Een kleine drie jaar geleden wijdden we al een volledige aflevering aan obligaties. Ondertussen is onze kennis flink vergroot en nog belangrijker, de rente is van -0,5% naar ruim 4% gegaan. Door de veranderde markt kunnen we nu weer opnieuw naar obligaties kijken. In aflevering 25 hebben we de basis van obligaties al behandeld, en hadden we het onder andere over het verschil tussen staats- en bedrijfsobligatie, couponrente, nominale waarde en leeftijd in obligaties.
25. Obligaties | € 163.700In deze aflevering gaan we een stapje verder, obligaties voor gevorderden. Dit doen we niet alleen maar samen met Lukas Daalder van Blackrock. Je leest het goed, de uitgever van de bekende iShares ETF’s.
Van -0,5% naar 4% rente
In de onderstaande grafieken is goed te zien hoe de rente is opgelopen sinds de vorige aflevering in 2020. De rente is van -0,5% naar 4% in Europa en 5,37% in Amerika gegaan.
108. Centrale banken (ECB & FED) | € 236.500Het jaar 2022 staat te boek als een van de meest negatieve voor obligatiehouders. Langlopende obligaties kijken tegen een negatief rendement aan van ruim 30%. Voor obligatiehouders is dit een ongekend verlies en daarbij past het helemaal niet bij het karakter van dit product. Ook dit jaar (2023) is geen succesvol jaar voor obligaties. Het totale rendement schommelt rond de 1% á 2%. Er zijn uitzonderingen zoals de ‘high yield’ obligaties, die hebben behoorlijk goed gepresteerd met een rendement in de VS van 6% tot 7%.
Wie is Lukas Daalder?
Lukas Daalder is Chief investment Strategist bij Blackrock. Een hele mond vol, maar we mogen hem ook beleggingsstrateeg noemen. Lukas volgt de ontwikkelingen op de financiële markten op de voet en analyseert de krachten die van invloed zijn op beleggingen. Lukas is het gezicht voor Blackrock in Nederland. Onder andere daarom is hij ook vaak te zien en te horen in andere shows en je kan hem kennen van zijn columns in het FD.
Hiervoor was hij werkzaam bij Robeco, IMC marketmakers, Bank Oyens van Eeghen, Amstgeld en Rabobank. Hij begon zijn carrière in de beleggingssector in 1992, na afronding van zijn economische studie aan de Universiteit van Amsterdam. Tot slot heb ik mij laten vertellen dat hij door insiders ook wel bekend staat om zijn (tuin)feestjes.
Podcast: Daalder denkt hardop
Je hoort er tegenwoordig niet meer bij als je niet een eigen podcast hebt. Althans dat zou Lukas zomaar gedacht kunnen hebben. Al ruim anderhalf jaar lang maakt Lukas braaf elke woensdag een aflevering over de ‘actualiteit’ op de financiële markten. En dat zonder getalenteerde co-host aan zijn zijde, Lukas doet namelijk alles volledig zelf. Ik weet niet of ik dat had gekund! Het is zeker de moeite waarde om naar te luisteren, dat kan op Spotify.
Voordelen van het toevoegen van obligaties aan je portfolio
Er zijn verschillende voordelen aan het toevoegen van obligaties aan je portfolio. Uiteraard is het per persoon verschillend. Leeftijd speelt hier vaak een belangrijke rol in. Jouw kijk op de markt en risicotolerantie kunnen ook een rol spelen.
58. Beleggingshorizon gehaald en dan? | € 231.200Een bekende vuistregel is om je leeftijd in obligaties te beleggen. Ben je 25? Dan stop je 25% in obligaties en de rest in aandelen. Bent je 60, dan stop je 60% in obligaties en de rest in aandelen. Het is niet voor niks een vuistregel, naargelang je risicotolerantie kan je hiermee spelen. Hierbij een lijstje van factoren waaraan je nog meer zou kunnen denken:
- Diversificatie: Obligaties hebben de neiging om anders te presteren dan aandelen, dus het toevoegen van obligaties aan een portefeuille kan de algehele volatiliteit en het risico helpen verminderen. Obligaties kunnen stabiliteit bieden wanneer aandelenkoersen dalen.
- Inkomen: Obligaties bieden regelmatige couponbetalingen die kunnen dienen als bron van inkomsten voor beleggers. Dit inkomen kan worden gebruikt om de kosten van levensonderhoud te betalen of kan opnieuw worden geïnvesteerd. Dit kenmerk is vooral aantrekkelijk voor gepensioneerden.
- Stabiliteit: De couponbetalingen van de meeste obligaties zijn vast, dus ze bieden een gestage inkomstenstroom die niet wordt beïnvloed door economische veranderingen. Dit in tegenstelling tot dividend in aandelen, dat kan variëren.
- Lager risico: Obligaties zijn over het algemeen minder risicovol dan aandelen. Vooral hoogwaardige staatsobligaties hebben een minimaal risico op wanbetaling. Obligaties kunnen het hogere risico van aandelen helpen compenseren.
- Behoud van de hoofdsom: Door obligaties tot de vervaldatum vast te houden, kunnen beleggers hun hoofdsom terugkrijgen. Dit biedt een vangnet tegen mogelijke verliezen op aandelen.
Samengevat zijn de belangrijkste voordelen van het toevoegen van obligaties aan een aandelenportfolio een grotere diversificatie, stabiele inkomsten, lagere volatiliteit van de portfolio en bescherming van de hoofdsom. Obligaties kunnen een deel van de risico's van aandelen compenseren.
Duration, quality & yield
"Duration, quality, and yield" zijn drie cruciale aspecten bij het beoordelen en kiezen van obligaties als belegging.
Duration (looptijd) is een maatstaf voor de gevoeligheid van de prijs van een obligatie voor veranderingen in de rentevoet. Het wordt uitgedrukt in jaren. Een hogere duration betekent dat de obligatieprijs gevoeliger is voor renteschommelingen. Dit kan van belang zijn bij het voorspellen van de waarde van de obligatie als de rentevoeten veranderen. Duration is ook een indicator van de gemiddelde tijd voordat een belegger zijn investering in de obligatie terugverdient via de cashflows.
Quality (kwaliteit) verwijst naar de kredietwaardigheid van de uitgevende entiteit. Het wordt vaak aangegeven door kredietbeoordelingen, zoals die van Moody's, S&P, of Fitch. Een hogere kredietwaardigheid (zoals AAA) betekent een lager risico op wanbetaling, maar geeft vaak ook een lagere rente. Obligaties met lagere kredietbeoordelingen (bijvoorbeeld junk bonds) bieden meestal hogere rendementen om het hogere risico te compenseren.
De term ‘Investment grade’ kom je veel tegen als je zoekt naar obligaties. Dat is alles tussen de credit rating AAA en BBB. Deze categorieën wordt over het algemeen gezien als relatief veilig. Alles daaronder wordt gezien als ‘speculatieve grade’. Het risico wordt hoger ingeschaald in deze categorie maar hier krijg je ook een hogere vergoeding voor.
Yield (rendement) is het rendement dat een belegger kan verwachten van een obligatie, uitgedrukt in een jaarlijks percentage. Het omvat de couponrente (vaste rentebetalingen) en eventuele veranderingen in de prijs van de obligatie. De yield is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de looptijd van de obligatie, de kredietkwaliteit, en de heersende rentevoeten. Bij obligaties is er vaak een trade-off tussen yield en risico: hogere yields gaan meestal gepaard met hoger risico. Voor veel beleggers is het lastig om deze trade-off goed in te schatten.
In het algemeen moeten beleggers een evenwicht vinden tussen deze drie aspecten, afhankelijk van hun risicotolerantie, beleggingshorizon en financiële doelen. Een portfolio die goed gediversifieerd is over verschillende looptijden, kwaliteiten en rendement, kan helpen om risico's te spreiden en het algemene rendement te optimaliseren.
Default Rate bij credit rating
Als je enigszins het risico per credit rating wilt inschatten, kan je kijken naar de default rate uit het verleden. Hiermee wordt het percentage bedoeld van alle uitstaande leningen, dat een kredietverstrekker heeft afgeschreven na een lange periode van gemiste betalingen. Je kan het zien als het wanbetalingspercentage per beoordelingsgroep.
Wat je ongetwijfeld ook al had verwacht is dat het wanbetalingspercentage steeds hoger wordt naarmate je credit rating minder gunstig wordt. Natuurlijk heeft de looptijd van de obligatie ook effect omdat er een langere periode de kans is op een wanbetaling. Daarom nogmaals, bij obligaties gaat het om duration, quality en yield.
Inflatierisico
Er bestaat een gevaar dat inflatie toeneemt en daarmee impact heeft op het werkelijke rendement van investeringen in obligaties. Dit werkelijke rendement is het daadwerkelijke rendement, verminderd met het inflatiecijfer. Gezien de inflatie in het laatste jaar uitzonderlijk hoog was, vertonen de meeste werkelijke rendementen van obligaties een negatief beeld. Echter, indien de inflatie voldoende afneemt, zou het werkelijke rendement van obligatiebeleggingen snel weer in het positieve kunnen belanden. Een stijging van de inflatie na de aankoop van de obligaties zal echter leiden tot een daling van het werkelijke rendement. Dit kan ook gezien worden als een van de grootste risico’s voor obligatiebeleggers.
76. De gevolgen van inflatieOverigens, terwijl de huidige verwachtingen voor inflatie op de middellange en lange termijn lager liggen (gemiddeld 2%) dan de rendementen van obligaties, blijft er een risico dat de inflatie niet snel zal afnemen en voor een langere periode hoog zal blijven.
Reële rente
Op dezelfde manier moet je eigenlijk ook kijken naar de rente. Zo klinkt bijvoorbeeld 4% rente best leuk maar als de inflatie 5% per jaar is, weet je bij voorbaat al dat je er op achteruit gaat. Dat lijkt mij geen goed uitgangspunt om een belegging mee te starten. Als we het over de rente hebben is het altijd goed om direct daarbij ook te kijken naar de reële rente. De rekensom is vrij simpel: rente - inflatie.
Ook vanuit risico-oogpunt is het niet verstandig om een investering te starten als je al weet dat het negatief gaat uitpakken. Welk risico ben je dan aan het ‘managen’? De minimale vereiste als je aan het beleggen bent is in ieder geval behoud van koopkracht.
Vermogensbelasting
Nederlandse beleggers hebben een ander nadeel als ze willen beleggen in obligaties. Als je vermogen boven de € 57.000 uitkomt (zonder fiscaal partner), moet er vermogensbelasting worden betaald. Obligaties vallen onder ‘overige bezittingen’ (hetzelfde als aandelen). Ze worden dan met 2,17% belast. Dat moet je als het ware aftrekken van het rendement dat je verwacht op obligaties. Dan blijft er in veel gevallen weinig over van het rendement op je obligatie.
Niet alle obligaties zijn natuurlijk hetzelfde. High Yield Amerikaanse bedrijfsobligaties hebben bijvoorbeeld een veel hogere yield. Momenteel gaat het al snel richting de 8-9% couponrente per jaar. Je hebt dan natuurlijk wel te maken met een valutarisico en hogere default rate maar toch, de ene obligatie is de andere niet.
Yield to Maturity (YTM)
De Yield to Maturity (YTM) is het totale verwachte rendement van een obligatie indien deze wordt aangehouden tot de vervaldatum. Dit rendement is een jaarlijks percentage en houdt rekening met alle toekomstige couponbetalingen en het verschil tussen de aankoopprijs en de nominale waarde (of aflossingsprijs) van de obligatie. Het is goed om je te realiseren dat dit dus iets anders is dan de couponrente. Die staat altijd vast. De YTM verandert op basis van wat de koers van de obligatie doet.
YTM is vooral een nuttige maatstaf omdat het beleggers een idee geeft van het rendement dat ze kunnen verwachten als ze de obligatie tot de vervaldatum aanhouden, ervan uitgaande dat alle couponbetalingen volgens schema worden gedaan en herbelegd zijn tegen dezelfde rentevoet.
Nominale waarde
De nominale waarde van een obligatie, ook bekend als de parwaarde of hoofdsom, is het bedrag dat de uitgever van de obligatie belooft terug te betalen aan de houder aan het einde van de looptijd van de obligatie. Het is in feite het bedrag dat oorspronkelijk is geleend en moet worden terugbetaald. De nominale waarde wordt meestal uitgedrukt als een vast bedrag, zoals €1.000.
De nominale waarde is belangrijk omdat de rente (of coupon) die op de obligatie wordt betaald, meestal wordt berekend als een percentage van deze nominale waarde. Bijvoorbeeld, een obligatie met een nominale waarde van €1.000 en een rentepercentage van 5% zal jaarlijks €50 aan rente uitbetalen. Hoewel obligaties tegen verschillende prijzen kunnen worden verhandeld, zal de nominale waarde hetzelfde blijven en is dit het bedrag dat de belegger uiteindelijk terugkrijgt als de obligatie tot de vervaldag wordt aangehouden.
Op welke manieren kan je obligaties kopen?
Er zijn veel verschillende manieren om obligaties te kopen. De meest bekende zijn de obligatie-ETF’s en beleggingsfondsen. Wat ook mogelijk is maar wel wat lastiger voor particuliere beleggers is om direct - ook wel afzonderlijke obligaties genoemd - te kopen. Vrij recent is het ook mogelijk om iBonds te kopen. Dit is als het ware een obligatie-ETF maar met de karakteristieken van een directe obligatie. Onderstaande tabel laat een paar verschillen en overeenkomsten zien.
Obligatie-ETF’s
Obligatie-ETF's (Exchange-Traded Funds) zijn beleggingsfondsen die op beurzen worden verhandeld, net als aandelen. Ze bevatten een gediversifieerde portefeuille van obligaties, waardoor beleggers eenvoudig kunnen investeren in een breed scala van obligaties met verschillende looptijden en kredietkwaliteiten. Deze fondsen bieden liquiditeit en gemak omdat ze gedurende de handelsdag gekocht en verkocht kunnen worden.
Afzonderlijke obligaties
Beleggers kunnen ook rechtstreeks individuele obligaties kopen, zoals staatsobligaties, bedrijfsobligaties of gemeenteobligaties. Dit biedt meer controle over de specifieke kenmerken van de obligatie, zoals looptijd, rentevoet, en uitgevende instantie. Echter, het vereist meer kennis en onderzoek, aangezien elke obligatie afzonderlijk beoordeeld moet worden. Vaak ligt het instapbedrag ook een stuk hoger dan bij bijvoorbeeld ETF’s of fondsen.
iBonds
iBond ETF’s combineren de aspecten van Exchange Traded Funds (ETF's) en afzonderlijke obligaties maar het zijn geen standaard obligatie-ETF’s. Er is één klein maar bijzonder verschil. Net als afzonderlijke (traditionele) obligaties hebben iBonds een vaste vervaldatum, waardoor beleggers een bekende tijdlijn hebben voor hun beleggingen en tegelijkertijd inkomsten ontvangen via couponbetalingen gedurende de looptijd. Dit heb je niet bij een obligatie-ETF omdat die van de afgelopen obligaties direct weer nieuwe koopt. Over tijd verandert dus de couponrente van de ETF. Dit nadeel heeft iBonds niet.
Beleggingsfondsen
Obligatiebeleggingsfondsen zijn collectieve beleggingsvehikels die beleggen in een portefeuille van obligaties. Ze worden beheerd door professionele fondsbeheerders die beslissingen nemen over de aankoop en verkoop van obligaties. Deze fondsen bieden diversificatie en professioneel beheer, maar kunnen hogere kosten met zich meebrengen dan ETF’s.
Wat we onder andere met Lukas bespraken
- In een vogelvlucht gaan we door de werking van een obligatie heen;
- Of inflatiegelinkte obligaties een interessante optie zijn;
- Bij obligaties is er vaak een trade-off tussen yield en risico, hoe schat je die goed in;
- Dat we meer moeten letten op de reële rente;
- Is het nog verstandig om een groot gedeelte van je portfolio te alloceren in obligaties;
- Via welke vorm je allemaal een obligatie kan kopen;
- Hoe je het risico inschat van ‘High Yield’ vergeleken met ‘Investment Grade’;
- Waarom je meer een valutabelegger bent als je in een andere valuta belegt en of dat erg is;
- Of het verstandig is om valutarisico te hedgen;
- Spaarrente versus obligaties;
- Welke momenten het slim is om kortlopende en langlopende obligaties te kopen.
PDT update
Om de week brengen we een nieuwe update uit. Alle kleine verbeteringen zijn dan ook te lezen in de changelog. Voor alle details verwijs ik je daar naar toe, wel wil ik er een grote uitpakken en bespreken.
Rendementsbijdrage per positie
De tabel op de prestatiepagina die de winsten en verliezen laten zien is verbeterd. We laten nu drie dingen zien:
- Portfoliogewicht - Daar laten we zien wat je portfoliogewicht van je effecten aan het begin van de geselecteerde periode en aan het einde van de geselecteerde periode is. De balk toont de verandering tussen beide geselecteerde perioden.
- Rendementsbijdrage - Dit toont het absolute rendement dat op de belegging is gemaakt in de geselecteerde periode. Dit omvat dividenden en wisselkoersen. Als je alle rendementen van de beleggingen optelt, krijg je het totale portfoliorendement in procenten in de geselecteerde periode. De balk toont het verschil visueel.
- Effectprijs - Dit toont de verandering in de prijs van het effect gebaseerd op de geselecteerde periode. Als je naar 2023 kijkt en alleen een aantal in bezit had in januari en februari, zie je alleen het prijsverschil tijdens die periode.
Naast deze update hebben we nog veel meer puntjes opgepakt. Zo is het nu ook mogelijk om in te loggen/registeren via je Google account met de ‘Aanmelden via Google’ button. Voor meer wijzigingen en verbeteringen, bekijk de changelog van november.
Hoe zit dat in mijn portfolio?
Onderstaande een screenshot van mijn portfolio in PDT. Dit jaar heeft Flow Traders mij 1,90% aan YTD portfoliorendement gekost. Meta heeft de grootste bijdrage geleverd aan mijn rendement dit jaar. Daarna Amazon. Ook al heeft Crowdstrike het qua aandeel beter gedaan, het effect van Amazon is groter omdat het een grotere allocatie heeft.
Het is echt heel leuk om te zien wat het effect is van de positiegrootte gecombineerd met de effectprijswijziging. Zo zie je maar weer wat de kracht is van een goede weging.
Portfolio
Transactie: Nee
Portfolio waarde: € 321.000
Volgende week gaan we het hebben over 'Beleggen in serial acquirers'. Rest ons nog een ding: Investeer in je kennis! En beleg met beleid.
Word Vriend
Vind je het leuk om ons te steunen als onafhankelijke podcast, gebruik te maken en mee te denken met de Portfolio Dividend Tracker? Voor €6,25 per maand krijg je toegang. Zeven dagen gratis proberen!
► Doe mee met Jong Beleggen: PortfolioDividendTracker.com
Pim's portfolio
► Bekijk mijn volledige aandelen portfolio: Portfoliodividendtracker.com/jongbeleggen
JB updates op Instagram
► @JongBeleggen op Instagram: Instagram.com/jongbeleggen