Liquiditeit is misschien wel hét belangrijkste onderdeel voor een gezonde en betrouwbare markt. Er is niet voor niets een liquiditeitspremie, wat inhoudt dat je een extra beloning ontvangt door het tijdelijk afzien van liquide middelen. Je kan een bepaalde periode niet bij je geld en daarvoor word je extra beloond. Daar gaan we het vandaag niet over hebben. Liquiditeit kan je op meerdere manieren interpreteren als het betrekking heeft op financiële markten. Zo gaan we het bijvoorbeeld ook niet hebben over boekhoudkundige liquiditeit. Daarmee bedoel ik de directe betrekking op de financiële gezondheid van een bedrijf. Zeker een belangrijk onderdeel van je fundamentele analyse maar niet iets voor vandaag.
Wel stippen we kort de marktliquiditieit aan. Dit is de maatstaf waarbij de markt het toelaat om aandelen (of andere activa) binnen korte tijd te verhandelen tegen eerlijke prijzen. Maar ook dit is niet de intentie achter deze aflevering. Waar ik graag de nadruk op wil leggen is de liquiditeit wanneer markten flink dalen. Met andere woorden: geld tijdens dalende koersen. Dus wanneer je het het hardst nodig hebt! Een belangrijk onderdeel is de verhouding tussen je maandelijkse inleg en je portefeuillewaarde.
Wat is liquiditeit?
Liquiditeit is een belangrijk begrip op de financiële markten, maar het is onderhevig aan verschillende definities en interpretaties. Liquiditeit is het gemak waarmee een asset of financieel instrument kan worden omgezet in contant geld zonder de marktprijs te beïnvloeden. Dit noemen we ook wel marktliquiditieit. Het omgekeerde is recent gebeurd bij Triodos certificaten. Beleggers konden jaren de stukken niet verkopen, er was geen liquiditeit. Als belegger is dit misschien wel het ergste wat je kan overkomen, je kan namelijk niet bij je geld.
Marktliquiditieit is de maatstaf waarbij een markt het toelaat om aandelen (of andere activa) binnen korte tijd te verhandelen tegen eerlijke prijzen.
Daarentegen is contant geld de meest liquide asset, terwijl materiële activa zoals een woning, veel minder liquide is. Market makers spelen hier een belangrijke rol in, ze worden daarom ook wel de smeerolie van de financiële markten genoemd.
99. High frequency trading (met Paul Wigt) | € 239.600Je kan ook markt breed kijken. Een grote hoeveelheid liquide activa in de economie kan de performance een boost geven, terwijl een gebrek aan liquiditeit afbreuk kan doen aan het rendement. Dit hebben we ook behandeld in aflevering 108 over centrale banken: kwantitatieve verruiming (quantitative easing – QE) en kwantitatieve verkrapping (quantitative tightening – QT).
108. Centrale banken (ECB & FED) | € 236.500Waarom is liquiditeit belangrijk?
Liquiditeit is belangrijk omdat het bijdraagt aan de goede werking van financiële markten, vergelijkbaar met hoe olie een motor smeert. De liquiditeitsvoorraad in het financiële systeem is iets waar we goed naar kijken, want wanneer deze opdroogt kan dit een negatieve invloed hebben op aandelen en obligaties.
Evenzo kan de liquiditeit van activa zelf belangrijke gevolgen hebben. Zo deed de Amerikaanse subprime-crisis in 2008 zich voor doordat binnenlandse banken te veel leenden aan leners die hun leningen niet konden terugbetalen, en dit leidde tot een gedwongen verkoop van activa tegen gereduceerde prijzen om aan de eisen van crediteuren te voldoen.
Het cruciale punt hier is dat het niet de slechte leningen waren die vijftien jaar geleden de gebeurtenissen in de VS veroorzaakten, maar het gebrek aan liquide middelen van de banken om grote, gedwongen verkopen van activa te voorkomen, vaak tegen prijzen ver onder hun intrinsieke waarde. Als banken een liquide activabasis aanhouden, kunnen ze geduldiger zijn bij het opvragen van leningen en kunnen ze toestaan dat activaprijzen zich langzamer aanpassen om een crisis af te wenden.
Een vergelijkbare situatie hebben we recent gezien bij Amerikaanse kleine banken zoals de Silicon Valley Bank. Een groot gedeelte van het uitstaande geld stond geparkeerd in obligaties, aangekocht voor de flinke renteverhoging. Hierdoor stond de gehele obligatieportefeuille flink onderwater. Doordat veel klanten van de bank massaal geld gingen opnemen was Silicon Valley Bank genoodzaakt om obligaties te verkopen ver onder de intrinsieke waarde. Als ze de looptijd uit hadden kunnen zitten, was er geen enkel probleem geweest.
Portfoliomanagement
Het is nooit verkeerd om bewust te zijn van hoe je omgaat met de liquiditeit in je portfolio. Ondertussen heb ik duizenden portfolio’s gezien en ik kan je vertellen dat geen enkele hetzelfde is. Voor de ene belegger is liquiditeitsmanagement belangrijker dan voor de ander.
98. Het belang van portefeuillemanagement | € 237.900Mijn intuïtie zegt dat een meer volatile en groeigerichte portfolio, en inzicht in liquiditeit belangrijker is. Zo ervaar ik het in ieder geval bij mijn groeistrategie. Een goed startpunt is om inzicht te krijgen in de verhouding tussen je inleg en je portefeuillewaarde.
Inleg vs portefeuillewaarde
Het is verstandig dat elke belegger bewust is van de verhouding maandelijkse (of jaarlijkse) inleg vergeleken met je portefeuillewaarde. Deze verhouding geeft aan hoeveel extra geld jij jaarlijks procentueel toevoegt aan je portfolio. Als gezegd is dit je jaarlijkse liquiditeit. Het geeft aan hoeveel geld jij aan je portfolio kan toevoegen en hoe je daarmee kan profiteren van flink dalende koersen. Hierbij een paar voorbeelden uit mijn portfolio uit het verleden.
In 2022 heb ik in totaal €31.000 toegevoegd aan mijn portfolio. In die periode was mijn gemiddelde portefeuillewaarde €246.781. Waarbij € 227.400 het laagste en €279.400 het hoogste bedrag was. Het is wat lastig om het exact uit te rekenen omdat ik natuurlijk in meerdere malen heb bijgestort. De verhouding geeft wel een goed beeld. Over 2022 heb ik ongeveer 12,6% van mijn portefeuillewaarde toegevoegd. In 2021 was de verhouding nog groter. In dat jaar heb ik €51.000 toegevoegd aan mijn portfolio door middel van stortingen op een gemiddelde jaarlijkse portefeuillewaarde van €224.494. Dat is 22,7%. Over 2020 valt geen berekening te maken omdat ik in dat jaar ben begonnen.
Hoe zit het met de verhouding dit jaar? Tot en met vandaag heb ik €20.000 toegevoegd door middel van stortingen op een gemiddelde portefeuillewaarde van €292.644. Dat is een verhouding van 6,8%. Zoals je al direct was opgevallen: de verhouding neemt drastisch af. Van 22,7% in 2021 naar 6,8% in 2023. In de praktijk betekent dit dat ik in mindere mate kan profiteren van een flinke correctie of crash. Mijn eerste intuïtie is daarom ook om het risico af te bouwen en/of om manieren te bedenken waarop ik mijn liquiditeit verhoog tijdens een flinke correctie of crash.
Liquiditeit op het juiste moment
Voordat we verder gaan, ik realiseer mij goed dat ik een extreem lange horizon heb en dat volatiliteit en dalende beurzen erbij horen. Als je belegt in sterke bedrijven komt de herstel wel. Het verleden heeft dat al bewezen. Waar ik nu over praat is de zoektocht naar optimalisatie van mijn rendement.
111. Volatiliteit (met Mees Bovelander) | € 250.600Beleggen is toch het makkelijkste in de periode wanneer alles met 30% of meer is gedaald. De ‘bucket’ zit dan voornamelijk vol met groene ballen. Volatiliteit in de brede markt is dus vaak een zege mits je voldoende liquiditeit naar verhouding hebt om aandelen (bij) te kopen. Als we naar een specifiek bedrijf kijken - dus niet naar de brede markt - heb je een fundamental risk en valuation risk. Voornamelijk bij groeiaandelen is de kans groot dat je snel te maken hebt met een valuation risk. Beleggers kunnen nogal snel positief overdrijven. Als het sentiment omslaat, kunnen koersen van zulke aandelen ook flink vallen. Dat hebben we gezien eind 2022. Dat zijn wel de momenten waar je wilt kunnen toeslaan. Wat zijn onder andere de mogelijkheden?
Cash
Cash wordt ook wel "dry powder” genoemd. Je houdt het achter de hand voor als er zich situaties voordoen waarbij je direct wil toeslaan. We hebben al een volledige aflevering gemaakt over de voor- en nadelen van cash. Het is ook zeker geen probleem om een periode een x percentage te alloceren voor cash.
72. Cash is ook een positie | € 253.400De wetenschap is er wel duidelijk over. Op de lange termijn gaan koersen omhoog, als je te lang cash aanhoudt, betaal je daar indirect voor omdat je rendement misloopt. Zelf geef ik de voorkeur aan altijd volledig belegd te zijn. Als ik cash heb, is dat vaak maar een periode van een aantal weken. Ik heb dan iets meer tijd nodig om onderzoek te doen.
Hedging
Het doel van hedges is om beleggers te beschermen tegen verschillende risicofactoren. Het zijn (financiële) producten die op contraire wijze bewegen en daarmee het verlies van de ‘afgedekte’ assets compenseren. Je kan een hedge op veel verschillende manieren invullen. De financiële sector is erg creatief in het bedenken van producten. Helaas zijn de meeste erg duur en daardoor niet interessant voor een lange periode. Vermijd bijvoorbeeld bankproducten zoals Turbo’s en Sprinters.
115. Hedgen van je portfolioKostenefficient hedgen is waar je naar op zoek bent. Randomness zit in de aard van systematisch risico. Om die reden is het voorspellen van systematisch risico op basis van geschiedenis praktisch onmogelijk. Een hedge moet actief bijdragen aan het rendement van de portfolio en niet alleen het risico verlagen. Anders zijn het onnodige kosten. Dit wordt bereikt door een gedeelte van de portfolio te beleggen in veilige havens. Opties zijn bijvoorbeeld een van de mogelijkheden waarbij je relatief goedkoop kan profiteren als er systematisch risico optreedt. De pay-off structuur is explosief, dus convex. In de volgende aflevering gaan we het hebben over put en call opties.
Diversificatie met strategieën
Diversificatie is ook zeker een goede manier om liquiditeit te creëren in periodes wanneer je het het hardst nodig hebt. Wanneer de koersen flink dalen, wil dat niet betekenen dat alle aandelen zakken. Het is volledig afhankelijk van de onderliggende reden. Bij een oorlog doen de defensieaandelen het bijvoorbeeld erg goed. Bij covid gingen alle techaandelen vrij snel weer de lucht in. Evenals market makers zoals Flow Traders. Elke crash is anders, hierdoor is spreiden over meerdere sectoren belangrijk.
7. Diversificatie en spreiding bij beleggen | € 146.600Zelf speel ik ook met twee strategieën die in veel gevallen contra reageren. Dit geeft mij de mogelijkheid om te ‘herbalanceren’ wanneer dat mogelijk is. Zo ben ik bijvoorbeeld in 2022 volledig uit Berkshire Hathaway, Ahold Delhaize, Shell en Pfizer gestapt om het vrijgekomen geld te alloceren in groeiaandelen. Momenteel doe ik juist het omgekeerde.
Meerdere asset classes
Dit is misschien wel de bekendste vorm, een gedeelte van je portfolio in obligaties. Mogelijk heb je wel eens gehoord van de 60/40 portfolio. 60% in aandelen en 40% in obligaties. Het idee is dat obligaties een relatief lage correlatie hebben met aandelen. Vorig jaar is duidelijk geworden dat je daar niet zo zeker van kan zijn. Als je meerdere asset classes toevoegt aan je portfolio wil je vooral de correlatie verlagen met aandelen. Goud, private equity, vastgoed en grondstoffen behoren tot de mogelijkheden. Het liefst wil je dat het contra reageert, als aandelen zorgen dat de andere asset class omhoog gaat.
Er was nog een stille hoop dat Bitcoin zo’n rol kon vervullen maar dat is helaas niet uitgekomen. De koers beweegt voornamelijk mee met de brede markt. Eigelijk heel specifiek met de Nasdaq waardoor het als asset class geen extra toevoeging is met wat er al beschikbaar is.
Dividend
Mogelijk zou je hier niet direct aan denken maar dividend is ook een vorm van liquiditeit creëren. Neem bijvoorbeeld de VanEck Morningstar Developed Markets Dividend Leaders ETF. Deze heeft een start yield van 4,8%. Dat betekent dat je in ieder geval dat percentage aan liquiditeit creëert in de komende 12 maanden. Als je dat afzet tegen de 6,8% die ik jaarlijks toevoeg, is dat niet slecht.
36. Dividend Kings & Aristocrats | € 188.600Met dividendaandelen creëer je dus constant de mogelijkheid om te kopen. Dit is naar mijn idee ook de reden waarom dividend groeibedrijven de markt uitspeelt over een hele lange periode. Althans zo is het in het verleden geweest, en dat zegt natuurlijk niks over de toekomst. Verder zorgt een stabiel dividend bij een bedrijf voor een soort van stootkusseneffect op de koers. Het remt de daling omdat de yield op stabiele bedrijven wel erg hoog wordt.
Wat als je de 10 slechtste dagen mist…
Er wordt vaak gesproken over wat voor rendement je misloopt als je de 10 beste dagen mist. Wat niet geheel onlogisch is omdat ‘timen’ wordt afgeraden en dollar cost averaging (DCA) wordt ‘geadviseerd’. Maar zelden hoor je het omgekeerde effect: wat als je de 10 slechtste dagen mist?
Op een bepaalde manier is de onderstaande afbeelding interessant als het gaat om liquiditeit op het juiste moment gecombineerd met het ‘verzekeren’ van je portfolio. Wat direct opvalt zijn de laatste 3,5 jaar. Bizar hoe volatiel het is geweest. Exact in deze periode ben ik begonnen met beleggen en ik vermoed vele andere luisteraars ook.
Rule No. 1: Never Lose Money
Je kunt het niet vaak genoeg benadrukken: succesvol beleggen is voornamelijk verliezen voorkomen. Participeren in de markt en tegelijkertijd bezig zijn met protectie is het devies. Zover ik terug kan kijken is dit een groot onderdeel van de strategie van Warren Buffett. En wie zijn wij om daaraan te twijfelen?!
PDT update
We manier waarop je updates communiceren voor PDT hebben we veranderd. Al jaren deployen we meermaals per week een nieuwe update. Vaak zijn de updates klein zoals een verbetering of een oplossing voor een foutje. Doordat ze zo klein zijn, is de kans vrij klein dat je deze updates doorhebt. Wat natuurlijk zonde is, dit kan beleggers het gevoel geven dat er niks verandert aan PDT. Elke week kleine verbeteringen is na een jaar een veel beter product.
We hebben nu besloten om elke twee weken een updatelijstje te publiceren. Die van vorige week is te lezen in onderstaande link. De update in de community blijven we ook gewoon doen maar dan eens per kwartaal. In die update zullen we voornamelijk de grote wijzigingen en plannen delen.
Portfolio
Transactie: Ja, 3 nieuwe posities, 2 vergroot en 3 verkleind.
Al een paar maanden ben ik bezig om geld te verplaatsen van growth naar value. Ik ben daar nu weer verder mee gegaan. In deze ronde heb ik The Trade Desk en Meta iets verkleind. Beide waren een top 3 positie qua allocatie. Door de huidige waardering is het niet fijn om deze bedrijven als grootste positie te hebben.
Afgelopen maand heb ik al eerder wat verkocht van Meta, Alphabet en Amazon. Hierdoor was mijn cashpositie opgelopen tot 8,2%. Mijn voorkeur gaat er naar uit om volledig belegd te zijn. Doordat ik twee weken geleden de sleutel van onze nieuwe woning heb gehad, was ik daar nog niet aan toegekomen. Vorige week heb ik een gaatje gevonden om drie nieuwe posities te openen.
Euronext, Pfizer en Smurfit Kappa
Alle drie de posities vallen onder mijn waardebeleggingsstrategie. Euronext kennen de meeste wel, het is onder andere de beursuitbater van Nederland (AEX). Ik volg dit bedrijf al ruim twee jaar, en ik heb al die tijd gewacht op de juiste prijs om een positie in te nemen. Zojuist heb ik het gedaan op €62,20 en het heeft een allocatie van 4,0%.
Na CrowdStrike heb ik wederom weer een oude positie heropend: Pfizer. In mei 2022 heb ik de positie volledig gesloten voor $48,6. Zojuist ben ik weer ingestapt voor $35,9. Pfizer heeft een allocatie van 3,5%.
De meeste zullen Smurfit Kappa wel kennen uit de portfolio van Dennis. Ik heb daar goed gebruik van gemaakt om bij hem rond te kijken of er iets interessants voor mij tussen zat. Smurfit Kappa is een Iers bedrijf dat voornamelijk (kartonnen) verpakkingen maakt. Ook al zit het hoofdkantoor in Ierland, komt de omzet daar nauwelijks vandaan. Ze zijn actief in 35 landen wereldwijd. Het grootste gedeelte van de omzet komt uit Europa en ongeveer een kwart uit Amerika. Momenteel heeft het wat tegenwind maar de cijfers en trends zien er positief uit. Naar mijn idee is dit juist de periode waar je zulk type industriebedrijven moet kopen. Smurfit Kappa heb ik gekocht voor £(p) 2.870 en heeft een allocatie van 3,7%.
Verder heb ik Flow Traders (naar 4,9%) en Zalando (naar 3,8%) uitgebreid. Ik kwam wat te kort dus ik heb ook nog een stukje verkocht van mijn All World ETF. Deze ETF heeft nu een allocatie van 5,60%.
Performance
Vorige week ben ik voorbij de All World benchmark gegaan. Sinds januari 2020 heb ik een rendement (MWRR) van 39,27% tegenover 38,08% voor de All World. 3,5 jaar is een vrij kort tijdsframe om een vergelijking te maken. Al is het toch fijn om te zien en geeft het indirect ‘feedback’ op wat je doet. We zijn pas net begonnen, nog ruim 30 jaar te gaan!
Portfolio waarde: € 332.600
Die With Zero: Waarom je alles moet uitgeven
Bill Perkins, een succesvolle hedgefondsmanager, pokerspeler, filmproducent en auteur is te gast in de Modern Wisdom podcast van Chris Williamson. Perkins stelt in zijn boek "Die With Zero" een nieuwe financiële filosofie voor. Hij suggereert dat financiële voldoening niet komt door te sparen, maar door effectief uit te geven. Het boek leert je onder andere hoe je je leven kunt optimaliseren voor positieve ervaringen, waarom het gunstig kan zijn om je kinderen hun erfenis op hun 30e te geven, en wat de meest gemaakte fouten zijn over geld.
Perkins introduceert het concept 'consumptie-egalisatie' en bespreekt veelvoorkomende misvattingen over de balans tussen werk en privé. Hij moedigt aan om je leven te plannen in 'seizoenen' om optimaal te kunnen genieten.
“The business of life is the acquisition of memories. In the end that’s all there is.” — Bill Perkins
Het gesprek duurt bijna twee uur maar vliegt voorbij omdat er zoveel verschillende onderwerpen worden aangehaald. Het voelt ook een beetje als tegengeluid voor de FIRE beweging. De aflevering is overigens ook te zien op YouTube. Een paar topics en concepten die mij direct aan het denken hebben gezet zijn:
- Mensen gaan met pensioen met te veel geld;
- Plan ervaringen in je leven voor momenten dat je het lichamelijk nog aankan;
- Er komt een moment dat kinderen niet meer ‘constant’ bij je willen zijn;
- Verkom het leven op autopilot;
- Herinneringen betalen ook dividend;
Er is natuurlijk altijd wel een kritische noot te plaatsen omdat hij rijk genoeg is om zijn leven volledig te optimaliseren. Als je dat even loslaat, zijn er altijd wel dingen die je positief kan opvangen en mogelijk zelf kan toepassen. Ik heb er in ieder geval van genoten en zijn boek staat nu op de leeslijst!
Volgende week gaan we het hebben over 'Put en call opties (met Allard Jakobs)'. Rest ons nog een ding: Investeer in je kennis! En beleg met beleid.
Word Vriend
Vind je het leuk om ons te steunen als onafhankelijke podcast, gebruik te maken en mee te denken met de Portfolio Dividend Tracker? Voor €6,25 per maand krijg je toegang. Zeven dagen gratis proberen!
► Doe mee met Jong Beleggen: PortfolioDividendTracker.com
Pim's portfolio
► Bekijk mijn volledige aandelen portfolio: Portfoliodividendtracker.com/jongbeleggen
JB updates op Instagram
► @JongBeleggen op Instagram: Instagram.com/jongbeleggen