de manier van denken in de "Munger"-benadering is moeilijk, net als het imiteren van een genie. Toch zal het gebruik van de kernprincipes snel de spinnenwebben uit je geest verwijderen. Toen hem werd gevraagd naar zijn geheim tot succes, antwoordde Munger ooit eenvoudig: "Ik ben rationeel.”
Charlie Munger at the Daily Journal's Annual Shareholders Meeting
Munger sprak afgelopen jaar op de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van de Daily Journal Corporation. Het gesprek werd geleid door Becky Quick van CNBC.
Als je zin hebt om het gesprek te lezen in plaats van te bekijken, dan kan dat. Het volledige gesprek is namelijk uitgeschreven in een transcript. De video duurt zo’n tweeënhalf uur, voldoende tijd om allerlei onderwerpen door te nemen. Ze behandelen onder andere de Taiwan Semiconductor Manufacturing, Alibaba, Bitcoin, Costco vs Amazon, Tesla vs BYD, liquor, ladies & leverage en nog veel meer. En zelfs op zijn leeftijd heeft hij een interessante mening over AI en ChatGPT.
Mental models
Het is niet gek dat Munger een fan is van mental models. Een groot gedeelte van zijn succes wijdt hij namelijk aan het ‘stapelen’ van bewezen mental models. Hij zegt er het volgende over: “Developing the habit of mastering the multiple models which underlie reality is the best thing you can do.“
Mentale modellen (in het Nederlands) zijn beschrijvingen van de werkelijkheid die op elk gebied van ons leven van toepassing zijn, niet verouderd raken en onmiddellijke resultaten opleveren door je te helpen betere beslissingen te nemen. Het zijn net kleine mentale kaarten van hoe een bepaald gebied van het leven werkt.
En als je ze leert, verandert alles. Mentale modellen kunnen erg goed helpen bij het beleggen, helemaal omdat het voor een groot gedeelte psychologie is. Binnenkort moeten we daar maar een aflevering over maken.
Lollapalooza effect
Charlie Munger heeft het Lollapalooza-effect beschreven als de cumulatieve werking van meerdere krachten die samenwerken om een bepaald resultaat te bereiken. Het is een samenvoeging van verschillende psychologische neigingen die leiden tot een grotere impact dan elk van die neigingen afzonderlijk zou hebben.
“You get lollapalooza effects when two, three or four forces are all operating in the same direction. And, frequently, you don’t get simple addition. It is often like critical mass in physics where you get a nuclear explosion if you get to a certain point of mass—and you don’t get anything much worth seeing if you don’t reach the mass.” — Charlie Munger
Het Lollapalooza-effect kan worden gezien als een belangrijke factor bij het verklaren van het succes van bedrijven en investeerders. Door verschillende beleggingsstrategieën en psychologische neigingen te combineren, kunnen ze superieure rendementen behalen ten opzichte van de markt. Het begrijpen van het Lollapalooza-effect kan daarom nuttig zijn voor beleggers maar ook voor ondernemers.
Quotes Charlie Munger
Hoe langer je leeft, hoe meer tijd je hebt om interessante quotes te ‘bedenken’. Uit tientallen quotes hebben we de meest interessante gehaald. De meeste gaan niet over beleggen maar meer over psychologie.
“Invert, always invert”
“Knowing what you don’t know is more useful than being brilliant.”
“A lot of people with high IQs are terrible investors because they’ve got terrible temperaments.”
“Take a simple idea and take it seriously.”
“You need patience, discipline, and agility to take losses and adversity without going crazy.”
“I believe in the discipline of mastering the best that other people have ever figured out. I don’t believe in just sitting down and trying to dream it all up yourself.”
“It’s waiting that helps you as an investor and a lot of people just can’t stand to wait. If you didn’t get the deferred-gratification gene, you’ve got to work very hard to overcome that.”
“Over the long-term, big companies of America behave more like biology than they do anything else. In biology, all the individuals die and so do all the species. It’s just a question of time. And that’s pretty well what happens in the economy too.”
“Good investing requires a weird combination of patience and aggression. And not many people have it.”
“I think people have the theory that any intelligent, hard-working person can get to be a great investor. I think any intelligent person can get to be pretty good as an investor and avoid certain obvious traps. But I don't think everybody can be a great investor.”
“I think all good investing is value investing, and it's just that some people look for values in strong companies and some look for values in weak companies, but every value investor tries to get more value than he pays for.”
“Understanding both the power of compound return and the difficulty getting it is the heart and soul of understanding a lot of things.”
Boeken over Charlie Munger
Charlie Munger is een van de weinige superbeleggers die zelf geen boek heeft geschreven. Al heeft hij wel meegewerkt aan een boek over hemzelf. Dit is ook direct het beste boek dat je over hem zult lezen. We lichten de drie bekendste boeken over hem uit. De kans is aanzienlijk dat je er al minimaal één van gelezen hebt.
Poor Charlie’s Almanack
Voor het eerst is de humor en wijsheid van Charlie Munger beschikbaar in één boek, Poor Charlie’s Almanack. Al zijn toespraken, lezingen en openbare commentaren zijn gebruikt voor dit complete werk. En het is geschreven en samengesteld met de aanmoediging en medewerking van zowel Munger zelf als Warren Buffett.
In augustus 2006 schreef The Motley Fool: "Met 512 pagina's is er voor elk wat wils, en Poor Charlie's Almanack is een indrukwekkend en grondig eerbetoon aan een van de slimste, meest pragmatische en iconoclastische investeringsgeesten ooit." Wie de reviews leest, leest alleen maar lovende verhalen. Het boek is te koop op Amazon of direct via de stichting die het boek officieel uitgeeft. Via de officiële kanalen is het boek stukken goedkoper en gaat alle opbrengst naar het goede doel.
The Tao of Charlie Munger
In dit boek verzamelt schrijver David Clark, co-auteur van de bestseller Buffettology-serie, alle wijze woorden van Charlie Munger en interpreteert hij deze met het oog op investeren.
Munger is een intelligente, eigenwijze zakenman wiens ideeën professionele en amateur-investeerders kunnen leren hoe ze succesvol kunnen zijn in financiën en in het leven. Net als The Tao of Warren Buffett is The Tao of Charlie Munger een compendium van kernachtige citaten, waaronder: “Weten wat je niet weet is nuttiger dan briljant zijn” en “In mijn hele leven heb ik geen wijze mensen gekend die niet lazen de hele tijd, geen, nul.” De investeringstips, bedrijfsfilosofie en levensregels van Charlie Munger zijn net zo uniek als zijn levensverhaal, intelligent als hij duidelijk is en zo succesvol als hij is geweest.
Richer, Wiser, Happier
Voor de fanatieke luisteraar is dit geen nieuw boek. In Aflevering 116 hebben we deze namelijk besproken en ook aanbevolen.
116. Lessen van goeroes | € 256.600Het boek “Richer, Wiser Happier” van William Green is wel een bijzondere. De subtitel: “How the world’s greatest investors win in markets and life” geeft aan dat het niet alleen maar over beleggen gaat. Dit boek heeft de potentie om een klassieker te worden. Het staat vol met wijsheden uit interviews die Green heeft gehad. In de afgelopen veertig jaar heeft hij tijd doorgebracht met de meest briljante geesten in de wereld van beleggen.
Omdat dit boek een goede samenvatting is van alle grote goeroes, komt Charlie Munger ook ruim aan bod. In het boek worden meer dan 40 verschillende beleggers aangehaald. Degenen die Green de meeste ruimte heeft gegeven zijn: Mohnish Pabrai, Sir John Templeton, Howard Marks, Jean-Marie Eveillard, Joel Greenblatt, Nick Sleep, Tom Gayner en natuurlijk Charlie Munger.
Portfolio
Transactie: Nee
Portfolio waarde: € 282.700
Volgende week gaan we het hebben over 'Activistische aandeelhouders'. Rest ons nog een ding: Investeer in je kennis! En beleg met beleid.
Word Vriend
Vind je het leuk om ons te steunen als onafhankelijke podcast, gebruik te maken en mee te denken met de Portfolio Dividend Tracker? Voor €6,25 per maand krijg je toegang. Zeven dagen gratis proberen!
► Doe mee met Jong Beleggen: PortfolioDividendTracker.com
Pim's portfolio
► Bekijk mijn volledige aandelen portfolio: Portfoliodividendtracker.com/jongbeleggen
JB updates op Instagram
► @JongBeleggen op Instagram: Instagram.com/jongbeleggen
160. Grote beleggers: Chuck Akre | € 360.000