Eén van de belangrijkste zaken waarover je moet nadenken bij het selecteren van individuele aandelen voor je portefeuille, is het spreidingsniveau. Is je geld slechts in enkele of juist in veel verschillende sectoren, landen, bedrijfstakken en individuele bedrijven belegt? Ondertussen is het belang van spreiding wel duidelijk voor iedereen. Maar we hebben het in deze podcast nooit goed gehad over hoe je een positiegrootte bepaalt per aandeel.
7. Diversificatie en spreiding bij beleggen | € 146.600Momenteel heb ik drie verschillende strategieën in mijn portfolio: waarde, groei en GARP. Vanuit het perspectief van risico en volatiliteit is het niet logisch om elk aandeel een gelijke positie in percentage te geven. Een defensief waarde-aandeel zoals Koninklijke Ahold Delhaize heeft een ander risico en beweegt aanzienlijk minder dan een mogelijke snelle groeier waar de winsten nog ver in de toekomst liggen, zoals bij Just Eat Takeaway. Hoe bepaal je dan de ideale grootte van elke positie? We zoeken het uit.
Het onderwerp is niet helemaal uit de lucht komen vallen. Ik heb het moeten leren door eerst een paar goede fouten te maken. In het vervolg ga ik het zeker anders aanpakken. We hebben eerder een aflevering gemaakt over factorbeleggen en daar is volatiliteit een van de factoren die het verschil kunnen maken.
85. Wat is factorbeleggen? | € 260.800Just Eat Takeaway is ooit 5% van mijn portfolio geweest. In de basis had deze positie nooit zo groot moeten zijn. Het had er wel naar toe mogen groeien maar niet om mee te starten. Zowel de up- als de downside van dit aandeel is groot. Uiteindelijk wil je een asymmetric payoff waarbij de kans op een groot verlies nihil is. Verderop ga ik nog dieper op dit voorbeeld in. Eerst nog even een stukje herhaling van de basispunten van goed portefeuillemanagement.
“Make your position size more a function of not how much you can make, but really how much you can lose. So manage your position based on your downward loss perspective not your upward potential.” - James Dinan
Diversificatie en spreiding
In aflevering 7 hebben we het hier uitgebreid over gehad. Het is belangrijk om goede diversificatie in je portfolio te hebben. Spreiding kan op meerdere vlakken zoals valuta, sector, markten, landen, werelddelen, etc. Verder kan je nog meer diversifiëren door verschillende soorten strategieën in je portfolio te hebben zoals groei-, dividend- en waardeaandelen.
Aantal posities
Volgens de Modern Portfolio Theory (MPT) heb je minimaal 20 aandelen nodig voor een goede balans tussen risico en rendement. Een aandeel zorgt voor een risico van 49.2%. Ze ontdekten echter ook dat het risico met een portfolio van 20 aandelen werd verlaagd tot ongeveer 20%. Daarna verminderen de extra aandelen van 20 tot 1.000 het risico van de portefeuille slechts met ongeveer 0,8%, terwijl de eerste 20 aandelen het risico van de portefeuille met 29,2% verminderd. Anders gezegd, heel veel aandelen bezitten heeft geen effect op je risico.
Asset allocatie
Verder kan je nog meer spreiden door na te denken over verschillende typen assets zoals aandelen, obligaties, cash, grondstoffen (bijvoorbeeld goud of koffie) en fysiek vastgoed. De lengte van je horizon bepaalt vaak of je obligaties moet nemen. Doordat mijn horizon langer dan 25 jaar is, beleg ik niet in obligaties.
Concurrentievoordeel (MOAT)
In aflevering 27 (Moat beleggen) en vrij recent in aflevering 68 (Netwerkeffect: Het competitief voordeel van de digitale wereld) hebben we het onder andere gehad over concurrentievoordelen. Ook wel de moat genoemd. Wat maakt het bedrijf uniek waar anderen niet aan kunnen komen, true defensibility. Dit blijft natuurlijk een van de belangrijkste dan wel niet het belangrijkste onderdeel van beleggen. Fundamenteel moet het natuurlijk een sterk bedrijf zijn, hoe groot de positie in je portfolio ook is.
Financiële buffer
Eigenlijk start een goed portfoliomanagement bij financiële buffers. Je moet echt alleen beleggen met geld dat je voor een lange periode kan missen. Hou voor jezelf een buffer aan van bijvoorbeeld minimaal 6 keer je maandelijkse kosten. En beleg natuurlijk nooit met geleend geld!
Buy low, sell high
Door de koers wordt er elke dag een waarde aan een bedrijf gegeven. Zelden heeft het de echte waarde van het bedrijf. Er zijn altijd perioden van over- en onderwaardering. Voor jou als belegger is het de uitdaging om hier onderscheid in te maken. Sentiment zit in de beurs maar niet in jouw portfolio!
In deze aflevering wil ik het heel specifiek hebben over de positiegrootte van elk type aandeel. Als het risico naar beneden bijvoorbeeld 100% is, ook al is de kans nog heel klein, moet het altijd een relatief kleine positie zijn.
“We will make something a large position if we think there is an extremely low chance of losing money on a permanent basis. Even if we think it might be a 4X return, if the idea could be a zero, it’ll be a small position.” - Ken Shubin Stein
Wat is positiegrootte?
Positiebepaling verwijst naar het percentage dat je als belegger in een bepaald aandeel belegt. Bij het bepalen van de juiste positiegrootte moet rekening worden gehouden met het totaal belegd vermogen in een portefeuille en de risicotolerantie.
Het managen van het risico
Alle grote beleggers zijn het wel met elkaar eens. De grootte van je positie heeft te maken met het risico naar beneden en niet de potentie omhoog. Zo geeft Joel Greenblatt een mooi voorbeeld over het kopen van een woning. Het is de grootste uitgave in je leven. Dat is niet erg omdat de kans dat je daarop geld verliest heel klein is. De downside kan bijvoorbeeld maximaal 10% of 20% zijn. Uiteindelijk gaat het dus niet om de grootte van de positie maar om het risico dat erin zit om het te verliezen.
- Een succesvolle belegger bedenkt welk percentage van zijn totaal belegd vermogen (portfolio) in een bepaald aandeel zit.
- Het is de beste manier voor beleggers om zichzelf te beschermen tegen catastrofale verliezen.
- Het catastrofale verlies is het soort verlies dat een groot deel van je beleggingsrekening wist. Dat wil je te allen tijde voorkomen. Je kent regel nummer 1 nog wel: Never lose money ;-)
So clearly, you want to avoid the catastrophic loss at all costs… And your first line of defense is to size your positions correctly. - Brian Hunt
Elementen die invloed hebben op de positiegrootte
Beheer je posities op basis van je neerwaartse verliesperspectief, niet van het opwaarts potentieel dat je in het aandeel ziet. Het is extreem verleidelijk om alleen maar omhoog te kijken maar voor goed portefeuillemanagement kijk je vooral naar beneden. De potentiële up- en downside bepalen uiteindelijk de grote van elke positie. Verder is het ook goed om een holistische kijk op het geheel te hebben. Zijn er aandelen direct gerelateerd aan elkaar en hoe verhoudt dat dan qua grootte met elkaar? Andere elementen die mogelijk ook invloed hebben zie je hieronder.
Volatiliteit & bèta
De volatiliteit van een aandeel wordt uitgedrukt in bèta. Dit is belangrijk om te weten aangezien volatiliteit een van de factoren is waar een outperformance mee gehaald kan worden. We hebben dat uitgebreid besproken in aflevering 85. Veelal heeft de bèta van een aandeel voor fondsmanagers invloed op de positiegrootte van een aandeel in de gehele portfolio. Over het algemeen zijn de grootste posities laag in volatiliteit. Hiermee wordt verwacht dat de kans klein is dat de verliezen op deze positie groot kunnen zijn.
Deze gedachte is natuurlijk vrij logisch. Als een aandeel ten opzichte van de markt als geheel minder beweegt, dan is het effect naar beneden ook minder bij een daling. Telecomaandelen zoals KPN en AT&T zijn goede voorbeelden van een lage bèta. Helemaal aan de andere kant zijn aandelen met een hoge bèta bijvoorbeeld Adyen, ASMI en Tesla.
De winst, of een gebrek daaraan
Maakt het bedrijf al winst? Zo niet, hoe ver in de toekomst ligt de winst en misschien nog wel belangrijker: hoe zeker is dat. Helaas heb ik dit moeten leren door eerst zelf fouten te maken. In goede tijden, waar alles voor de wind gaat, doen ook aandelen zonder winst het goed op de beurs. Als het sentiment omslaat - wat nu het geval is - verwachten aandeelhouders ineens winsten. En wel direct, niet meer morgen of overmorgen. Als het management niet goed kan communiceren wanneer en hoeveel winst er binnenkort gemaakt gaat worden, is het mogelijk dat de koers geen bodem meer kent.
Dit heb ikzelf ervaren met Just Eat Takeaway. Wat is het bedrijf waard zolang er geen winst gemaakt wordt? De markt kan zich nergens aan vasthouden. Als het management niet voldoende de onrust kan wegnemen, kan het maar blijven dalen.
Wat ik hieruit geleerd hebt is dat als een bedrijf nog geen winst maakt, het risico naar beneden aanzienlijk is. De kans op een catastrofaal verlies is veel meer aanwezig. Hierdoor wil je de positiegrootte op aanpassen.
Stabiel track record
Historische bedrijfsperformance kan zeker wat zeggen over de toekomst. Hele stabiele bedrijven waar de omzet en winst al tientallen jaren in dezelfde lijn beweegt, zal de komende jaren ook niet veel gaan veranderen. Hoe lang het bedrijf bestaat en of het actief is in een uitgekristalliseerde markt, kan zwaar meewegen in het bepalen van de positiegrootte.
Dit gaat natuurlijk niet altijd op. Er zijn ook bedrijven die al tientallen jaren bestaan maar een meer cyclische reactie laten zien. In mijn portfolio is Thor Industries een uitstekend voorbeeld. Als je maar ver genoeg uitzoomt, laat het een mooie stijgende lijn zien. In de afgelopen twintig jaar is het aandeel toch flink afgekomen. Dit heeft volledig te maken met de gevoeligheid van Thor voor de economische omstandigheden van het moment.
Heeft het aandeel een cyclisch karakter of juist helemaal niet en heeft het een stabiele en betrouwbaar track record? Dat zijn elementen die meewegen in het bepalen van je positiegrootte.
Paar voorbeelden
Unilever of misschien nog wel beter Koninklijke Ahold Delhaize, zijn beide aandelen die erg stabiel zijn, voorspelbare omzet en winst hebben, goed dividend halen en actief zijn in een uitgekristalliseerde markt. Als je naar het verleden kijkt, zie je ook geen extreme drawdowns bij deze aandelen. Bij Ahold Delhaize was de grootste daling tijdens corona met 19% en Unilever is sinds de ATH in 2019 wel met 30% gezakt. Niet gecorrigeerd voor dividend, wat al snel 10% kan zijn. Om nog meer kracht bij te zetten had ik natuurlijk ook Nestlé of Coca Cola als voorbeeld kunnen nemen.
Het risico naar beneden is voor deze aandelen beperkt. Aan de andere kant, is de potentiële upside ook beperkt. Mijn gemiddelde aankoopprijs voor Ahold Delhaize was 23 euro. Mijn berekende fair value was 30 euro. Nu kan een aandeel natuurlijk ook over fair value heen gaan maar bij Ahold Delhaize zal dat niet zo hard gaan. Je kan zeggen dat de upside 30% is.
Als Ahold Delhaize een positiegrootte heeft van 2% met een upside van 30% en ik krijg gelijk, heeft het op mijn complete portfolio een effect van 0,6%. Veel moeite, voor weinig. Stel de positiegrootte is 7%, dan is het effect bij een gunstige uitkomst 2,1%. Dit moet je even onthouden. We gaan nu naar de minder stabiele en voorspelbare bedrijven.
Om toch weer in Nederland te blijven, zijn Just Eat Takeaway en CM.com goede voorbeelden. Beide bedrijven maken nog geen winst al geeft het management wel al een winstgevende outlook af voor in de toekomst. We weten nooit zeker of beide bedrijven überhaupt winstgevend gaan worden en zo ja, voor hoeveel. Wat is een bedrijf waard als het geen winst maakt? Of uiteindelijk marges heeft waar het bij een tegenslag direct fout gaat? Er kan dan nog steeds flink wat af, van de huidige koers. Het risico naar beneden kan soms wel meer dan 90% zijn. Bij Just Eat Takeaway zien we al een daling vanaf ATH van 75%. Bij CM is het 61%.
Bij goede winstgevendheid in combinatie met een stevige omzetgroei kunnen beide aandelen zomaar verdubbelen of zelfs keer twee gaan. Als de positiegrootte 2% is en het verdubbelt, heb je een rendement van 2%. Er is een vergelijkbare uitkomst bij Ahold Delhaize met een grotere positie. Het aandeel kan ook 80% dalen, dan heb je een verlies van 1,6%. Het mogelijke ‘maximale’ verlies van Ahold Delhaize met een positie van 7% is 1,4%. Je zou kunnen stellen dat vanuit portefeuillemanagement gezien een positie van 7% in Ahold Delhaize gelijk is aan een 2% positie in Just Eat Takeaway of CM.com. Het omgekeerde punt: het is niet handig om Just Eat Takeaway of CM.com en Ahold Delhaize een even grote positie te geven.
Dan hebben we ook nog Alibaba. Dit is een eigen situatie an sich omdat het opereert in een omgeving waar het risico naar beneden zo lastig in te schatten is. Niemand weet exact hoe de overheid daar omgaat met haar bedrijven. Het kan zomaar alles naar zich toetrekken onder het mom van het landsbelang. Doordat dit risico groot en onzeker is, moet je daar rekening mee houden met de positiegrootte.
PDT update
De Portfolio Dividend Tracker heeft weer een update gekregen. Dit keer geen hele grote nieuwe functionaliteiten maar heel veel kleine verbeteringen. Wil je specifiek weten welke verbeteringen we allemaal hebben doorgevoerd? Dan kan je de uitgebreide changelog lezen. Ik wil een paar specifieke toelichten voor onze onderburen. Alle Belgische beleggers moeten per transactie belasting betalen, dat noemen ze daar transactiebelasting. We hebben het op drie punten verbeterd:
- Bij het importeren van je DEGIRO acties laden we nu ook de Belgische transactiebelasting in.
- Totaal betaalde transactiebelasting wordt nu zowel op aandeel niveau als op portfolio niveau weergegeven.
- Transactiebelasting wordt nu op de kostentab van de prestaties pagina weergegeven per aandeel in de gekozen periode.
AEX All-Tradable (GR)
Zo kan je elke week weer iets bijleren over beleggen. Ik was al op de hoogte van de AEX, AMX en AScX. Ook wel bekend als de Nederlandse large, mid en small-caps indices. Op deze drie heb je ook nog een variant genaamd gross return wat vaak wordt aangegeven met GR achter de naam. Dit betekent dat alle dividenden direct herbelegd worden. Mocht je een vergelijking doen met een index over een langere periode, dan moet je altijd de gross return (GR) variant nemen.
Maar nu blijkt dat Euronext sinds 2013 ook een algehele Nederlandse index heeft uitgegeven genaamd AEX All-Tradable. Ook van deze is een gross return (GR) variant. In de uitgebreide documentatie van Euronext staat dat deze index alle bedrijven bevat die ook in de AEX, AMX en AScX zitten.
The AEXAT and AEXAW consist of all the Companies included in the AEX, AMX and AScX.
Alternative Weighting
Op de AEX All-Tradable is ook een alternatief gewogen variant. Ik heb helaas nergens kunnen vinden wat daar exact mee bedoeld wordt. Volledig gelijkgewogen zal het niet zijn, anders had de index wel equal-weighted geheten. De kans is wel groot dat dit de intentie is van deze index. In de praktijk is het alleen lastig om dit volledig te realiseren omdat sommige bedrijven een extreem kleine marktkapitalisatie en free float hebben. Hierdoor hebben ze er voor gekozen om het alternative weighted te noemen.
Performance 75 Nederlandse beursgenoteerde bedrijven
De AEX All-Tradable index bestaat uit 75 Nederlands beursgenoteerde bedrijven. De drie bekende Nederlandse indices bestaan allemaal uit 25 bedrijven. Die allemaal bij elkaar zitten in de AEX All-Tradable index. Presteert deze index ook beter dan de andere drie? Als we een vergelijking doen op basis van de afgelopen vijf jaar presteert de index met 75 bedrijven beter dan de AEX en AMX.
Op het gebied van spreiding is de AEX All-Tradable index veel beter. Mocht ik beleggen in de Nederlandse index dan heeft deze zeker mijn voorkeur. Helaas wordt deze index nergens aangeboden als ETF. Ik vermoed dat de beperkte liquiditeit de reden hiervoor is. Er zijn bedrijven in de AScX die maar tientallen miljoenen waard zijn.
Terugkoppeling feedback luisteraars
Twee weken geleden hebben we aan alle niet vrienden gevraagd om feedback te geven waarom ze nog geen Vriend van PDT zijn en wanneer het nou wel interessant is. Voor beide vragen hebben we een top 5 gemaakt.
Waarom ben je nog geen Vriend van PDT?
- Vijf euro per maand vind ik te duur voor mijn belegd vermogen
- Het is mij niet duidelijk wat ik precies krijg voor die vijf euro per maand
- Ik mis een mobiele app
- Als niet DEGIRO klant, dien ik mijn broker acties handmatig in te voeren
- Ik weet eigenlijk niet waarom
Wanneer is het voor jou wel interessant?
- Extra functionaliteit: Aandelen waarderen
- Extra functionaliteit: Portfolio kunnen vergelijken met een index (in ontwikkeling)
- Extra functionaliteit: Watchlist
- Als ik mijn broker acties niet meer manueel hoef in te voeren
- Uitgebreide financiële data van bedrijven
Portfolio
Transactie: Nee
Portfolio waarde: € 237.900
Tip: 10-K Diver op Twitter
10-K Diver is een Twitteraccount dat investing concepts uitlegt via een Twitter draadje. Als je (veel) op Twitter zit, is het zeker de moeite waard. Dan leer je ook nog eens wat als je aan het doomscrollen bent. Paar voorbeelden van draadjes die interessant zijn:
- We'll walk you through various "Return Ratios" -- ROA, ROE, ROIC, ROCE, etc.
- I'll walk you through the basics of portfolio diversification.
- I'll show you how to do a DCF analysis.
- I'll tell you a story about a man and his dog. This will help you think more clearly about volatility, risk, and the relationship between the two.
- I'll walk you through the key differences between earnings and cash flows.
Regelmatig ondersteunt dit account zijn verhaal met afbeeldingen. Als je helemaal naar onderen scrollt kom je ook bij de reacties van zijn volgers. Mochten mensen het nog niet begrijpen, neemt hij ook de tijd om daarop te reageren.
Wat is een 10-k rapport?
De naam van zijn Twitter handle is niet helemaal uit de lucht gegrepen. 10-K is de benaming voor een rapport dat rechtstreeks wordt ingediend bij de Securities and Exchange Commission (SEC). 10-K's zijn meestal erg lang en moeilijker toegankelijk dan jaarverslagen. Het is daarom ook niet ontworpen voor eenvoudige consumptie voor beleggers. Uiteindelijk is een rapport van 10-K een volledige beschrijving van de financiële activiteit van het bedrijf gedurende een bepaald boekjaar en een volledig overzicht van de risico's, wettelijke beschrijvingen, bedrijfsovereenkomsten, marktprestaties en soms informatie die niet openbaar is gemaakt. 10-K-rapporten bieden ook een volledige analyse van de relevante industrie, de markt als geheel en individuele bedrijfsactiviteiten. De Amerikaanse SEC heeft zeer strikte richtlijnen over welke informatie moet worden opgenomen en hoe deze moet worden georganiseerd.
Volgende week gaan we het hebben over 'High frequency trading (met Paul Wigt)'. Rest ons nog een ding: Investeer in je kennis! En beleg met beleid.
Word Vriend
Vind je het leuk om ons te steunen als onafhankelijke podcast, gebruik te maken en mee te denken met de Portfolio Dividend Tracker? Voor €6,25 per maand krijg je toegang. Zeven dagen gratis proberen!
► Doe mee met Jong Beleggen: PortfolioDividendTracker.com
Pim's portfolio
► Bekijk mijn volledige aandelen portfolio: Portfoliodividendtracker.com/jongbeleggen
JB updates op Instagram
► @JongBeleggen op Instagram: Instagram.com/jongbeleggen