Onderstaande afbeelding laat naar mijn idee alles zien over wat voor beleggingsjaar 2022 was. Van de 75 Nederlandse beursgenoteerde bedrijven in de AEX, AMX en AScX, hebben er maar 17 een positief rendement behaald. Dat is nog geen 23% van alle Nederlandse aandelen. Het is dan ook niet verrassend dat de beste aandelen dit jaar OCI, Fugro en Shell zijn.

Als we weer even teruggaan naar de aflevering waarin we de drie verschillende buckets met ballen besproken hebben, was dit zo’n jaar met weinig groene ballen. Een jaar waar het extra lastig was om een positief rendement te halen. Hiermee bedoel ik uiteraard beleggers die een long only strategie hebben.

In zulke jaren is het goed om de lange termijn niet te vergeten. Onderstaande een afbeelding van de jaarlijkse rendementen van de S&P 500 van 1928 tot en met 2022. Drie opvallende dingen zijn (1) dat bijna geen enkel jaar het gemiddelde rendement van 7-8% behaald, (2) dat na de meeste negatieve jaren, er een positief jaar volgt en (3) dat in 94 jaar tijd er veel meer positieve dan negatieve jaren zijn.

De lessen die ik meegenomen had..

Voordat we doorgaan naar de lessen van dit jaar, is het goed om te reflecteren op de lessen van het jaar daarvoor. Heb ik mezelf daaraan gehouden? Het motto is niet veranderd. Waar het vooral nog aan ontbreekt bij mij is ervaring en dat komt natuurlijk met de jaren. Om een goede belegger te zijn moet ik meer tijd in de markt hebben gehad en het liefst een complete economische cyclus hebben doorgemaakt. Het is wel belangrijk om bewust te blijven leren. De aandachtspunten die ik vorig jaar heb opgeschreven waren:

• Meer aandacht voor risico’s
• Heb geduld
• Betaal niet te veel

In grote lijnen ben ik erg tevreden met mijn eigen gedrag dit jaar. De keuzes die ik heb gemaakt zijn niet verkeerd uitgepakt. Het is erg goed gelukt om geduld op te brengen. Gaandeweg ben ik daar steeds beter in geworden. In H2 heb ik maar vier kooptransacties uitgevoerd. Echt een les die ik in 2021 heb geleerd en goed heb toegepast in 2022.

Waar ik wel nog strenger op kan zijn is de waardering van aandelen. Betaal niet te veel moet nog belangrijker worden. In H1 heb ik bijvoorbeeld te snel ASML (€590) en Adyen (€1.760) bijgekocht. Ik heb daar wel direct van geleerd en heel geduldig gewacht in H2. Uiteindelijk heb ik toen ASML kunnen kopen voor onder de €400 en Adyen voor rond de €1.200.

De laatste les die ik mee zou nemen is dat ik meer aandacht voor risico’s moet blijven houden. Deze blijft heel lastig. Wat zijn nu de echte risico’s? Mijn portfolio in 2022 was niet bepaald risico-avers. Een globale inschatting van mijn drie verschillende strategieën laat zien dat ik het een heel stuk beter doe met value. Omdat PDT dit nog niet ondersteunt kan ik het niet met volledige zekerheid zeggen.

In het verleden heb ik grote wijzigingen doorgevoerd in mijn portfolio. Ik ben niet meer van plan om dat nog te gaan doen. Hiermee sluit ik niet uit dat mijn portfolio niet meer drastisch verandert, het zal alleen in kleinere stapjes gaan. Ik neig wel steeds meer naar waardebeleggen als default strategie en geduldig afwachten wanneer het sentiment naar negatief draait in de markt. Ik heb dit jaar wel geleerd dat de koersen ook naar beneden kunnen overdrijven.

Lessen 2022

Een jaar niet geleerd, is een jaar niet belegt. De lessen van vorig jaar zijn nog steeds relevant. Ook dit jaar hebben we weer een hoop kunnen leren. Om te beginnen was dit een extreem lastig jaar. Er is zoveel gebeurt met zowel hoge koersuitslagen naar boven als beneden. We hebben onder andere hoge inflatie, sentiment, verhoging van de rente en wisselkoers fluctuaties meegemaakt. Dit heeft geleid tot grote verschillen tussen verschillende aandelen qua performance. Dat is dan ook direct wel een les geweest. Met twintig aandelen zit je over het algemeen goed gespreid, maar je hebt alsnog kans dat je net wat rotte appels selecteert.

1. De impact van rente

Nog niet eerder heb ik een renteverhoging meegemaakt. Degene die ik nu meemaak gaat ook direct de geschiedenisboeken in van snelste verhoging ooit. In een hele korte periode is de rente van 0,25% naar 4,50% gegaan. Een ongekend snelle verhoging. Dat is ook niet heel gek omdat de inflatie ruim boven de 15% zit en maanden lang verteld is dat de inflatie tijdelijk was.

108. Centrale banken (ECB & FED) | € 236.500

Het lijkt wel of we in een nieuw tijdperk leven. Met de huidige rentestanden veranderd de volledig dynamiek van geld. Een complete asset class (lees: obligaties) is ineens weer interessant. De komende jaren gaan we ook zien dat er steeds meer geld van aandeel naar obligatie gaat.

Een andere ontwikkeling is dat geld in de toekomst minder waard is. Hierdoor is iedereen bereid om minder te betalen voor toekomstige groei. En dat hebben we dit jaar massaal gezien. Alle bedrijven die nu al flink winst maken, zijn daarom ook goed blijven liggen.

Als de centrale banken de geldkraan dichtzetten moet je oppassen. Aan de andere kant, als de geldkraan wordt open gezet moet je lekker mee surfen. Een bekende quote: "Don't Fight the Fed”.

2. Option value wordt risico

In 2020 en 2021 leken de bomen tot aan de hemel te groeien. Daar is iedereen dit jaar wel van teruggekomen. Waar eerst onzekerheid juist werd overgewaardeerd, wordt het nu niet meer gezien als option value maar als risico. Hierdoor is het lastig om alleen maar te beleggen in aandelen die nog in de groeifase zitten. Het sentiment heeft veel invloed op de koers. Zit je helemaal juist met een aandeel, dan maakt de kortetermijnvolatiliteit niet uit. Een daling van 60 à 70% op een aandeel is lastig te doorstaan. Het kan jaren duren voordat je weer in het groen komt, ook al heb je het bij het juiste eind.

Een sprekend voorbeeld zijn de ‘other bets’ bij big tech. Jarenlang werd big tech alom geprezen met wat er allemaal nog in het vat zit. Het sentiment is nu omgeslagen. De vraag is nu: gaat hier straks wel geld mee verdiend worden? Waar gaan al die miljarden elk jaar heen? Nu de koersen flink zijn gezakt, hoor je al veel geluiden dat er beter meer eigen aandelen ingekocht kunnen worden.

De recente brief van TCI Fund Management aan het management van Alphabet is een typisch voorbeeld. Stop alle niet winstgevende projecten, snij in de kosten (personeel) en koop meer eigen aandelen in. Een klassiek verhaal van brommende aandeelhouders die sneller returns willen.

“Avoid ‘future-oriented investments’” — Howard Marks

En nu naar de les. Waar ik meer op ga letten is de verhouding toekomst en het heden in een belegging. Het gehalte ‘toekomst voorspellen’ mag niet te groot zijn. Dit hebben we naar mijn idee goed in kaart gebracht bij de fundamentele analyse van Airbnb.

🏡

Fair value Airbnb in scenario’s (aflevering 96)

…als we dit dan allemaal doorrekenen voor de komende vijftien jaar, hoeveel is Airbnb dan ‘waard’? Even de uitgangspunten op een rijtje met het vertrekpunt van 2021 tot 2036:

• De omzet stijgt 1 jaar met 30% en daarna met 20%, geleidelijk afnemend naar 10%;
• De cost of revenue (COR) gaat van 19% naar 14%;
• Operations & support (O&S) gaat van 14% naar 11%;
• Sales & marketing (S&M) gaat van 20% naar 14%;
• Product & development (P&D) van 23% naar 15%;
• General & administrative (G&A) van 14% naar 9%;

Verder rekenen we met 1% aan interest expenses ten opzichte van de omzet, en 20% belasting. Voor de details kan je altijd de sheet erop naslaan. Daar staat alles exact in.

96. Fundamentele analyse: Airbnb | € 251.500

De fair value? $144. De koers is ca. $160 (11-04-2022). Als ons toekomstplaatje ongeveer klopt dan kan je stellen dat Airbnb nu te duur is. Wat het in ieder geval aantoont is dat er nog heel veel omzet bij moet om de huidige koers te rechtvaardigen. Die omzet moet dan ook nog enorm winstgevend zijn. Uiteindelijk rekenen wij met een EBIT marge na tien jaar van 37%. Ter vergelijking: dat is bijna de marge van Microsoft (42%) en Meta (40%) en boven de marge van Alphabet (30%). Met een EBIT marge van 37% gaan we uit van een free cashflow (netto) marge van 29%. Dit komt in de buurt van de marges die Booking pre-covid haalde.

Ik vind het plaatje realistisch maar geen zekerheid. Ik vind het risico namelijk relatief groot. Als er ergens een kink in de kabel komt dan stort het waarderingsplaatje in. Stel dat de omzet niet kan groeien tot de 60 miljard waar wij rekening mee houden maar tot 40 miljard, gewoon omdat er een plafond is in de markt, dan zakt de waarde al naar $100. Als de EBIT marge niet 37% wordt maar 20% (wat nog steeds een uitstekende marge is, Amazon heeft bijvoorbeeld 5%), dan zakt de waarde naar nog geen $90.…

Bovenstaande is een uitsnede van de volledige fundamentele analyse van Airbnb. Tijdens het berekenen van de fair value hebben we gewerkt met meerdere scenario’s. Daarbij ook een vergelijking gemaakt met bekende bedrijven. Dan komen de marges ook meer in perspectief. Als belegger is het aan jou om dan de juiste inschatting te maken en deze goed voor jezelf te onderbouwen. Dus het uitwerken van meerdere scenario’s is een proces dat ik kan verbeteren. Het is dan in ieder geval duidelijk welke risico’s ik neem. Mocht het dan toch anders uitpakken, dan is mijn inschatting verkeerd maar het proces wel goed.

3. De cyclus is real

Komt er een recessie of niet? Om de zoveel jaar wordt deze vraag gesteld door de media en beleggers. Niemand zit te wachten op een recessie maar helaas is het onvermijdelijk en als belegger moet je daarmee leren omgaan. Het is natuurlijk veel gemakkelijker om te beleggen wanneer de economie groeit, omdat dan de meeste aandelen stijgen tijdens economische expansies. De beurs en economie bewegen nu eenmaal in een cyclus, er zijn periodes van krimp (contraction) en groei (expansion).

130. Beurs en business cyclus | € 254.400

Als de cyclus overgaat van groei naar krimp, ga je dat direct merken op de beurs. Alle aandelen met een cyclisch karakter worden direct hard geraakt. Beleggers worden angstig en prijzen alvast een winst- en omzetdaling in. Natuurlijk was ik al bekend met dit gegeven. We hebben er zelfs een aflevering over gemaakt, beleggen in cyclische en turnaround aandelen. Het is toch anders als je het zelf ervaart.

Dit is voor mij toch echt wel een les, een aandeel hoeft maar licht een cyclisch karakter te hebben en je weet dat er een moment komt dat het aandeel interessant geprijsd gaat worden. Als je dit combineert met geduld, zijn kwalitatieve aandelen altijd wel een keer op te pikken.

📈 Rendement

Het jaar is nog niet afgelopen, al verwacht ik weinig verandering in de laatste dagen van het jaar. De resultaten zijn niet om naar huis te schrijven. Op het eerste gezicht eigenlijk heel slecht. Maar gezien mijn portfolio en sectorallocatie valt het nog mee. Het ligt wel in lijn met de brede indices.

Samenvatting

• Verlies door effectprijs wijziging €84.046 (27,95%)
• Winst door wisselkoers wijziging €5.752 (1,92%)
• Dividenden €1.605 (0,54%)
• Transactiekosten €61 (0,02%)
• FX kosten €337 (0,11%)
• Brokerkosten €24 (0,00%)
• Totaalverlies €76.775 (25,51%)

Gewogen benchmark 2022 via PDT

Via Portfolio Tracker kan ik goed mijn resultaten bijhouden en ook benchmarken tegen een zelfgeselecteerde index. Het is dan niet zomaar een benchmark maar er wordt rekening gehouden met het moment van storten en de inleg wordt gewogen.

• Pim: -25,51%
• AEX GR: -8,67%
• iShares Core S&P 500 UCITS ETF (EUR, Acc): -13,07%
• iShares MSCI ACWI UCITS ETF (EUR, Acc): -12,73%

Helaas heeft de Portfolio Tracker nog geen mogelijkheid om ook je portfolio te vergelijken met de Nasdaq. Ik kan natuurlijk wel een vergelijking maken met een Nasdaq 100 ETF in euro’s, bijvoorbeeld de Lyxor Nasdaq-100 UCITS ETF (EUR, Acc). De year-to-date performance van deze ETF is -28,55%.

Wat is er veranderd?

Ik ben het jaar begonnen met negentien posities, inclusief de all world ETF. Het jaar ga ik afsluiten met zestien posities, ook inclusief de ETF. Over het jaar is mijn portfolio verkleind met drie posities. Ik heb afscheid genomen van Microsoft, Shell, Alibaba, Ahold Delhaize, Berkshire Hathaway, Pfizer en Broadcom. Daarvoor in de plaats heb ik T. Rowe Price, Zalando, Blackrock en Deutsche Post aangekocht. Ik heb zeven posities gesloten en vier nieuwe posities geopend. Je kan dus wel spreken van een lage turnover. Onderstaande afbeelding is een screenshot van mijn huidige portfolio waarmee ik hoogstwaarschijnlijk 2023 ga starten.

Deze onderstaande afbeelding is een screenshot van mijn portfolio waarmee ik dit jaar ben begonnen. Geen hele grote wijzigingen in een jaar tijd. Misschien wel het meest opvallende is dat mijn ETF positie verdubbeld is.

Beleggingsjaar van Milou

Vorig jaar schreef ik iets over minimale inspanning en maximaal effect. Dat is nog steeds mijn optimale manier van beleggen. Ik leef graag mee met Pim, maar houd het voor mezelf graag simpel en ga door met ETF-beleggen.

Mijn strategie is dit jaar ietsje gewijzigd. Geïnspireerd door de core-and-satellite strategie (die ik onbewust al wel toepaste met de S&P 500 als core) heb ik mijn core uitgebreid met de MSCI world. Al mijn transacties de laatste tijd betreffen die ETF. Doel is om de MSCI World 40 procent van haar core uit te laten maken. De resterende 60 procent is de S&P 500. Haar core heeft een gewicht van 85 procent in haar portfolio, de satellieten zijn RIZE Sustainable Future of Foods, de MSCI China en Just Eat Takeaway.

Op één maand na heb ik elke maand 200 euro bijgestort op mijn beleggingsrekening. Ik ben van plan gewoon door te gaan met DCA, maar ik zak wat terug naar 150 per maand omdat mijn inkomsten iets achterblijven.

Wat betreft JET, dat heb ik gekocht op een koers van 75 euro en dat niveau heeft het nooit meer bereikt. Dat raakt me niet, omdat het slechts een ieniemienie percentage van mijn portfolio is. Ik ben wel blij dat ik niet méér in losse aandelen heb geïnvesteerd. Daar zou ik denk ik toch wel van wakker liggen. Daarnaast heb ik hierin slechts anderen gevolgd, ik ben toch te lui om zelf in zo’n bedrijf te duiken. Ik weet niet of het daardoor mis ging of gewoon door pech kwam, maar ik wist in ieder geval niet precies wat ik kocht. En dat blijft toch wel echt een van de belangrijkste lessen wat betreft beleggen voor mij: weet wat je koopt. Het is een van de redenen dat ik ook nooit in crypto ben gaan investeren, een keuze waar ik vooralsnog geen spijt van heb.

Al met al was het voor mij een jaar waar ik weer veel geleerd heb. We maken roerige tijden mee op de beurs en daardoor heb ik veel geleerd. Ik heb nog steeds vertrouwen in de kracht van beleggen en de kracht van de lange termijn, daarin ben ik alleen maar meer bevestigd. Bekijk mijn portfolio op Portfolio Dividend Tracker.

Vooruitkijken naar 2023

Aan voorspellingen waag ik mij niet. Het is vrij zinloos omdat de meeste economieën niet eens in de buurt zitten met hun voorspellingen. We kunnen wel bekijken wat de huidige status is en waarmee we 2023 in gaan. Globale samenvatting: de gemiddelde koers/winst verhouding van de S&P 500 is 17, de Amerikaanse rente ligt op 4,5%, de oorlog in Oekraïne is nog steeds bezig en er is een (lichte) recessie.

Het langdurige gemiddelde van de koers/winst verhouding is 15. Je kan niet echt spreken van goedkope aandelen. Multiple increasing lijkt mij niet voor de hand liggend zolang de algemene rente niet verlaagd wordt. De koerswinsten moeten voornamelijk komen van winstgroei bij bedrijven. Met een mogelijke recessie op komst is dat natuurlijk maar de vraag. Al duurt een jaar lang en loopt de beurs vaak zes tot negen maanden vooruit, het blijft lastig in te schatten wat er in H2 2023 gaat gebeuren.

Ook al hebben we een flinke daling gehad, een makkelijke tijd is het nu niet om te beleggen. De markt is niet goedkoop maar wel gedaald. Als we kijken naar de geschiedenis betalen we nu nog steeds enorme premies voor de kwaliteitsbedrijven.

🔮 Reflectie op de ‘Nederlandse JB toppers 2022’

Onze gezamenlijke kennis heeft dit jaar niet geleid naar een outperformance van de AEX. Helaas heeft dat ook geen positief resultaat, een paar dagen voor het einde staan we op -23,3%. De AEX GR heeft ook een negatief rendement van -10,3% behaald. Het jaar is natuurlijk nog niet afgelopen maar zoveel zal er niet meer veranderen in de laatste week. We hebben het ontvangen dividend wel meegenomen maar niet herbelegd, de vergelijking met de index loopt een beetje mank.

Volgend jaar gaan we het gewoon weer proberen. De lijst is weer openbaar en iedereen kan zijn of haar drie favorieten aandelen van 2023 invullen. We hebben dit jaar wel weer een hoop geleerd en horen dus graag ook de kennis compound! Graag per persoon één keer invullen. Denk goed na over je keuze en hopelijk doen we het beter komend jaar.

Het hele jaar kan je de performance van de top 10 volgen via deze Google Sheet. Daar zijn nu de resultaten van 2021 en 2022 te zien. In januari zie je hierin ook de voorspellingen voor 2023.

Resultaat 2022

Zoals hierboven al aangegeven hebben we het als community niet goed gedaan. Dat is ook niet geheel verrassend omdat het best een bijzonder jaar is geweest. De minder populaire sectoren en industrieën hebben het dit jaar voornamelijk goed gedaan zoals energie, olie, health care, grondstoffen, basis-consumentengoederen en defensie.

Het is dan ook niet verrassend dat Shell en ASR het beste hebben gedaan, beide zijn relatief defensief vergeleken met de rest van de top 10. Het grootste verlies zit in de sector technologie. Een vergelijkbaar beeld zien we bij alle indices in de wereld.

Jong Beleggen naar één keer in de twee weken

Na bijna drie jaar elke week fulltime podcast maken, gaan we de komende tijd de frequentie verlagen naar om de week dus één keer in de twee weken. Voor ons beide is het goed om even wat meer afstand te nemen van de podcast. Het elke week consistent produceren zorgt voor weinig ruimte in de week. We willen graag het format wat verbeteren en nieuwe dingetjes proberen. De komende maanden gaan jullie dat mogelijk al merken. Misschien is het niks, dan horen we het graag. We willen voorkomen dat we een wekelijks trucje aan het doen zijn. Als maker is het belangrijk om te blijven veranderen.

Vorige week hebben we op Instagram en in de community een oproep gedaan om mee te denken met Jong Beleggen in 2023. Daar zijn veel nieuwe ideeën uitgekomen, het lijstje aan onderwerpen is weer aangevuld. Daarvoor dank! Verder vielen mijn drie richtingen op, namelijk:

• Nieuws en actualiteit;
• Fundamentele analyses;
• Meer over ETFs.

Het is duidelijk dat er een hele grote groep luisteraars voornamelijk in ETFs belegt. Natuurlijk super goed, jullie zijn allemaal fan van Milou. Maar naar mijn idee hebben we al zoveel gerelateerde onderwerpen behandeld dat het best lastig is om nog een aflevering te maken over ETFs. Ideeën zijn daarom altijd welkom. ^^

Gelukkig blijft er meer nieuws, de actualiteit en de fundamentele analyse over. Beide kan ik heel goed begrijpen. Ondertussen hebben we het spelletje ‘educatie’ al aardig ver gespeeld. De constante uitdaging is daarom nieuws en actualiteit te volgen om te duiden en de fundamentele analyse om nieuwe bedrijven te ontdekken. Beide zijn tijdrovend en fijn om elke week te consumeren. Door de frequentieverlaging de komende tijd hebben we meer tijd om iets nieuws uit te werken.

Portfolio

Transactie: Nee

Portfolio waarde: € 232.000

Volgende aflevering gaan we het hebben over 'Sector-rotatie strategie'. Rest ons nog een ding: Investeer in je kennis! En beleg met beleid.

Word Vriend

Vind je het leuk om ons te steunen als onafhankelijke podcast, gebruik te maken en mee te denken met de Portfolio Dividend Tracker? Voor €6,25 per maand krijg je toegang. Zeven dagen gratis proberen!

► Doe mee met Jong Beleggen: PortfolioDividendTracker.com

Pim's portfolio

► Bekijk mijn volledige aandelen portfolio: Portfoliodividendtracker.com/jongbeleggen

JB updates op Instagram

► @JongBeleggen op Instagram: Instagram.com/jongbeleggen