Paul Wigt is weer te gast en een introductie heeft Paul eigenlijk niet meer nodig. Ken je hem nog niet? Dan zou ik maar snel aflevering 33, 37 en 46 gaan luisteren. Ondertussen is hij geen optiehandelaar meer in ruste maar gelukkig wil hij nog steeds aanschuiven bij de podcast.
In deze aflevering gaan er veel termen de tafel over. Het is goed om wat context en uitleg te geven. Bij de meeste termen wordt hetzelfde bedoeld maar door een andere doelgroep gebruikt. Bijvoorbeeld high frequency trading (ook wel HFT) en flitshandel zijn termen die binnen de industrie bijna niet gebruikt worden. Deze termen worden voornamelijk gebruikt bij het grote publiek. Met market maker daarentegen wordt hetzelfde bedoeld en in de industrie ook meer gebruikt. Het zijn liquiditeitsverschaffers in de financiële markt, hetzelfde als market makers.
Wat is high frequency trading?
High frequency trading (of HFT) is een soort geavanceerd handelsplatform dat grote aantallen transacties zeer snel verwerkt met behulp van krachtige rekentechnologie. Het kan worden gebruikt om ofwel naar de beste prijs voor een enkele grote order te zoeken, of om in real-time naar winstkansen in de markt te zoeken.
In het Nederlands wordt het ook wel flitshandel genoemd. Flitshandel wordt sinds eind jaren negentig toegepast en is sindsdien aan een opmars bezig. De handel gebeurt volledig geautomatiseerd.
De algoritmes achter high frequency trading zijn vaak zeer complex. Zo kan het programma op verschillende markten tegelijk handelen, mits aan de voorwaarden wordt voldaan. Het voordeel van HFT komt grotendeels neer op hoe snel het platform transacties kan verwerken, dus de focus ligt op de kracht van de gebruikte computers en de locatie van de rekenprogramma's. Door in de buurt te gaan zitten van beurzen die orders aannemen, kunnen HFT-firma's milliseconden voordeel boven hun concurrenten behalen.
Nederland kent drie grote beurshandelshuizen: IMC, Optiver en Flow Traders. Laatstgenoemde is beursgenoteerd en als particuliere belegger kan je hierin beleggen. Flow wordt door veel beleggers gezien als hedge in je portfolio omdat het contra reageert op de markt. Het heeft ook een bèta van -0,79. Je leest het goed, een min bèta.
Wat doet Flow Traders?
Flow Traders (AMS:FLOW) is een market maker en liquidity provider op de ETF markt. Flow Traders zorgt er voor dat beleggers altijd Exchange Traded Products (ETP’s) kunnen kopen wanneer zij dat willen. Dat houdt in dat ze continu bied- en laatprijzen afwegen. Oftewel: Flow Traders berekent van een bepaald product de theoretische waarde waar het bedrijf vervolgens een koop- en verkoopprijs aan afgeeft. Flow Traders handelt neutraal op de markt, wat inhoudt dat het bedrijf niet aan speculeren doet. De market maker heeft zich gespecialiseerd in de markt voor ETP’s. Dit zijn ETF’s (Exchange Traded Funds), of zogenoemde pakketjes aandelen die een sector of index volgen, en ETC’s (Exchange Traded Notes), die de prijsbeweging van een gemeengoed zoals gas volgen.
Arbitrage
Arbitrage in economische zin is het profiteren van de prijsverschillen tussen verschillende aan elkaar gerelateerde effecten. Door het combineren van een aantal transacties kan men profiteren van een onevenwichtigheid op verschillende markten. Dit houdt in dat men in geen enkel scenario een verlies op kan lopen, terwijl men wel kans heeft op winst in sommige scenario's.
Men spreekt ook wel van risico-vrije winst. De term arbitrage heeft voornamelijk betrekking op financiële instrumenten zoals opties, aandelen, obligaties, valuta's en commodities. Een handelaar die profiteert van prijsverschillen heet een arbitrageant.
De mogelijkheid tot risico-vrije winst kan slechts tijdelijk ontstaan. Doordat er geen risico verbonden is aan arbitrage zullen de arbitrageanten net zo lang profiteren van de prijsverschillen totdat deze verdwenen zijn. Daardoor dragen zij bij aan het tot stand komen van het evenwicht van efficiënte markten waarbij geen mogelijkheden zijn tot arbitrage.
Een stapje dieper: Index arbitrage
Index arbitrage is een handelsstrategie die probeert te profiteren van de prijsverschillen tussen twee of meer marktindices. Dit kan op verschillende manieren, afhankelijk van waar het prijsverschil vandaan komt. Het kan arbitrage zijn tussen dezelfde index die op twee verschillende beurzen wordt verhandeld, of het kan arbitrage zijn tussen twee indices die een standaard relatieve waarde hebben die tijdelijk van de standaard is afgeweken. Het kan ook arbitrage zijn tussen de instrumenten die de index volgen (bijv. index-ETF's of opties) en de componenten waaruit de index bestaat.
De rol bij een ETF
De issuer (SPDR, iShares, VanEck, etc) bepaalt de spelregels. Welke index volg je, welke multiplier, welke dividenden wil je herbeleggen, etc. Dan zijn het de market makers die de ETF moeten gaan stellen. Zijn hun ETF’s op, dan moeten ze het mandje aandelen in dezelfde verhouding gaan kopen. Hebben ze genoeg mandjes, dan kunnen ze daarvan ETF’s maken (in het fonds stoppen = ETF Creation). Dat doen ze dus als er te veel vraag naar ETF’s is en de prijs uit de lijn is met het mandje. Door nieuwe ETF’s te maken komen er minder mandjes en meer ETF’s en verdwijnt het verschil. Andersom werkt het ook, dan haal je ETF’s uit elkaar en krijg je weer mandjes (ETF Redemptions). Ze noemen het ook wel index arbs.
Dit kan natuurlijk alleen zo goedkoop als market makers dat automatiseren. Dus, high frequency trading verbieden betekent een hogere transactie tax. Anders verwoord: wanneer je het met de hand doet, betekent dat het einde van de ETF.
Flitshandelaren komen slecht in het nieuws
Bij populaire media komen (vaak onwetend) flitshandelaren regelmatig slecht in het nieuws. In 2020 heeft Arjen Lubach met zijn show Zondag met Lubach aandacht besteed aan flitshandelaren en dan in het bijzonder Flow Traders. Flow wordt er altijd uitgepikt omdat het als enig beursgenoteerd bedrijf van de drie (IMC en Optiver) het meest transparant is.
Ook Duco van Lanschot (ja, onze Duco, bekend van de fintech aflevering) is niet zo enthousiast over flitshandelaren. High frequency trading is toch een knap staaltje fintech?!
De strekking is altijd hetzelfde: ze dragen niks bij aan de wereld en verdienen veel te veel geld. Helemaal in tijden waarin iedereen aan het ‘verliezen’ is. Iedereen die even stilstaat en de tijd neemt om uit te zoeken wat ze precies doen, komt er al snel achter dat ze een belangrijk en misschien wel essentieel onderdeel zijn in de financiële markt.
Zonder flitshandelaren die liquiditeit verschaffen, is het ook direct het einde van de zo geliefde ETF’s. Het is ook niet gek dat de trendlijn van beide gelijk loopt. De eerste ETF is verschenen in 1993 en is pas populair geworden rond het einde van de jaren negentig. Exact rond de tijd dat het mogelijk was om automatisch te handelen. Automatisch handelen is juist wat flitshandelaren doen.
Market makers zijn best socialistisch
Mathijs Rotteveel heeft in het FD een stuk geschreven dat de feiten goed blootlegt. Je moet niet meedeinen op je onderbuikgevoel zodat er hoge bonussen worden uitgekeerd maar juist goed naar de cijfers kijken. Niemand bij Flow Traders verdient meer dan twintig keer het gemiddelde salaris, dat is vastgelegd. In 2021 verdiende de CEO van Flow Trader, Dennis Dijkstra nog geen zes keer het gemiddelde loon in zijn bedrijf. In het topjaar 2020 was dat vijftien keer het gemiddelde.
“Market makers zijn de meest socialistische bedrijven ter wereld.”
Is dat veel? Recent is het FD met een onderzoek gekomen naar het beloningsbeleid onder alle Nederlandse beursgenoteerde bedrijven. Frans Muller, de ceo van Ahold Delhaize, verdiende vorig jaar 152 keer zoveel als zijn gemiddelde werknemer. Nancy McKinstry mocht 145 keer het gemiddelde Wolters Kluwer-salarissen bijschrijven. Ter verduidelijking: het gaat hier om gemiddelde salarissen, niet om de laagste loonstrook van bijvoorbeeld de magazijnmedewerker.
Rotteveel sluit het stuk prachtig af met: “Een salarisplafond én een bonuspot voor iedereen, het beloningsbeleid van Flow lijkt rechtstreeks uit een boekje van de vakbond te komen. Zouden ze het samen besproken hebben? Of lopen de flitshandelaren, net als op de beurs, weer net een stukje voor de troepen uit? Als dat het geval is, volgt de rest hopelijk binnenkort.”
Dat de rest binnenkort volgt is wishful thinking en gaat naar mijn idee nooit gebeuren. Wat we wel kunnen doen, is meer complimenten uitdelen aan de beloningsstructuur van flitshandelaren.
Maandag 2 mei: Europese Flash crash
Maandagochtend om 09.57 uur zullen aardig wat handelaren zich in hun koffie hebben verslikt. In heel Europa doken de beurzen tot wel 8% omlaag, om binnen enkele minuten ook weer vrijwel te herstellen. Zo'n flash crash komt weinig voor en wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door een menselijke fout. Dat was ook afgelopen maandag het geval.
Stop loss-beleggers zijn de pineut van de “flash crash” op de beurs
De Amerikaanse bank Citigroup heeft de flash crash op de Europese beurzen veroorzaakt. Een verkeerde maar grote transactie door Londense handelaren van de Amerikaanse bank was ditmaal de aanleiding voor de korte crash. De grote investeerder heeft een nulletje te veel ingevoerd, in vaktermen een fat-finger error. De schade was het grootst in Scandinavië. De beurzen van Stockholm en Kopenhagen tuimelden respectievelijk 8 en 6% omlaag. Ook op de Nederlandse AEX was het zichtbaar. Één ding is zeker tijdens een flash crash: op de beurs zijn er altijd zowel winnaars als verliezers.
Bijvoorbeeld bij een stop-loss order wordt een belegging bij een bepaalde koers automatisch verkocht om grotere verliezen te voorkomen. Bij beleggers met een stop-loss order op bijvoorbeeld een AEX van 685 punten werd hun positie door hun bank of broker geliquideerd. Beleggers die met hefbomen (lees turbo’s of sprinters) werken zullen ook met verliezen te maken kunnen hebben. Een hefboom van vijf keer op de AEX, vervijfvoudigt de inleg met geleend geld. Het is dan goed mogelijk dat je heel snel het limiet van je financiering behaalt.
Wat is een flash crash?
Een flash crash is een zeer snelle, diepe daling van koersen die zich binnen een zeer korte periode voordoet. Een flash crash is vaak het gevolg van transacties die kort op elkaar worden uitgevoerd en binnen enkele minuten of zelfs seconden kunnen resulteren in het verlies (en herstel) van miljarden.
De term flash crash wordt inmiddels ook gebruikt voor heftige, meestal kortstondige koersdalingen als gevolg van algoritmes. Deze computercodes kunnen door onverwachte gebeurtenissen van slag raken en een domino-effect veroorzaken. Zo kan in korte tijd veel geld verdampen.
Wat is een Fat-finger error?
Wanneer een flashcrash wordt veroorzaakt door een menselijke fout, heet dat in het jargon een 'fat finger'. Een fat-finger error is een toetsenbord invoerfout of muisklik op de financiële markten zoals de aandelenmarkt waarbij een koop- of verkooporder wordt geplaatst van veel grotere omvang dan bedoeld, voor het verkeerde aandeel of contract, op de verkeerde prijs, of met een aantal andere invoerfouten.
Wat er bijvoorbeeld zou kunnen gebeuren: Een handelaar ontvangt een order om 1.000 aandelen van Apple (AAPL) tegen de marktprijs te verkopen en per ongeluk 1.000.000 aandelen invoert om op de markt te verkopen. De verkooporder heeft het potentieel om transacties uit te voeren met elke kooporder tegen de biedprijs totdat het gevuld is. En dat kan met 1 miljoen aandelen wel even duren.
Portfolio
Transactie: Nee
Portfolio waarde: € 239.600
Volgende week gaan we het hebben over de 'aandeelhoudersvergadering (AVA)'. Rest ons nog een ding: Investeer in je kennis! En beleg met beleid.
Word Vriend
Vind je het leuk om ons te steunen als onafhankelijke podcast, gebruik te maken en mee te denken met de Portfolio Dividend Tracker? Voor €6,25 per maand krijg je toegang. Zeven dagen gratis proberen!
► Doe mee met Jong Beleggen: PortfolioDividendTracker.com
Pim's portfolio
► Bekijk mijn volledige aandelen portfolio: Portfoliodividendtracker.com/jongbeleggen
JB updates op Instagram
► @JongBeleggen op Instagram: Instagram.com/jongbeleggen