Om te beginnen wil ik zeggen dat ik dit een erg moeilijk onderwerp vind. Afgelopen week heb ik veel gelezen en met mensen gesproken. De rode draad is vooral ethiek, het goed willen doen. Maar ja, wat houdt dat in? En wat is dan goed doen? Daar is geen eenduidig antwoord op.
Over het algemeen zijn we het met veel dingen eens. Stelen, de ander pijn doen, bedreigen, etc is niet goed. Dat hebben we zelfs in de wet vastgelegd. Er zijn ook veel dingen waar verschillend over wordt gedacht, dan is het in the eye of the beholder of het goed of fout is. De Westerse samenleving is vooral democratisch. Elke vier jaar kan je stemmen op mensen die het in jouw ogen goed doen. Hierdoor wordt het snel politiek en daar wil ik graag hierover van weg blijven.
Gelukkig kan je zelf voor 100% bepalen wat je met je geld doet. En daar gaan we het over hebben. Wat zijn de mogelijkheden als belegger met een geloofsovertuiging?
Ethisch beleggen
Eigenlijk gaat deze aflevering over ethisch beleggen maar dan vanuit een invalshoek betreffende religie en/of levensbeschouwing. In de vorige aflevering hebben we het over China gehad. Als je het over China hebt, moet je eigenlijk alles volhangen met disclaimers. Daar worden de mensenrechten anders geïnterpreteerd dan hier in het Westen en dan druk ik het nog zachtjes uit. Ik wil helemaal niks goed praten, maar de basis van deze podcast gaat over beleggen. De ene luisteraar vindt dat we voortdurend de maatschappelijke consequenties van aandelen moeten benoemen, anderen vinden dat we daar volledig van weg moeten blijven. Voor het gemak zullen we maar het kritische midden bewandelen. Het voordeel als duo-host is dat een balans goed te vinden is. We hebben nu meer dan 50 afleveringen gemaakt en je kan wel stellen dat Milou deze rol heel natuurlijk heeft ingevuld.
Met Jong Beleggen willen we vooral mensen inspireren en informeren zodat iedereen voor zichzelf de beste keuze kan maken. Heb respect voor elkaar en beoordeel elkaar niet. Iedereen is vrij om zijn of haar eigen keuzes te maken. Probeer van elkaar te leren!
Beleggen past goed bij de levensloop van het menselijk lichaam
Helaas kent het menselijk lichaam een hoop beperkingen, vooral als we ouder worden. In een relatief korte periode wordt je lichaam 'volmaakt'. Je bent volledig zelfstandig en ervaart geen beperkingen. Dit is de periode dat je kan gaan werken. Het moment dat het lichaam 'achteruit' gaat, is het moment dat je ook graag zou willen stoppen met werken. Gelukkig is dit mogelijk in Nederland, dit noemen we pensioen. Om toch een inkomen te hebben als je lichaam niet meer volledig in staat is om te werken, is wel zo fijn. Je moet het geld voor later dus verdienen in de periode dat je lichaam het toestaat om te kunnen werken. Met alleen sparen ga je het niet redden, het corrigeert te weinig voor inflatie. Ook worden we steeds ouder wat dus betekent dat we nog meer moeten sparen omdat de periode dat je lichaam niet kan werken, langer wordt.
Beleggen met geld dat je nu kan missen, is een extreem verstandige beslissing en past ook bij hoe wij biologisch in elkaar zitten.
Religie in Nederland
Nederland kent meerdere religies. In 2017 rekende voor het eerst iets minder dan de helft (49 procent) van de Nederlanders van 15 jaar of ouder zich tot een kerkelijke gezindte of levensbeschouwelijke groepering, in 2019 was dat 46 procent. Het gaat al snel om meer dan 8 miljoen Nederlanders. Verdeling in Nederland:
- Katholieken (20%)
- Protestanten (15%)
- Moslims (5%)
- Overige gezindte (6%)
Katholieken & Protestanten
Beleggen voor Katholieken en Protestanten is zeker mogelijk, mits er maar rekening gehouden wordt met christelijke waarden. Houdt bij de selectie van aandelen niet alleen rekening met de drie ESG-criteria (milieu, sociale ongelijkheid en deugdelijk bestuur). Voeg de christelijke waarden er ook aan toe. Bedrijven die actief zijn in controversiële wapens, gokken, abortus, onderzoek naar of gebruik van embryo’s en stamcellen, pornografie, productie van contraceptieve middelen, euthanasie of alcohol kan je uitsluiten.
Waarin niet belegd mag worden
- Bedrijven die anticonceptiemiddelen produceren
- Bedrijven die onderzoek doen op het gebied van embryo stamcellen
- Bedrijven gerelateerd aan pornografie
- Bedrijven die alcohol produceren (verschillen de meningen over)
- Bedrijven die tabak produceren
- Bedrijven in de wapenindustrie
Moslims
Volgens de Islamitische leer mag je niet beleggen in bedrijven die zich bezighouden met gokken of alcohol. Ook bedrijven die veel rente rekenen of betalen zijn uitgesloten. Voor moslims bestaan er dan ook speciale fondsen die deze bedrijven uitsluiten. Onderaan de pagina staan een aantal van deze fondsen.
Belangrijke principes bij islamitisch bankieren zijn:
- Een verbod op zaken die Haram zijn: investeer niet in dingen die de Islam verbiedt. Bijvoorbeeld wapens, de seks industrie of gokken.
- Voorkom Gharar: neem geen onverantwoorde risico's. Zekerheid en duidelijkheid staan voorop bij contracten en transacties.
- Maysir is verboden; gokken. Geen winst maken op basis van toeval waarbij de één wint, de ander verliest.
- Riba is verboden: rente. Volgens het Islamitisch recht is geld slechts een ruilmiddel, je mag geen geld op geld verdienen. Een transactie moet tastbaar zijn, dus in relatie staan tot de reële economie.
Waarin niet belegd mag worden
- Bedrijven die rente vragen op leningen of die teveel schulden hebben. Dat betekent dat de meeste financiële ondernemingen daarmee uitgesloten zijn.
- Bedrijven die alcohol produceren
- Bedrijven die varkensvlees produceren
- Bedrijven die aanzetten tot gokken
Verschillende strategieën voor verantwoord beleggen
Afhankelijk van de motieven kan verantwoord beleggen op verschillende manieren worden uitgevoerd. Welk geloof je ook aanhangt, verantwoord beleggen zoals ESG is belangrijk. De uitvoering van deze strategieën is afhankelijk van het gekozen beleggingsbeleid en de omvang van je belegd vermogen. Bij verantwoord beleggen is een aantal verschillende strategieën te onderscheiden.
Uitsluitingen
Het niet beleggen in bepaalde ondernemingen of beleggingsfondsen op basis van criteria zoals betrokkenheid bij mogelijk controversiële producten als tabak of kansspelen of mogelijk controversiële activiteiten in de productie(keten) zoals grootschalige milieuvervuiling of schending van mensenrechten. Hiermee kan je de financieringsmogelijkheden van deze activiteiten verminderen.
Best-in-Class
Beleggen in ondernemingen die binnen de sector relatief sterk presteren op maatschappelijke criteria door bijvoorbeeld goed rekening te houden met milieu, sociale omstandigheden en stakeholders. Hiermee kan je het reputatierisico beheersen, stimuleren van verantwoord ondernemen en inspelen op niet-financiële risico’s.
ESG-integratie
Het betrekken van niet-financiële informatie (Environmental = Milieu, Social = Sociaal en Governance = Goed Bestuur factoren) in het traditionele beleggings- en waarderingsproces met als doel het verbeteren van het risico-rendementsprofiel van je portfolio en het stimuleren van verantwoord ondernemen.
Thema-beleggen
Beleggen in ondernemingen die actief zijn op een specifiek thema, zoals overgewicht, klimaatverandering of gelijke behandeling van mannen en vrouwen. Hiermee kan je de financieringsmogelijkheden van deze activiteiten vergroten.
Stemmen
Het stemmen op aandeelhouders- en managementvoorstellen tijdens de aandeelhoudersvergaderingen en het betrekken van duurzaamheids- en governance factoren in het stembeleid. Hiermee kan je verantwoord ondernemen stimuleren en bepaalde richtlijnen volgen.
Engagement
Directe of collectieve dialoog met ondernemingen op duurzaamheid en governance factoren. Hiermee kan je verantwoord ondernemen stimuleren en het reputatierisico beheersen.
Impact-beleggen
Investeringen in ondernemingen of projecten die als doel hebben om een positieve maatschappelijke bijdrage te leveren, zoals betaalbare gezondheidszorg waarbij de maatschappelijke impact meetbaar is en voor de belegger minstens zo belangrijk is als het te behalen rendement. Hiermee kan je de financieringsmogelijkheden van deze activiteiten vergroten (en soms het verschil maken).
Geloofwaardig beleggen boek
Meneer Lambrechtsen heeft een praktische handreiking voor kerkelijke instellingen die de beleggingen in lijn willen brengen met de geloofsovertuiging geschreven. Het is een soort van adviesrapport/handleiding hoe om te gaan met beleggingen. Het is een prachtig boek waarin goed uiteen wordt gezet hoe je verantwoord kan beleggen.
De ‘Chinese muur’ tussen het streven naar financieel rendement met de beleggingen en het streven naar een maatschappelijk rendement kan worden afgebroken.
Er zijn natuurlijk ook ETFs en fondsen
American Conservative Values ETF (ACVF)
Inspire 100 ETF (BIBL)
Life Neutral Plus ETF (CBOE: LYFE)
Ave Maria fonds
Global X S&P 500 Catholic Values ETF (CATH)
LKCM Aquinas Value (AQEIX)
GuideStone fonds
Amana Mutual fonds
Dow Jones Sustainability Index
MSCI ESG Index
DeGiro & Tradegate, even bellen met Paul Wigt
Klanten van effectenbroker DeGiro kunnen zelf bepalen of hun effectenorder wordt uitgevoerd op Tradegate Exchange, het platform waar aandelen van 08.00 tot 22.00 uur verhandeld worden. Dat zegt DeGiro in een persbericht nadat meerdere media schreven over Tradegate: 'Er is geen dwang, het is een volledig vrije keuze. Van verkoop van orderflow is dan ook geen sprake'. Het FD meldt dat moederbedrijf FlatexDeGiro orders van klanten van DeGiro doorverkoopt aan het Duitse handelsplatform Tradegate. De Autoriteit Financiële Markten keurt de manier waarop dat gebeurt af. Veel luisteraars, waaronder ikzelf beleggen bij DeGiro, dit soort nieuws moet goed gevolgd worden. We bellen met Paul Wigt wat deze ontwikkeling bij DeGiro betekent voor ons als belegger.
- Handelen buiten beurstijden (08.00 tot 22.00 uur).
- Klanten krijgen de optie om de order door te sturen naar Tradegate.
We hebben natuurlijk ook DeGiro gevraagd voor een reactie:
Wij begrijpen dat er enige verwarring is ontstaan over de gevolgen van het toevoegen van Tradegate voor u als klant, daarom benadrukken wij graag dat wij geen orderflow verkopen en in lijn met Nederlandse regelgeving ontvangen wij geen provisie voor uw orders. De toevoeging van deze beurs zal enkel een toevoeging zijn aan onze huidige dienstverlening. U zal zelf actief bepalen of u uw order via Tradegate laat uitvoeren. Op geen enkele manier bemoeien wij ons met deze keuze of nemen wij een actieve beslissing voor u. Zodra Tradegate beschikbaar is, naar verwachting in de loop van het derde kwartaal, zullen wij u hiervoor opnieuw informeren met meer informatie.
Wil je meer weten hoe brokers geld verdienen, Paul is al een keer eerder langs geweest om alles daarover uit te leggen.
37. Brokers en het verdienmodel (met Paul Wigt) | € 194.800Vriend van de Show & PDT
We hebben deze week Put Your Money Where Your Mouth Is feature gelanceerd. Hier ben ik zo onwijs trots op. Hierbij roep ik ook iedereen op in de community om zijn portfolio deelbaar te maken met andere Vrienden. Samen decentraliseren we beleggen voor particulieren! We hebben drie verschillende opties in het delen van portfolio beschikbaar gemaakt:
- Je portfolio volledig delen zoals Pim;
- Het verbergen van absolute getallen, er worden alleen percentages getoond;
- Portfolio deelbaar maken met wachtwoord bescherming.
Uiteraard is deze optie standaard uit en wordt je portfolio niet gedeeld. Je moet heel specifiek deze opties aanzetten. De link is uniek gegenereerd waardoor je portfolio niet te benaderen is zonder deze link!
Nieuws
Didi, Tencent en Prosus
Het aandeel Prosus daalde afgelopen maandag met 6,0% nadat de Chinese autoriteiten verschillende beursgenoteerde technologiebedrijven verder de duimschroeven hadden aangedraaid. Dit keer was er het nieuws dat de app Didi onverwachts in China werd geblokkeerd. Prosus is grootaandeelhouder van de Chinese technologiereus Tencent. Tencent is weer aandeelhouder in Didi voor 6%.
Didi is een Chinees taxibedrijf, vergelijkbaar met Uber. Jaren hebben die twee ook een concurrentiestrijd gehad waar uiteindelijk Didi de winnaar van geworden is. Uber heeft alle activiteiten in China beëdigd en verkocht aan Didi voor aandelen.
De koers van Didi keldert met een vijfde na ingreep van de Chinese overheid. De koersval is een reactie op het plan van de Chinese internet toezichthouder om Didi uit Chinese appstores te verwijderen. De grote appstores in China zijn die van Apple, Huawei en Xiaomi. De huidige gebruikers van Didi - ongeveer een half miljard - kunnen de app wel blijven gebruiken als ze deze voor de ban op zondag hebben geïnstalleerd.
De ban in China komt bovenop een reeks eerdere problemen voor Didi. Tegen het bedrijf loopt in China al een mededingingsonderzoek, nadat de overheid eerder al een recordboete oplegde aan Alibaba. Ook Tencent wacht nog een hoge boete, meldde persbureau Reuters twee weken geleden. China is al langer bezig om de groeiende invloed van internetconcerns te beteugelen.
Portfolio
Verkocht: UPS & T;
Bijgekocht: ASML, AVGO, TTD, PFE, BIDU & AMZN
Vervolg op mijn vorige transacties. Ik ben weer een stukje dichterbij, 2 holdings gesloten en het geld verdeeld over de bestaande bedrijven. Mijn portfolio bestaat nu uit 23 bedrijven waarvan ik de komende maanden er nog 3 van ga sluiten. Elke positie moet minimaal 10k (4%) zijn.
Portfolio waarde: € 227.100
Luisteraars vraag
Dag Pim en Milou, Eerst en vooral mijn complimenten voor jullie geweldige podcast! Ik ben 3 jaar bezig met beleggen en heb twee maanden geleden jullie podcast tegengekomen op Spotify. Zonet heb ik de laatste aflevering beluisterd, ik kijk uit naar de volgende! Graag hoor ik jullie mening over het gebruiken van een stop-loss order en de verschillende stop-loss strategieën. Als beginnende belegger kan het instellen van een stop-loss order mogelijks gemoedsrust creëren. Bij een mogelijke beurscrash zou je stop-loss getriggerd worden en kan je aan een lagere koers terug aankopen. Wat zijn volgens jullie de voor- & nadelen van een stop-loss / Stop-limit order? Ga zo door met de podcast! Groetjes van een Belgische luisteraar! Migaël
Er zijn talloze handelsinstrumenten beschikbaar, de stop loss order is daar een van. Ik zeg bewust handelsinstrumenten, het wordt vaak gebruikt bij het handelen. Stop-loss en stop-limit order wordt gezien als onderdeel van het risicomanagement; het beperken van je risico en winstneming. Voor de wat meer lange termijn belegger zie ik daar geen voordeel in.
Ik kan je gevoel van rust wel begrijpen. Je creëert er alleen een dilemma mee. Hoeveel procent naar beneden zet je de stop-loss, en als die dan geactiveerd wordt, wanneer koop je dan weer bij. Het is geen gegeven dat je altijd kan bijkopen op een lagere koers. Wat doe je als de koers daarna direct weer omhoog gaat?
Het ene aandeel is het andere ook niet. In mijn portfolio gaan de aandelen Fastly en Trade Desk soms flink naar beneden. Daarbij zou een stop-loss beter werken dan bijvoorbeeld bij Amazon, Ahold of Microsoft.
Volgende week gaan we het hebben over 'Beleggingshorizon gehaald en dan?'. Rest ons nog een ding: Investeer in je kennis! En beleg met beleid.
Word Vriend
Vind je het leuk om ons te steunen als onafhankelijke podcast, gebruik te maken en mee te denken met de Portfolio Dividend Tracker? Voor €6,25 per maand krijg je toegang. Zeven dagen gratis proberen!
► Doe mee met Jong Beleggen: PortfolioDividendTracker.com
Pim's portfolio
► Bekijk mijn volledige aandelen portfolio: Portfoliodividendtracker.com/jongbeleggen
JB updates op Instagram
► @JongBeleggen op Instagram: Instagram.com/jongbeleggen