Dit is alweer de vierde terugblik en wat was het een bijzonder jaar. Als ik het zou moeten samenvatten in een paar woorden denk ik aan renteverhoging, inflatie, Silicon Valley Bank, vliegende start, kunstmatige intelligentie (AI), The Magnificent Seven en Adyen. Voor mij was 2023 compleet anders dan het jaar ervoor. Vanaf de eerste dag is mijn portfolio in het groen gegaan en over het jaar heen werd dit alleen maar meer en meer.

34. Goede voornemens | € 181.100

81. Beleggingsjaar 2021 en portfolio update | € 271.100

131. Beleggingsjaar 2022 | € 232.000

Samen met Milou blikken we terug op het beleggingsjaar 2023. Wat ik mij heel goed realiseer is dat je in een opgaande markt hele andere lessen leert dan in een jaar waar je flink tegen een verlies aankijkt. In hele groeiende jaren kan je vooral leren van aandelen die je te weinig koopt of juist te vroeg verkoopt. Lessen omtrent risico leer je nauwelijks als alles omhoog gaat. Toch nemen we zeker een hoop belangrijke leermomenten mee die 2023 toch best een nuttig jaar hebben gemaakt.

"Don't confuse brains with a bull market.” — Humphrey B. Neill

Het is goed om te weten dat elk bedrijf in 2024 een (gratis) cadeautje krijgt. Het is dit jaar namelijk een schrikkeljaar, en dat betekent een extra omzet van 0,36%. Hoef je niks voor te doen, behalve het jaar te overleven.

Mijn rendement in 2023

Ik had het al aangegeven, 2023 is in vele opzichten een erg goed jaar voor mij geweest. Natuurlijk staat de geboorte van onze dochter helemaal bovenaan. Maar wat betreft mijn beleggingen is er ook een hoop goed gegaan. We waren nog niet eens zes weken van start en mijn portfolio stond al op ruim 23%. Als ik terugdenk aan vorig jaar, herinner ik mij voornamelijk euforie. Daar heb je alleen niet zoveel aan als je beter wil worden. Dus eerst maar even kijken naar de cijfers.

Mijn rendement in 2023: 38,7%. Hiermee versla ik ruimschoots de brede All World index (18,53%). Dit is natuurlijk fantastisch, al blijft het natuurlijk een specifieke momentopname. 2022 was daarentegen een bijzonder slecht jaar, met een negatief rendement van 26,1%. Over een periode van twee jaar heb ik daarom slechts een rendement van 5,6%. Dit perspectief houd je wel met beide benen op de grond. Om het verder volledig te maken, de Nederlandse AEX GR heeft een rendement van 17,01% en de S&P 500 is afgesloten op 22,27%.

Over een periode van vier jaar heb ik een CAGR van 10,35%. Zoals je kan zien komt elk jaar totaal niet in de buurt van de gemiddelde 7-8% per jaar.

• 2023: 38,72%
• 2022: -26,07%
• 2021: 23,17%
• 2020: 21,58%

Omdat we toch bezig zijn met leuke feitjes, heb ik er nog een paar over 2023:

• 145 van de 260 dagen waren positief, dat is 55,8%. Vergeleken met 2022 is dat 13% meer;
• De beste dag was donderdag 2 feb met 6,26%;
• De slechtste dag was woensdag 25 oktober met 3,25%;
• De beste maand was januari met 17,05%;
• Ik heb € 4.546 dividend ontvangen, op jaarbasis is dat 1,74%;
• Mijn portfolio is veranderd van 20,4% in waardeaandelen naar 40% aan het einde van het jaar;
• Mijn groeiaandelen zijn van 25% naar 24% gegaan.
• En de GARP ging van 34,4% naar 18,9%.

Hoe is het rendement opgebouwd?

In de Portfolio Dividend Tracker is het sinds vorig jaar ook mogelijk om de rendementsbijdrage per aandeel in te zien. In 2023 heb ik een totaalrendement van 38,72% behaald. Elk aandeel in mijn portfolio heeft daar een bijdrage aan geleverd, zowel positief als negatief. Onderstaande afbeelding laat zien dat technologie goed vertegenwoordigd is in de top 10. Meta schiet er met kop en schouders bovenuit met een bijdrage van 7,65%. De vreemde eend in de bijt is wel Thor Industries. Een positieve bijdrage van 3,35%, niet gek voor een camperbouwer!

Onderstaande is de top 10 van slechtste bijdragers aan mijn rendement vorig jaar. Eigenlijk zijn het er maar zes met een negatieve rendementsbijdrage. Zalando en Flow Traders springen er negatief uit. Over Flow Traders valt niet zoveel te zeggen, als die bovenaan het lijstje van negatieve bijdragers staat, betekent dat vaak dat het over het geheel gezien een goed jaar is geweest. Over Zalando kan je dat niet zeggen. Het noteert momenteel rond de IPO prijs van 2014. Zij moeten de transitie van groei naar winst de komende tijd wel waar gaan maken. Op een bepaalde manier is dit een vergelijkbare situatie met Just Eat Takeaway.

Van 16 naar 22 posities

Over het jaar heen is mijn portfolio gegroeid van 16 naar 22 posities. Voor het mooie is mijn portfolio nu iets te groot, dit jaar zou ik graag het aantal posities weer iets willen verlagen naar maximaal 20 stuks. Ik heb vijf posities volledig gesloten: Blackrock, ASML, Prosus, Nvidia en Shopify. De groei in het aantal posities komt omdat ik er meer heb geopend. Nieuw in de portfolio zijn: Airbnb, FlatexDEGIRO, Signify, TSMC, Crowdstrike, ASR, Flow Traders, Euronext, Smurfit Kappa, Pfizer en European Property ETF.

Bijna alle transacties zijn gedaan in de eerste helft van 2023. Het is je misschien al opgevallen dat ik in de laatste zes maanden maar één transactie heb gedaan. In augustus heb ik een klein stukje Thor Industries verkocht en verschoven naar Adyen. Daarvoor was mijn laatste transactie die van Pfizer op 18 juli.

Heeft mijn inspanning nut gehad?

Recent zag ik op Twitter een post van Twan Schoenmakers. Hij vroeg zich af of zijn inspanning in 2023 een bijdrage heeft geleverd aan zijn rendement. Ik werd hier best door getriggerd omdat niks doen vaak leidt tot een betere uitkomst. In PDT hebben we nog geen scenario’s gebouwd waarmee je eenvoudig kan zien wat er gebeurd zou zijn bij X of Y. Omdat ik volledig beleg bij DEGIRO is het voor mij eenvoudig om alleen een export te importeren tot 1 januari 2023.

In onderstaande afbeelding is het rendementsverloop van de fictieve portfolio te zien. Het uiteindelijke koersrendement is 33,29%. De ontvangen dividenden worden dan niet meegenomen maar dat los ik simpel op door het ontvangen dividend in mijn huidige portfolio over te nemen: 1,74%. Bij elkaar kom ik uit op een rendement van 35,03%. Over 2023 kunnen we zeggen dat mijn actieve gedrag een positieve bijdrage heeft geleverd van 3,69%.

Reflectie en lessen

In mijn evaluatie van 2022 schreef ik over mijn lessen in ‘option value wordt risico’ en ‘de impact van rente’. Beide waren dit jaar weer van toepassing maar dan andersom. De impact van de rente was erg zichtbaar. Dit keer ging het om dalende rentes. Kunstmatige intelligentie (AI) was dit jaar het toverwoord. Als je maar iets van plannen had met AI, ging de toekomst een loopje nemen. ‘Option value’ werd in deze hoek niet meer gezien als risico maar als kans.

Zoals in de intro al aangegeven is het lastig om te leren in periodes dat alles goed gaat. We gaan het toch proberen en we doen dat aan de hand van bekende cognitieve fouten.

Nvidia: disposition effect, outcome, hindsight & exponential growth bias

Nvidia is een studiecase op zichzelf geworden vorig jaar. Het aandeel is vorig jaar met ruim 230% gestegen. Ik ben zo’n geluksvogel die het aandeel vanaf de eerste dag van 2023 in de portfolio had. Het was maar voor korte duur, op 1 februari klikte ik op de verkoopknop bij mijn broker. Een mooie winst van 110% gerealiseerd maar wel 140% laten liggen in de 11 maanden daaropvolgend. Wat kan ik hier nu van leren zonder in de bekende psychologische denkfouten te vallen?

Het is duidelijk dat ik het aandeel niet had moeten verkopen. Als dat mijn les is, trap ik in de valkuil van de outcome en hindsight bias. We hebben de laatste jaren veel geleerd dus zo simpel trappen we hier niet meer in. Dus moeten we een stapje terug doen, wat was het proces van verkopen? Zal je net zien dat ik dit niet heb opgeschreven. Direct de eerste les: noteer waarom je iets doet, achteraf kan dat waardevolle inzichten geven.

Wat ik mij nog wel kan herinneren is dat ik in 2022 erg ben geschrokken van hoeveel overgewaardeerde aandelen kunnen kelderen. Ik zou liegen als dat gevoel niet heeft meegespeeld in de beslissing om het aandeel te verkopen. Flinke overwaardering betekent meer risico en dat wilde ik beperken. Qua proces is daar wel wat over te zeggen. Als het aandeel sinds mijn verkoop was gedaald, was mijn proces ineens superieur. Daarmee is het voor mij nog niet klaar.

Momenteel heb ik meerdere strategieën in mijn portfolio. Elke strategie heeft zijn eigen proces van aan- en verkopen. Dat maakt het lastig om een scherp proces te creëren. Ik denk wel dat ik mijn proces van verkopen moet verbeteren als het aankomt op groei- en kwaliteitsaandelen. Daarmee bedoel ik dat ik meer overwaardering moet toelaten. Hiervoor moet ik nog richtlijnen creëren, bijvoorbeeld dat ik pas over ga op een gedeeltelijke verkoop als het de waardering raakt van twee tot vijf jaar in de toekomst.

Een andere valkuil - die voor mij nog wat minder bekend was - is de exponential growth bias, de neiging om de kracht van exponentiële groei te onderschatten. Deze denkfout is wel echt van kracht als het aankomt op Nvidia. In het jaar van de doorbraak van AI, verkoop ik al heel vroeg de kopman. Om het nog erger te maken, sinds de verkoop is Nvidia alleen maar goedkoper geworden. Als we nog meer op de zere plek gaan drukken, kan je ook wel spreken van het disposition effect. Daar later meer over.

Adyen: endowment effect, information & hindsight bias

Ondanks mijn reflectie op Nvidia is Adyen toch echt het aandeel van 2023 voor mij. Het is ondertussen wel bekend dat ik erg positief ben over Adyen. Het aandeel heb ik al sinds januari 2020. Het endowment effect kan hier dus snel opspelen. In augustus vorig jaar ging het aandeel flink naar beneden. Ik belandde al snel in de information bias. Het idee dat meer informatie per se tot een betere beslissing gaat leiden. Gek genoeg heeft dat juist het omgekeerde veroorzaakt. Ik werd voorzichtig in het handelen en kreeg meer oog voor de risico’s. Daar is natuurlijk niks mis mee maar de aanleiding was de dalende koers, en dat is natuurlijk niet goed.

Eind augustus heb ik mijn posities in Adyen flink kunnen uitbreiden op 770 euro. Als je mij voor de daling had gevraagd wat ik zou doen als Adyen op 600 euro noteerde, had ik direct gezegd dat ik mijn positie ruim had verdubbeld. Profiteren van deze kans. Als het eenmaal zover is, is het toch anders. Misschien is hindsight bias nu wel aan het werk.

“Patience and aggressive opportunism is what you need. It's an odd combination, but it's what works best” — Charlie Munger

Ik blijf toch een lichte nasmaak aan Adyen overhouden. Voor mijn gevoel had ik meer moeten toeslaan. Wat heeft het voor nut om actief te beleggen als je niet toeslaat als kansen zich voordoen?

Airbnb: sunk cost fallacy, action & outcome bias

Airbnb is voor mij een voorbeeld van hoe ik echt wil beleggen. In april 2022 heb ik samen met Dennis een uitgebreide fundamentele analyse over Airbnb gemaakt. Kort samengevat: een prachtig bedrijf maar toentertijd aan de dure kant. Alle puzzelstukjes moesten op hun plaats vallen om toentertijd de waardering te rechtvaardigen. Ik ben toen ook niet overgegaan op een koop. Ik heb dagen gespendeerd aan de fundamentele analyse van Airbnb maar ben niet gevallen voor de sunk cost fallacy.

Hierdoor viel ik ook niet voor de action bias, ik had namelijk niet de neiging om over te gaan tot activiteit. En bij elke reflectie kan je erbij halen of je te maken hebt met de outcome bias. Dat is hier zeker niet het geval omdat ik een strak proces heb gevolgd. Als basis had ik Airbnb gelabeld als een goed bedrijf dat ik graag in mijn portfolio wilde hebben maar wel tegen een redelijke prijs. Zie hier mijn reactie in april 2022.

Begin januari 2023 heb ik Airbnb gekocht voor 85 dollar per aandeel. Geduld gecombineerd met een straks proces wordt in deze situatie goed beloond. Momenteel sta ik 60% in de plus.

Beleggingsjaar van Milou

Moedig voorwaarts, dat is in twee woorden het beleggingsjaar van Milou. Ze is teruggezakt naar een maandelijkse inleg van 150 euro in plaats van 200. Het belangrijkste dat ze dit jaar op het gebied van beleggen heeft gepresteerd, is beginnen met pensioenbeleggen. Dat stond al lang op haar lijstje. In december 2023 heeft ze haar jaarruimte berekend, een pensioenbeleggingsrekening geopend en daar vrijwel haar gehele jaarruimte op gestort, omdat dat fiscaal voordelig is. Ze heeft gekozen voor een offensieve strategie, omdat haar horizon nog best lang is.

18. Pensioenbeleggen | €156.700

Als ze in haar portfolio kijkt ziet ze dat ze in november en december niet heeft ingelegd. Dit wijt zij zelf aan onachtzaamheid. Mogelijk heeft het iets van doen met het besluit van DEGIRO om niet langer één gratis transactie voor aandelen in de kernselectie aan te bieden. Daardoor is de klad er een beetje ingekomen. Ze is voornemens om gewoon weer elke maand 150 euro in te leggen dit jaar, en maandelijks ook 200 euro naar haar pensioenbeleggersrekening te sturen. De zaken gaan goed.

Milou — Portfolio Dividend Tracker

Bekijk de gedeelde portfolio van Milou in de Portfolio Dividend Tracker. Prestaties, spreidingen, dividenden, acties en meer.

app.portfoliodividendtracker.com

Haar jaar in cijfers: over 2023 maakte ze een rendement van 16,66 procent. Over 2022 maakte ze een rendement van -15,13 procent, dus in de afgelopen twee jaar komt dat neer op een rendement van 1,25. Niet heel indrukwekkend dus, maar daar zit ze niet mee. Overigens heeft ze wel 28 procent rendement sinds ze in 2020 is begonnen.

2023 in een paar afbeeldingen

'The Magnificent Seven' trok vorig jaar de kar. Deze zeven aandelen deden het extreem goed, en net als mijn portfolio kan je deze aandelen ook over een tweejaarsperiode bekijken. De resultaten zijn dan minder indrukwekkend. Het verlies van 2022 doet nu eenmaal erg veel pijn. De daling heeft wel weer kansen gecreëerd om (bij) te kopen.

Kijken we iets breder dan de zeven toppers, zien we ook overwegend groen en met flinke uitslagen. Bijvoorbeeld Salesforce met 98%, Broadcom met 99% en Uber met 148%.

Als we nog iets verder uitzoomen in de S&P 500, hebben maar drie sectoren een positief rendement behaald. Technologie, luxe-consumentengoederen en communicatiediensten. Heb je een flinke onderweging naar deze drie sectoren, dan heb je hoogstwaarschijnlijk een lastig jaar gehad. Andersom geldt natuurlijk hetzelfde.

Tot slot hebben we ook nog een overzicht van alle 75 Nederlandse bedrijven. Helaas is dit overzicht over 2023 zonder dividend. Bij een paar aandelen moet je er nog een paar procent bij tellen.

Wat neem ik mee naar 2024

In en na 2022 ben ik mentaal veel bezig geweest met hedgen. Dat is denk ik ook wel een logische reactie nadat je gehele portfolio met 26% zakt. Ik heb veel onderzoek gedaan naar opties, short gaan en contra assets en ik kom toch wel tot de conclusie dat dit niks voor mij is. De kosten zijn relatief duur en het timing effect is zo groot. Conclusie: volatiliteit ga ik volledig omarmen. Ik beschouw het dan ook niet als risico. Sterker nog, door mijn lange horizon is volatiliteit eerder een kans.

Doel voor 2024

De hoofdfocus voor dit jaar wordt een extra strategie toevoegen aan mijn portfolio genaamd kwaliteitsbeleggen. In het Engels klinkt het altijd net even lekkerder: quality investing. De voornaamste reden is dat tijd (lees: lange horizon) de beste vriend is van beleggen in kwaliteitsbedrijven. Naar mijn idee is tijd juist je grootste vijand bij waardebeleggen. Bij deze strategie doe je een ‘gok’ op de markt dat het aandeel weer marktgemiddeld gewaardeerd wordt. Je hoopt op een multiple expansion, wat ook wel kan worden gezien als arbitrage op de waarderingsmultiple. Als het te lang duurt, heb je flink te maken met opportuniteitskosten. De rest van de markt gaat gewoon door.

Kwaliteit beter begrijpen

Eerder heb ik al even aangestipt dat ik mijn focus wil leggen op beleggen in kwaliteitsbedrijven. Er zijn dan allerlei vragen die direct naar boven komen. Wat is kwaliteit? Hoe beoordeel je kwaliteit? In welke fase wil je kwaliteit bezitten? Waarom is kwaliteit altijd duur? Hoe ga je om met waarderen van kwaliteit? Wat is de invloed van het management?

119. Compounders | € 233.800

Op de lange termijn past deze beleggingsstrategie mogelijk het beste bij mij. Dit komt voornamelijk doordat kwaliteitsbedrijven relatief onderhoudsvriendelijk zijn. Je wordt hierdoor ook meer een buy-and-hold belegger. Het werk zit voornamelijk in een positie openen en opbouwen. Het constant monitoren wanneer je op de verkoopknop moet drukken is minder aan de orde bij deze strategie. Voldoende voordelen om verder te onderzoeken.

Voor 2024 kan je als luisteraar veel afleveringen verwachten rondom dit topic. Mocht je nog suggesties hebben voor onderwerpen of afleveringen, laat het mij dan zeker weten.

Operationele hefboom beter snappen

In het verlengde van kwaliteitsbedrijven ligt naar mijn idee de operationele hefboom. Voor zover ik dat nu kan zeggen is het lastig te spreken over een kwaliteitsbedrijf als er geen operationele hefboom aanwezig is. In een bepaalde vorm is dat natuurlijk aanwezig bij elk bedrijf maar we gaan op zoek naar de flinke.

Ik verwacht dat als ik beter de operationele hefboom ga begrijpen, ik ook beter de juiste levensfase van een bedrijf kan beoordelen. Dit kan ook goed van pas komen in mijn groeistrategie omdat ik steeds meer de voorkeur heb voor bedrijven die net voorbij het break-even punt gaan. Minder toekomstgeoriënteerd en meer vrije kasstromen vandaag.

Exponentiële groei meer doorhebben

Bij Nvidia hierboven had ik de exponential growth bias al even aangestipt, de neiging om de kracht van exponentiële groei te onderschatten. Wij als mens denken lineair, de groei van een bedrag evenredig met zijn omvang is lastig in te beelden. Door onder andere technologie leven we in een exponentiële tijd. Alles kan in theorie zoveel sneller gaan. De power laws, in het Nederlands ook wel de machtswet genoemd is iets wat je steeds vaker ziet bij bedrijven.

Eigenlijk moet elke belegger zichzelf de vraag stellen tijdens het analyseren en waarderen van een bedrijf, of er mogelijk sprake kan zijn van exponentiële groei. Zo ja, hoe komt dat tot uiting in de cijfers en in het verhaal? Dit fascinerende concept wil ik beter doorhebben.

Voorspelling voor 2024

Altijd rond de jaarwisseling komt alles en iedereen die iets te maken heeft met de financiële markten met voorspellingen. Zelfs de doorgewinterde beleggers, analisten en fondsmanagers durven te komen met een door hun goed doordacht en gebalanceerd verhaal.

"There are two kinds of forecasters: those who don't know, and those who don't know they don't know.” — John Kenneth Galbraith

Ontwijk elke vorm van voorspellingen en mocht het je toch bereiken, doe er niks mee. Nou oke dan, toch een recent voorbeeld omdat het zo lachwekkend is.

Adyen vorig jaar

Adyen heeft het afgelopen jaar laten zien hoe moeilijk het is om koersbewegingen te voorspellen, zelfs voor analisten. De koersdoelen van Adyen variëren nu nog steeds aanzienlijk, met een huidige koers van ongeveer 1.150 euro per aandeel en schattingen die uiteenlopen van 730 tot 1.660 euro. Dit toont aan dat zelfs experts moeite hebben om een eenduidige visie te vormen over de waarde van het bedrijf.

Vorig jaar liep het helemaal uit de hand. De analist van Jefferies verhoogde het koersdoel van Adyen in juni optimistisch van 1.657 naar 1.983 euro, verwachtend dat de reissector zou aantrekken na corona en zo de inkomsten van Adyen zou verhogen. Echter, deze voorspelling werd snel achterhaald toen in augustus het koersdoel dramatisch verlaagd werd naar 850 euro na nieuws over afnemende omzetgroei en toenemende concurrentie in de VS.

Later in het jaar, nadat Adyen betere kwartaalcijfers publiceerde dan verwacht en vertrouwen herwon, verhoogde Jefferies het koersdoel weer, ditmaal naar 1.396 euro. Dit patroon van koersdoelwijzigingen na belangrijke bedrijfsontwikkelingen werd ook gezien bij andere financiële instellingen zoals UBS, Goldman Sachs, Citi en Kepler Cheuvreux, wat het idee versterkt dat veel analisten voornamelijk reageren op al plaatsgevonden gebeurtenissen. Het versterkt het aloude beeld dat de meeste analisten achter de feiten aan lopen.

Portfolio Dividend Tracker (PDT) update

Om de week brengen we een nieuwe update uit. Alle kleine verbeteringen zijn ook te lezen in de change log. Voor alle details verwijs ik je daar naar door. Wel wil ik nu een grote feature eruit pakken en bespreken. De gevolgen van een verkoopbeslissing!

Impact van een verkoopbeslissing

Als ik met ervaren beleggers spreek, hoor ik altijd hetzelfde als het aankomt op grootste fouten. “Ik heb aandeel X, Y en Z veel te vroeg verkocht”. De meeste tijd besteden beleggers aan de aandelen in hun portfolio, of eventueel aan de watchlist. Er wordt zelden een terugkoppeling gemaakt naar de impact van de verkoopbeslissing. Als het aandeel eenmaal uit de portfolio is, krijgt het niet meer de aandacht die het daarvoor kreeg. Dat is natuurlijk zonde dus we hebben daar iets voor ontwikkeld.

"Het vroegtijdig verkopen van een aandeel onttrekt het potentieel aan je zicht, en daarmee ook de les.” — Pim Verlaan

Een van onze teamleden, Béla, is uitgeroepen tot onze ‘King for a Day’. Hij kreeg de kans om binnen twee dagen iets te veranderen aan PDT. Zijn wens was om de positieve of negatieve impact van een verkoopbeslissing te bekijken. We hebben zijn gedachtengang later nog naar een hoger niveau getild, later meer daarover. Het resultaat van de ideeën van Béla kunnen nu worden bekeken bij de verkooptransacties van het effect.

Om de impact te meten, vergelijken we het verschil tussen de prestaties van je portfolio en de effectprestaties na de verkooptransactie. Om de effectprestaties op een eerlijke manier te berekenen, creëren we een aankoopsimulatie op basis van je acties in je portfolio. Lees hier meer over de simulatie.

Het onderstaande voorbeeld toont de vergelijking tussen de prestatie van je portfolio en het effect. Het resulteert in een alpha van -2,06%. Je zou kunnen zeggen dat de verkoopbeslissing op 5 juni 2023 tot vandaag een negatieve impact heeft gehad op jouw uiteindelijke portfolioprestaties.

Tweederde van mijn verkoopbeslissingen zijn positief

In de afgelopen vier jaar heb ik meerdere strategieën gehad. Voornamelijk in mijn dividendstrategie had ik erg veel aandelen. Dat is nu ook terug te zien in het aantal posities dat ik gesloten heb, in totaal 64 stuks. Deze strategie heb ik helemaal losgelaten waardoor de cijfers misschien nu wat vertekenen. Van de 64 verkoopbeslissingen zijn er 41 succesvol geweest. In ieder geval vanuit het perspectief dat mijn portfolio het beter heeft gedaan sinds de verkoop van het specifieke aandeel.

"De grootste fouten van beleggers zijn meestal onzichtbaar en stapelen zich op over tijd.” — Pim Verlaan

Er is weinig data te vinden over een gemiddeld percentage, gelukkig hebben we een grote community waarmee je jezelf kan vergelijken. Tweederde van mijn verkoopbeslissingen zijn positief uitgepakt, zonder het in perspectief te kunnen zetten ben ik daar wel tevreden over.

In onderstaande screenshot zijn mijn 15 beste verkoopbeslissingen over de afgelopen vier jaar te zien. Zo is mijn beste verkoop die van Galapagos geweest. Het aandeel is sinds de verkoop met 60,16% gezakt en mijn portfolio is sindsdien met 32,36% gestegen. Met als resultaat een alfa van 92,51%.

Helaas is niet alles even goed uitgepakt. Er zijn 23 posities die ik beter nog niet had kunnen verkopen. Nucor kan wel gezien worden als mijn grootste misser. Zo ervaar ik dat niet omdat ik deze Amerikaanse staalboer heb verkocht toen ik mijn dividendstrategie losliet. Nvidia is een compleet ander verhaal. Sinds de verkoop in februari is het aandeel met 129,87% doorgestegen, mijn portfolio heeft sindsdien een magere 16,52% gedaan. Je kan wel spreken van mijn grootste misser van 2023.

Wat is de impact van mijn verkoopacties?

We hebben zojuist gekeken naar het resultaat van alle gesloten posities. Met deze update kan je ook inzoomen tot één specifieke verkoopbeslissing. Om een voorbeeld te geven starten we met de beste beslissingen. Met kop en schouders steekt Alibaba daar bovenuit. De verkoopbeslissing heeft een positieve impact (alpha) van 48%. Misschien wel extra leuk om deze eruit te pakken omdat ik een flink verlies heb gerealiseerd op dit aandeel. Ondanks dat ik bijna €9.000 heb verloren op Alibaba, is de verkoopbeslissing erg succesvol geweest.

Het andere Chinese aandeel Baidu, is ook goed uitgepakt. Althans de verkoopbeslissing, wederom heb ik ook dit aandeel met verlies verkocht. Verder heb ik Fastly in 2021 goed verkocht. Het aandeel is met ruim 40% verder gedaald en mijn portfolio is sindsdien met 7% gestegen. De laatste die ik eruit wil halen is CM.com. De impact van deze verkoopbeslissing is 57%.

Helaas is niet alles goed gegaan, af en toe verkoop ik het aandeel veel te vroeg zoals Nvidia. In de aflevering over de operationele hefboom heb ik dit eerder besproken. Deze verkoopactie heeft een negatieve impact van 118%. Het aandeel is sinds de verkoop met 133% gestegen en mijn portfolio in dezelfde periode met 15%.

Andere aandelen die ik ook beter niet had kunnen verkopen zijn onder andere Booking Holdings met een negatieve impact van 69%, Apple met een negatieve impact van 58%, Broadcom met een negatieve impact van 41% en Microsoft met een negatieve impact van 22%. Als je dit zo achter elkaar leest, kan je vrij snel de conclusie trekken dat je bij kwaliteitsbedrijven wel twee keer moet nadenken voordat je op de verkoopknop drukt.

Een opvallende constatering is dat bij bijna alle aandelen die ik met een (flink) verlies verkocht heb, het achteraf een goede beslissing is geweest. Deze aandelen zijn na de verkoop nog verder gaan dalen. Verder valt mij op dat ik aandelen in de waardestrategie relatief goed heb verkocht. Overal is de verkoopbeslissing positief. Bij mijn GARP en groeistrategie zijn de verkoopbeslissingen minder gelukkig.

Hoe zijn jouw verkoopbeslissingen uitgepakt? Bekijk het in PDT door naar onder te scrollen op de portfoliopagina en te klikken op ‘Gesloten posities’. De tabel heeft een flinke update gekregen, je kan nu ook zelf de tabelindeling aanpassen. Verder kan je ook op een aandeel klikken, er opent een zijmodel en daar klik je op ‘Acties’. Bij de verkoopactie zie je de impact van je beslissing sinds de verkoop. Laat vooral weten wat je hiervan heb geleerd!

Disposition effect in de praktijk

Dan nog even de theorie. Het disposition effect is een fenomeen binnen de gedragseconomie dat de neiging van beleggers beschrijft om winstgevende beleggingen te snel te verkopen terwijl verlieslijdende posities te lang worden vastgehouden. Dit gedrag is gedeeltelijk te wijten aan de manier waarop beleggers omgaan met winst en verlies.

114. Psychologie van de belegger

Wij beleggers ervaren vaak meer pijn bij het realiseren van een verlies dan vreugde bij het realiseren van een vergelijkbare winst. Dit kan leiden tot een onbalans in onze beleggingsbeslissingen. In plaats van ons te richten op de totale prestaties van onze portefeuille, focussen we ons te veel op de individuele prestaties van elke belegging. Dit kan leiden tot het vasthouden aan verlieslatende aandelen in de hoop dat ze zich zullen herstellen, terwijl winstgevende aandelen te snel worden verkocht om de winst "veilig te stellen".

Het disposition effect is dus duidelijk terug te zien in mijn portfolio. Bijna al mijn verkoopbeslissingen in de GARP en groeistrategie zijn niet zo goed uitgepakt. Ookal heb ik bijna alle posities wel met winst verkocht, ik had ze beter vast kunnen houden.

Portfolio

Transactie: Nee

Portfolio waarde: € 347.000

Boekentip

Het is alweer even geleden dat ik een boek heb getipt. Misschien ga ik dat wel weer vaker doen dit jaar. Er wordt voldoende gelezen om tips uit te delen. Tijdens de kerstvakantie heb ik een Nederlands boek gelezen over de psychologie van beleggen. Het leek mij wel handig om tijdens het lezen van het boek direct een evaluatie te doen over 2023. Het werd Het beleggersbrein.

Het beleggersbrein, Luc Kroeze | 9789401496599 | Boeken | bol

Het beleggersbrein (Paperback). Krijg je liever een miljoen euro dan een enkele cent die zijn waarde dertig dagen lang verdubbelt? Denk je wel vaker dat...

partner.bol.com

Het beleggersbrein

Het beleggersbrein is geschreven door Luc Kroeze. Mogelijk ken je hem van zijn eerdere boek De kaviaarformule. Luc heeft in zijn nieuwste boek de 17 meest voorkomende cognitieve biases vastgelegd. Hij probeert met de nieuwste inzichten uit de gedragspsychologie aan te tonen hoe je denkfouten kunt herkennen, en belangrijker: hoe je ze kunt voorkomen.

42. De psychologie van beleggen | € 193.200

104. Psychologie van geld | € 252.400

114. Psychologie van de belegger

Boeken over psychologie, emotie, gedrag en vooroordelen zijn vaak niet nieuw maar wel een feest van herkenning. Bij zoveel hoofdstukken had ik direct het gevoel: inderdaad, deze fout heb ik ook gemaakt bij aandeel X. Ben je niet zo’n lezer? We hebben al eerder drie verschillende afleveringen gemaakt over dit onderwerp. Ook al heb je die geluisterd, ik kan je het boek toch aanraden. Het boek staat vol quotes maar de mooiste en meest pakkende kwam van Luc zelf.

"Je kunt een uitstekende analist zijn, maar toch een waardeloze belegger omdat je je emoties of gedrag niet onder controle hebt.” — Luc Kroeze

Volgende week gaan we het hebben over 'Beleggen in kwaliteit'. Rest ons nog een ding: Investeer in je kennis! En beleg met beleid.

Word Vriend

Vind je het leuk om ons te steunen als onafhankelijke podcast, gebruik te maken en mee te denken met de Portfolio Dividend Tracker? Voor €6,25 per maand krijg je toegang. Zeven dagen gratis proberen!

► Doe mee met Jong Beleggen: PortfolioDividendTracker.com

Pim's portfolio

► Bekijk mijn volledige aandelen portfolio: Portfoliodividendtracker.com/jongbeleggen

JB updates op Instagram

► @JongBeleggen op Instagram: Instagram.com/jongbeleggen