Efficiënte markttheorie
Het belang van contrair denken komt voort uit de efficiënte markttheorie. Die theorie stelt dat alle beschikbare informatie in de koers verwerkt zit. Dus als er nieuwe informatie beschikbaar komt dan wordt dat direct in de koersen 'verwerkt'. Vanuit die gedachte is het niet mogelijk om bovengemiddeld rendement te halen. Alle informatie is immers voor iedereen beschikbaar en die informatie zit dus ook in de koers verwerkt. Aandelen noteren dus altijd tegen fair value.
Er is wel een verschil tussen efficiënte markten en perfect pricing. Op de korte termijn kan de markt aandelen verkeerd prijzen. Bepaalde aandelen doen het namelijk beter dan anderen. Dat kan een belegger niet vooraf weten maar pas als de nieuwe informatie beschikbaar komt.
De grondlegger van de theorie, Eugene Fama, wordt ook wel de 'Father of Modern Finance' genoemd. Hij is een van de bekendste economen en heeft heel veel grote wetenschappelijke studies op zijn naam staan. In 2013 heeft hij de Nobelprijs gekregen. De basis van de theorie is dus waarschijnlijk zo gek nog niet.
In praktijk zijn hier ook argumenten voor te vinden. De meerderheid van de fondsmanagers verslaat de index niet en voor particuliere beleggers geldt hetzelfde. Er zijn natuurlijk wel uitzonderingen. Beleggers die de markt wel verslaan. Daar kan je ook van concluderen dat dat willekeur is. Als er een enorme groep is, dan zijn er in bepaalde periodes altijd mensen die boven en onder het gemiddelde zitten. Dat kán statistisch gezien gewoon geluk zijn, die stelling is niet zo gek. Elke periode kent succesvolle investeerders. Vaak verdwijnen die ook weer uit het nieuws omdat het succes niet aanblijft. Ze komen en gaan omdat ze soms op the right time at the right place waren.
Het advies om te beleggen in ETF's komt ook hoofdzakelijk hier vandaan. Er is consensus over het feit dat beleggen in ETF's doorgaans de verstandige optie is. Maar over de efficiënte markttheorie is veel discussie en de theorie roept weerstand op.
Als je doet wat iedereen doet, krijg je wat iedereen krijgt
De theorie gaat op als je mee gaat met de menigte. Als je de beschikbare informatie hetzelfde interpreteert en tot dezelfde conclusies komt, dan krijg je wat iedereen krijgt: gemiddelde rendementen.
Het punt is alleen dat die grote meerderheid bijna altijd ongeveer gelijk heeft. Daar tegenover staat dat contraire denkers het doorgaans fout hebben. Zelfs Jeff Bezos zei: "You have to remember that contrarians are usually wrong."
De conclusie is heel duidelijk. Om bovengemiddeld rendement te halen moet je twee regels voor elkaar hebben.
- Je ziet iets fundamenteel anders;
- Je moet gelijk hebben.
En dat is lastig.
Contrair denken
Als particuliere belegger heb je hier een groot voordeel. Daar zijn twee goede redenen voor.
Het primaire doel van een fondsmanager is klanten tevreden stellen en behouden. Dat is namelijk het businessmodel waar hij in werkt. Het rendement op korte termijn is daarvoor belangrijker dan de lange termijn. Bovendien gaan klanten vragen stellen wanneer het fonds achter blijft bij de concurrenten. Het is veel veiliger om met de menigte mee te gaan. Het 'FOMO effect' draagt daar ook aan bij. Als al je collega's in een bepaalde holding gaan en jij blijft er uit, dan moet je misschien later uitleggen waarom je de boot hebt gemist. Als particuliere belegger heb je daar geen last van. Je hebt geen klanten en je hoeft je niet te verantwoorden. Je kan dus gerust afwijken van het gemiddelde en van de consensus van wat slimme beleggingen zijn.
Als particulier zit je niet midden in de beleggingswereld. Je spendeert je dagen niet tussen allemaal andere professionele beleggers. Op die plek hoor en zie je maximaal de consensus en dat wat iedereen denkt en doet. Het is dan extra lastig om anders te denken. Als particuliere belegger leef je in een andere wereld. Die wereld is meer geschikt om onafhankelijk te denken of om op andere ideeën te komen. Sommige beroemde beleggers kiezen er ook bewust voor om zich ver van de financiële wereld te vestigen. Precies om die reden. Guy Spier is een voorbeeld. Hij is verhuisd naar Zürich. Een plek waar hij rust heeft, weinig afleiding en waar hij niet omgeven is met mensen met verwachtingen.
“We like to think that we change our environment, but the truth is that it changes us.”
Voor Warren Buffett geldt een beetje hetzelfde. Hij woont in Omaha in zijn oorspronkelijke huis en hij rijdt in zijn oude auto.
Oke... Dan lijkt het simpel. Particuliere beleggers zijn we al. Dus gaan we gewoon contrair denken en handelen. Maar dan merk je al gauw dat dat geen makkelijke route is.
Effect van contrair denken en handelen
Je staat namelijk voor gek. Het voelt heel onzeker om tegen de menigte in te gaan. Het voelt heel tegenstrijdig om dat wat overduidelijk is te bestempelen als fout. Er is ook heel veel geschreven over het how not to look stupid. En dat is ook wat mensen graag willen in het dagelijks leven. Met contrair beleggen gaat het juist om de ability to look stupid. Dat hebben we niet van nature. Sterker nog, we lezen zelfhulpboeken om er vanaf te komen. We voelen ons logischerwijs comfortabeler bij dat wat onze omgeving doet of denkt.
Stel dat je het aandurft. Je gaat je ability to look stupid testen en ontwikkelen. Dus je gaat de eerste regel toepassen. Je ziet iets fundamenteel anders en je handelt er naar. Als je uiteindelijk gelijk krijgt dan is het een makkie. Je ability to look stupid krijgt een enorme boost. De praktijk is echter dat je niet altijd gelijk krijgt en dan lijk je dom. Iedereen wist het en jij wilde niet luisteren. Zie dan nog maar eens het zelfvertrouwen te houden om tegen de stroom in te gaan. Dat is heel lastig.
Als je iets ziet wat anderen niet zien dan is er een goede manier om je gelijk te testen. Zo zorg je dat je zo vaak mogelijk gelijk krijgt en voorkom je dat je ongelijk krijgt.
Hier zit een vergelijking met poker. Een beginnend pokerspeler doet aan level 1 denken. Wat is mijn hand? Hoe sterk is die? Op basis van die informatie ga je spelen. Met beleggen is dat ook zo. Je ziet iets en je bent overtuigd, dus je koopt een aandeel. Level 1 beleggen.
Met level 2 denken in poker betrek je ook de verwachting mee van wat de ander in z'n hand heeft. Hoe beter je de range van kaarten van de ander kan inschatten, hoe beter je je eigen hand kan spelen. Je gaat dan profiteren van de fouten van de ander. Dat kan met beleggen ook. Als je weet wat de rest denkt, je kan verklaren waarom ze doen wat ze doen, en je kan uitleggen waarom jouw gedachte beter is dan heb je het 'gat' verklaard tussen jou en de menigte en ga je profiteren van hun fouten. Als jouw gedachte hetzelfde is als wat de menigte denk, dan heb je geen edge. Je verwachtingswaarde is dan gelijk aan die van de rest.
Als je level 2 toepast ben je al een heel eind. Nog een stapje verder is de volgende check. Welke kaarten verwachten de tegenspeler bij mij? Dat is level 3 denken in poker. Als je je eigen hand weet, je hebt een idee van wat de ander heeft en je weet wat de ander denkt dat jij hebt, dan heb je echt een edge te pakken! Dat is ook de laatste check in je denkproces bij contrair beleggen. Namelijk: waarom vindt de menigte dat ik ongelijk heb? Als je dat weet en je bent nog steeds in staat om uit te leggen dat ook die redenatie geen stand houdt, dan heb je een potentiële winnaar in handen.
Independent mind
Het is niet echt de bedoeling om nu overal maar tegen in te gaan en te zoeken naar een contraire gedachte die stand kan houden. Het is niet effectief om jezelf een contraire denker te maken. Ik vind het niet verstandig om nu een wens te hebben om 'anders' te denken. Zoals gezegd... je hebt dan meestal ongelijk.
Focus je daarentegen op een independent mind. Dat lijkt misschien op contrair denken, maar het is niet hetzelfde. Onafhankelijke denkers accepteren niet zomaar alle argumenten en conclusies die ze tegenkomen. Ze stellen ze ter discussie en hebben vervolgvragen. Je komt dan alsnog heel vaak tot dezelfde conclusies als de menigte. Die hebben namelijk meestal ook gelijk maar het voordeel is dat je jezelf de mogelijkheid geeft om iets anders te zien dan wat de anderen zien.
Er is bij mij één signaal dat heel hard aangeeft dat ik bezig ben iets anders te zien, en dat is: "Huh?!" Als mijn brein dat doet en blijft doen naarmate ik meer lees, dan heb ik iets te pakken. Ik krijg inmiddels stiekem al vreugdedansjes in mijn hoofd wanneer ik "Huh?!" denk. Soms kom ik er later alsnog achter dat ik ongelijk heb en ik nog te weinig wist. Maar de keren dat dat niet het geval was, waren de rendementen meer dan 100%.
Contrair of onafhankelijk denken heeft ook niet veel met meningen te maken. Als je lievelingskleur okergeel is, dan ben je geen contraire denker. Je hebt gewoon een bijzondere lievelingskleur. In meningen zit niet per se een goed of fout. In logische en analytische voorspellingen van de toekomst wel. Uiteraard kunnen verschillende mensen verschillende gedachten hebben. Maar er is wel degelijk een goed of fout. Vaak achteraf, maar toch. Het is goed om dat onderscheid te herkennen.
Tot slot
Ik denk niet dat je twintig van je twintig posities in je portefeuille kan hebben waar je het anders ziet dan de menigte. Ik denk niet dat je zoveel zo anders kan zien en ook nog gelijk kan hebben. Als je twee of drie holdings hebt waar dat het geval is dan ben je al goed bezig. Dat kan ook niet anders. Want als jij iets ziet wat anderen niet zien en je hebt gelijk, dan komt er een tijd dat de rest dat ook gaat zien. De koers staat dan plus 100%, maar jij ziet het niet meer anders dat de rest. Dan moet je door naar de volgende.
Bekende contrarians
De meeste contraire denkers hebben één ding gemeen: ze snappen wat perceptie doet. "The perceiving eye is weak, the observing eye is strong". Perceptie laat meer zien dan er daadwerkelijk is. Als we objectief willen denken moeten we één element weglaten en dat ben jij zelf. Dat is namelijk wat er in de weg zit. Het boek "The Obstacle is The Way" van Ryan Holiday is in dit opzicht een aanrader. Het gaat over een eigenschap van de groten der aarde. Zij hadden namelijk geen uitzonderlijk geluk, talent of ervaring maar wel één belangrijke opvatting gemeen: "what stands in the way becomes the way".
Hoewel het boek niet gaat over beleggen of investeren, gaat het wel over perceptie. Hoe kijk je naar de wereld en hoe beïnvloed je je kijk op de gebeurtenissen. Als je anders met perceptie omgaat, het subjectieve weg laat en het objectieve beschouwt, dan ben je in staat om anders te denken en te kijken.
Het is daarnaast een mooi boek voor je dagelijks leven. Je gaat anders kijken naar de obstakels in je leven. Dat is al erg waardevol.
Vriend van de Show & PDT
Visuele weergave van je portfolio performance
Bij uitstek de meest gewilde functionaliteit van onze Vrienden. Visueel inzicht in je performance per zelf aangegeven periode. De prestaties pagina bestaat uit een viertal onderdelen: waardegroei, ontvangen dividend, gemaakte kosten en gemaakte winst. Ook is het mogelijk om de rendementen van je bestaande holdings te zien over een specifieke periode, bijvoorbeeld YTD.
Je selecteert zelf de periode die voor jouw interessant is. Daarbij kan je kiezen uit o.a. year to date (YTD), week, maand, jaar en max. Je kan ook zelf een eigen tijd instellen.
Waardegroei - deze pagina laat de waarde van je portfolio zien over tijd (waarde, cashpositie nog niet inbegrepen) en hoeveel je hebt betaald voor de aandelen (geïnvesteerd). Per aandeel kan je zien hoeveel winst je hebt gemaakt in de gekozen periode.
Ontvangen dividend - deze pagina is eigenlijk de oude 'Dividend inkomen' pagina. Je ziet op deze pagina hoeveel dividend je hebt ontvangen totaal en per aandeel.
Gemaakte kosten - deze pagina geeft je een overzicht van je gemaakte transactie - en brokerkosten. Zo kan je snel zien waar jouw kosten vandaan komen.
Gemaakte winst - deze pagina laat op een andere manier zien hoeveel winst je hebt gemaakt op bepaalde tijdstippen in de door jouw gekozen periode. Zo kan je makkelijk zien wat voor jou 'goede' en 'slechte' periodes zijn geweest.
Ook visueel inzicht in je performance? Ga naar PortfolioDividendTracker.com en probeer PDT een weekje gratis. Binnen 7 dagen toch niet tevreden? Dan kun je kosteloos opzeggen, word je abonnement geannuleerd en brengen wij geen verdere kosten in rekening. No questions asked!
Nieuws
DeGiro heeft aangegeven de transactiekosten te gaan schrappen. Maar dat is in de praktijk iets te kort door de bocht. Over het algemeen gaan klanten namelijk meer betalen. In het artikel op Finner wordt per situatie uitgerekend wat de meerkosten gaan zijn.
De communicatie is nogal misleidend. DeGiro doet het overkomen alsof alles nu gratis is door het 'Zero' te noemen en de transactiekosten volledig te laten vervallen. Ondertussen weten we dat gratis niet bestaat en er altijd geld verdiend moet worden. Na de aankondiging van de nieuwe prijzen, schoot de koers van FlatexDEGIRO omhoog met 12%. Er gaat dus meer verdiend worden. Op welke manier betalen wij als klant dan?
De kosten zijn volledig verlegd naar de FX kosten, met andere woorden, de kosten van het wisselen van valuta. De auto FX kosten hebben ze verhoogd met 150%. Ja je leest het goed. De FX kosten waren 0,10% en zijn verhoogd naar 0,25%. Op al je niet-euro posities betaal je per transactie nu minimaal 0,25%. Wil je een positie wisselen betaal je al snel 0,50% voor de aan- en verkoop.
Waarom doet DeGiro dit? Het wordt nu goedkoper voor beginnende beleggers waardoor het makkelijker wordt om nieuwe startende klanten binnen te halen. Ik vermoed dat klanten niet zo snel wisselen. Over de tijd heen gaan ze het geld wel terug verdienen. Daarnaast denk ik dat het kosten zijn waar mensen wat minder naar kijken. De auto FX kosten worden verwerkt in de transactie zelf. Hierdoor heb je niet door hoeveel kosten je eigenlijk betaald. Als laatste hebben ze het kostenmodel zo geschoven dat ze vermoedelijk omhoog gaan in alle lijstjes waar brokers met elkaar vergeleken worden.
Reviews
Wilhelmut (vriend) In één maand even gebinchlistend (is dat een woord?) en 43 afleveringen verder. Wat een mooie podcast. Nuttige informatie en prettig om naar te luisteren. Jullie zijn goed bezig! ik heb nog even te gaan voordat ik bij ben, maar dat komt wel goed :) Net begonnen met beleggen.
Wat een vrolijk bericht, bedankt. Lekker bezig, en het goede nieuws is: je bent over de helft! Wat ons betreft is binge-listenen best een woord, hoor.
Volgende week gaan we het hebben over Alstom. We zullen alles delen over de fundamentele analyse van dit bedrijf. Rest ons nog een ding: 'Investeer in je kennis! En beleg met beleid.'
Word Vriend
Vind je het leuk om ons te steunen als onafhankelijke podcast, gebruik te maken en mee te denken met de Portfolio Dividend Tracker? Voor €6,25 per maand krijg je toegang. Zeven dagen gratis proberen!
► Doe mee met Jong Beleggen: PortfolioDividendTracker.com
Pim's portfolio
► Bekijk mijn volledige aandelen portfolio: Portfoliodividendtracker.com/jongbeleggen
JB updates op Instagram
► @JongBeleggen op Instagram: Instagram.com/jongbeleggen