In de vorige aflevering over grote beleggers hebben we het gehad over de Chinese Warren Buffett genaamd Li Lu. We gaan het nu hebben over de enige echte Warren Edward Buffett. Nu hoor ik je denken: alweer? Dat klopt, drie jaar geleden hebben we al eerder een aflevering gemaakt over hem. Die was anders, we hebben Buffett zelf niet aan het woord gelaten. Voordeel is dat we in deze aflevering meer ruimte hebben omdat we in aflevering 128 zijn geschiedenis en wie hij is al besproken hebben.

Zo goed als alles wat je te horen krijgt, is terug te leiden naar zijn mentor Benjamin Graham. Li Lu refereerde ook regelmatig naar hem. Er zit een soort gelaagdheid in per generatie. Zo zijn Warren Buffett, Charlie Munger en Li Lu fan van Benjamin Graham. De generatie grote beleggers daarna heeft Graham nooit ontmoet, zij hebben het moeten doen met de ‘leerlingen’. Daarmee bedoel ik Chris Hohn, Dev Kantesaria, Terry Smith, Chuck Akre, François Rochon, enzovoorts. In de basis hanteren ze allemaal dezelfde principes maar de uitvoer is meestal niet hetzelfde.

“Do not take yearly results too seriously. Instead, focus on four or five-year averages.” — Warren Buffett

Ik kan je alvast verklappen, dit is deel 1. Het aantal luisterwaardige fragmenten is te gigantisch en zo leerrijk.

Performance

Ook al weet iedereen dat de performance bijzonder goed is, wil ik het toch nog een keer benoemen! Berkshire Hathaway heeft een CAGR van 19,9% over een periode van zestig jaar. Nogmaals: zestig jaar! De S&P 500 deed in dezelfde periode 10,4% per jaar.

De jaarlijkse gemiddelde performance is indrukwekkend maar de lengte nog veel meer. Zes decennia lang een topprestatie neerzetten. Warren Buffett is dit jaar 95 geworden en draagt het stokje als voorman van Berkshire Hathaway over in 2026 aan Greg Abel. Je kan wel spreken van een end of an area.

De basisprincipes van Ben Graham volgens Warren Buffett

We laten Warren Buffett aan het woord, hij deelt ons zijn investeringsfilosofie die sterk geworteld is in de basisprincipes van zijn mentor, Benjamin Graham. We bespreken de drie pijlers die beleggers een enorm voordeel geven: je houding ten opzichte van de markt (Mr. Market), het belang van een Margin of Safety, en de noodzaak om aandelen te zien als stukjes van een bedrijf (Buy Businesses).

1. Mr. Market
• Attitude to the stock market (emotions).
2. Margin of Safety
• Patient and low prices.
3. Buy businesses
• Understand the business and the economics.

Mr. Market: de houding ten opzichte van de beurs (emoties)

Volgens Buffett is succesvol beleggen meer een kwestie van temperament dan van intellect. Je hebt geen extreem hoog IQ nodig, je hebt vooral een stabiele persoonlijkheid nodig. Het is cruciaal om niet te veel plezier te ontlenen aan het volgen van de massa of het ingaan tegen de massa, want beleggen is een kwestie van denken, niet van peilingen bijhouden. Ben Graham stelde dat je gelijk hebt omdat je feiten en redenering correct zijn, niet omdat duizend mensen het met je eens of oneens zijn.

"Mr. Market is there to serve you, not to guide you.” — Warren Buffett

De aandelenmarkt dient om je van dienst te zijn, niet om je te instrueren. Mensen die zich zorgen maken over correcties, zouden geen aandelen moeten bezitten. Als je een aandeel bezit, zal de prijs op een gegeven moment dalen, dus waarom zou je je daar zorgen over maken? Het is een verschrikkelijke fout om te denken dat je aandacht moet besteden aan de dagelijkse schommelingen van de aandelenkoers. Je moet een bedrijf dat je bevalt tegen een prijs die je bevalt kopen en het vervolgens twintig jaar vasthouden. In de praktijk doet hij dat zelf natuurlijk ook niet altijd, het gaat meer om de intentie.

Het is ironisch dat beleggers het best presteren gedurende decennia wanneer de markt zeer dwaas functioneert. Extreme perioden van enthousiasme of depressie zorgen voor kansen om veel geld te verdienen met aandelen. De sleutel is om je emoties onder controle te houden. De enige relevante vraag over een aandeel is of je elders meer kunt krijgen voor je geld, gebaseerd op de toekomstige verwachtingen van het bedrijf versus de huidige verkoopprijs en andere bekende kansen.

Margin of Safety: geduld en lage prijzen

Het eerste basisprincipe van beleggen is: verlies niet. De tweede regel is: vergeet de eerste regel niet. Dat zijn de enige regels die er zijn. Als je dingen ver onder hun werkelijke waarde koopt, en je koopt een groep van dergelijke activa, dan verlies je in principe geen geld. Dit is waar het concept van de veiligheidsmarge (Margin of Safety) een enorm voordeel geeft en van toepassing is ver buiten de beleggingswereld.

“The biggest thing in making money is time. You don’t have to be smart, you just have to be patient.” — Warren Buffett

Buffett en Munger zijn niet blij als de prijzen stijgen van de dingen die ze kopen, ze willen juist dat de prijzen blijven dalen zodat ze meer kunnen blijven kopen. Een fout is stoppen met kopen wanneer de prijs een beetje stijgt.

Beleggers hebben heel weinig juiste beslissingen nodig gedurende hun leven – misschien is één geweldige beslissing per twee jaar al voldoende. Door de liquiditeit en de lage transactiekosten hebben mensen de neiging om te vaak te handelen, wat een voordeel (het vermogen om te handelen) verandert in een nadeel (hoge kosten en slechte beslissingen). Het belangrijkste is om in een prachtig bedrijf te beleggen en dan gewoon te blijven zitten. Warren wordt beschouwd als zeer goed in niets doen wanneer er niets te doen is.

Een hypothetische ponspas met slechts twintig financiële beslissingen voor het hele leven zou beleggers erg rijk maken, omdat ze elke beslissing heel goed zouden overwegen. Beleggers zouden dan geen aandelen kopen op basis van praatjes op een cocktailparty, en ze zouden waarschijnlijk niet eens alle twintig ponsen gebruiken. Grote kansen in het leven moeten gegrepen worden.

Buy businesses: begrijp het bedrijf en de economics

Het derde filosofische uitgangspunt is het kijken naar aandelen als bedrijven. Dit geeft een compleet andere kijk dan de meeste mensen in de markt hebben.

“Never invest in a business you cannot understand.” — Warren Buffett

De criteria voor het selecteren van een aandeel zijn in feite de criteria voor het beoordelen van een bedrijf. De eerste drempelvraag is: "Kan ik het begrijpen?" Als Buffett een software- of biotechbedrijf niet kan doorgronden, heeft het geen zin om ernaar te kijken. Beleggers moeten op zoek naar een bedrijf waarvan ze het product, de aard van de concurrentie en wat er mis kan gaan in de loop van de tijd, begrijpen.

De tweede vraag is of het bedrijf goede economische vooruitzichten heeft. Heeft het een hoog rendement op kapitaal behaald, en is de kans groot dat dit in de toekomst ook gebeurt? Een voorbeeld van een belangrijk concurrentievoordeel (moat) is de producent met de laagste kosten te zijn.

Criteria voor het selecteren van een bedrijf (transcript)

Fragment 15 in de aflevering heb ik volledig voor je uitgeschreven. De basis van beleggen wordt hier zo goed beschreven. Het is de moeite waard om het rustig door te lezen.

We look at it as the criteria for selecting a stock is really the criteria for looking at a business.

We are looking for a business we can understand.

That means they sell a product that we think we understand, and we understand the nature of their competition, what could go wrong with it over time.

And then when we find that business, we try to figure out whether the economics of it, means the earning power over the next five or ten or fifteen years.

Is likely to be good and getting better, or poor and getting worse. But we try to evaluate that future stream.

And then we try to decide whether we're getting in with some people that we feel comfortable being in with.

And then we try to decide what's an appropriate price for what we've seen up to that point.

And as I said last year, what we do is simple but not necessarily easy. What the checklist that is going through our mind is not very complicated.

Knowing what you don't know is important, and sometimes that's not easy.

And knowing the future is definitely impossible in many cases in our view, and it's difficult in others, and sometimes it's relatively easy, and we're looking for the ones that are relatively easy.

And then when you get all through, you have to find it at a price that's interesting to you, and that's very difficult for us now, although there have been periods in the past where it's been a total cinch.

And that's what goes through our mind. If you were thinking of buying a service station or a dry cleaning establishment or a convenience store in Omaha to invest your life savings in and run as a business, you think about the same sort of things.

You think about the competitive position and what it would look like five or ten years from now and how you were going to run it, who was going to run it for you, and how much you had to pay.

And that's exactly what we think of when we look at a stock, because a stock is nothing other than a piece of a business. Charlie?

When finance is properly taught, it should be taught from cases where the investment decision is easy.”

Waarom is het zo lastig?

Het klinkt allemaal zo simpel maar waarom is het dan zo verdomde lastig. Ik heb wat rondgevraagd en de volgende drie punten kwamen het vaakst naar voren:

1. ⁠Onafhankelijk denken.
2. ⁠Geduld hebben en houden.
3. ⁠Gedisciplineerd zijn.

Zoals je ziet zijn het allemaal punten waarover je controle kan hebben. Beleggen op de manier zoals Buffett is dus een mindset. Volgens mij start het allemaal bij ‘right about the business’ en vervolgens koop je het aan met een Margin of Safety. Om daarna voor de komende tien jaar geen mening meer te hebben over de aandelenmarkt, die kan dicht. De markt dient jou, niet andersom.

Vliegwiel voor succesvol beleggen

Na tientallen uren naar Buffett te hebben geluisterd, lijkt er wel een soort van vliegwiel in te zitten op de manier hoe hij belegt.

• Je kan alleen maar geduld opbrengen als je bedrijven in je portfolio hebt die je ook lang kan vasthouden.
• Know what you own!
• Minder bedrijven heeft als voordeel dat je ze beter kent, hierdoor zijn de kwartaalupdates ook minder werk. Minder om je zorgen om te maken.
• Mr. Market is not made for you!
• En daardoor kan je nog meer geduld opbrengen en heb je meer energie vrij om andere bedrijven te analyseren.
• Wait for the fat pitch!
• Doordat je geduld kan opbrengen, koop je alleen het beste. Je analyseert veel meer en wacht op de fat pitch.
• Buy with Margin of Safety!
• Dat zorgt er weer voor dat je bedrijven door en door kent.
• Buy businesses, not stocks!

De meeste (particuliere) beleggers inclusief mezelf, komen maar niet in deze positieve loop. We kennen bedrijven niet voldoende waardoor Mr. Market te veel invloed op ons heeft. Dit houdt ons constant bezig waardoor we niet voldoende bedrijven analyseren. Als er dan echt een kans voorbij komt, kunnen we het niet goed op waarde schatten omdat we het werk nog niet hebben gedaan. Geduld is dan lastig, we schieten op alles wat beweegt. Deze spiraal moet een keer doorbroken worden.

20% Black Friday korting voor PDT

Vorig jaar hebben we voor het eerst meegedaan aan de Black Friday heisa. In aflevering 181 heb ik de actie geïntroduceerd (met uitleg waarom) en in aflevering 183 geëvalueerd. In alle openheid, de Black Friday cohort van 2024 is nog niet volledig rond waardoor een definitief oordeel nog niet mogelijk is. Daarom doen we ook dit jaar weer mee aan het grote consumenten kortingsfeestje met de Portfolio Dividend Tracker!

Profiteer nu van 20% korting op een jaarabonnement. Gebruik de kortingscode ‘BF2025’ tijdens het afsluiten van je jaarabonnement. En nee, we hebben de prijzen niet daarvoor eerst verhoogd. Sterker nog, de korting is bovenop de twee maanden gratis bij een jaarabonnement. Dus vergeleken met een maandabonnement is de korting ruim 33%.

De korting is een introductieprijs voor het eerste jaar van je jaarabonnement. Daarna geldt het reguliere tarief. De actie loopt tot en met maandag 1 december 2025. Ga naar PortfolioDividendTracker.com en gebruik de kortingscode ‘BF2025’ voor 20% korting op je jaarabonnement.

Portfolio Dividend Tracker

Heel kort, voor degenen die nog niet weten wat Portfolio Dividend Tracker (PDT) is: krijg grip op je portfolio met al je beleggingen op één plek, met visueel inzicht in jouw beleggingsportfolio. Speciaal voor alle Nederlandse en Belgische beleggers. De drie hoofdredenen waarom beleggers PDT gebruiken zijn om inzicht te krijgen in:

1) Spreiding.

2) Rendement en benchmark van je portfolio.

3) Meerdere (broker) portfolio’s samen.

Portfolio Dividend Tracker

Visueel inzicht in jouw beleggingsportfolio met benchmark performance en onmisbare analyses. Aandelen, ETF's, crypto's, edelmetaal, obligaties & fondsen.

portfoliodividendtracker.com

Zelf gebruik ik de portfolio tracker natuurlijk elke dag. Mijn volledige beleggingsportfolio is door middel van de software openbaar. Bekijk mijn portfolio!

Portfolio

Transactie: Ja; CrowdStrike verkocht, 3i Group en Wise bijgekocht.

CrowdStrike

Zojuist heb ik mijn laatste aandelen van CrowdStrike verkocht. Ik werd voor het eerst aandeelhouder in januari 2021. In dat jaar heb ik meerdere malen mijn belang uitgebreid. Met een hoop geluk achteraf verkocht ik alles op basis van de waardering in november 2021: 52 stuks. Bijna anderhalf jaar later kocht ik voor tweederde van de prijs 92 effecten. Ik heb toen zo goed als volledig de dip ontweken in 2022 met CrowdStrike. Fast forward naar het heden, heb ik wederom op basis van de waardering CrowdStrike weer verkocht.

Net als bij Meta geeft het een lichtelijk naar gevoel om je beste positie te sluiten. Zoals te zien in onderstaande screenshot, zijn Meta en CrowdStrike met uitstek mijn meeste lucratieve aandelen geweest. Beide bedrijven heb ik ook meer dan vier jaar in mijn portfolio gehad. Op de periode dat ik beleg is dat meer dan 75% van de tijd.

Verkopen volledig op basis van waardering is iets wat je zoveel mogelijk probeert te voorkomen. Helemaal als de waardering is doorgeschoten op basis van uitmuntende fundamentele prestaties. Soms kom je in situaties waarbij het erg lastig is om het nog rond te krijgen. Het concept opportuniteitskosten gaan dan ook spelen. Of het een verstandige keus is, zullen we over vijf jaar kunnen beoordelen. Een groot gedeelte van het vrijgekomen geld heb ik direct weer aan het werk gezet.

Gewinkeld in Engeland

Wise

Twee weken geleden ben ik nogmaals goed door de halfjaarcijfers van Wise gegaan. Op de dag reageerde de koers niet zo positief, ongetwijfeld omdat de ‘reported profit before tax’ met 13% daalde. Bij Wise moet je een beetje door de cijfers heen kijken. Ze spelen een ander spel. De belangrijkste KPI's zijn naar mijn idee ⁠Cross border volume, ⁠Customer balances en ⁠Take rate. Deze groeide respectievelijk met 24,3% en 34,0%. De Take rate daalde met 15,3% (en dat is positief).

Verder is Wise duidelijk haar lock-in aan het vergroten. Het volume bij Platform groeide in de afgelopen zes maanden met ongeveer 39%. Op jaarbasis verwacht ik wel een groei van 75-80%. Op de lange termijn verwacht het management dat Platform 50% van het totale volume is, momenteel is dat nog 5%. Ze sluiten ook regelmatig nieuwe partnerschappen, recent nog met GoTyme Bank uit Filippijnen en Wealthsimple uit Canada.

Het blijft enorm lastig om Wise goed te waarderen. Het is ook zo contra-intuïtief om je marge te cappen. Dat schopt alle modellen in de war. Als je over hun beoogde marges heen gaat van 13-16% (Underlying PBT), moet je de kosten verhogen of de take rate verlagen (hiermee zakt de cross border omzet). Als ik naar een PE-multiple kijk, is het 20 reported profit, 40 underlying profit en 29 underlying profit + 20% interest. Niet echt een extreme steal maar ik denk dat de langdurigheid van de groei wordt onderschat. Er zijn maar weinig bedrijven die zoveel invloed hebben op de omzetgroei en marges.

3i Group

Voor de beurs zag ik het persbericht over de halfjaarcijfers, de LFL-sales vielen wat tegen. Dan weet je eigenlijk wel dat er in het rood geopend gaat worden. Ik heb toen direct een volle pot koffie gezet voor de earnings call. Het was al snel duidelijk dat de problemen uit Frankrijk komen. Onderstaande slide zegt voldoende.

Bovenstaande cijfers zijn t/m september. In oktober zijn de LFL-sales zelfs negatief in Frankrijk. Action voelt dit wel omdat ongeveer eenderde van de omzet daar vandaan komt.

“Let me talk about our French like-for-likes in October. They were indeed negative, and that's why the group was at a low single-digit positive number. As I said, they are about 1/3 of the like-for-like sales basket of stores. I think the 2 previous P10s in France have both been 13% and 13%. So these were very significant sales levels to be on top of and unlike previous October, we saw very little buying of the seasonal products focused on Christmas. So they had really quite a lean year, and that's made all the difference.”

Even los van Frankrijk gaat het verder goed met Action. Ze lopen voor op schema met het uitrollen van nieuwe winkels, dit jaar zijn dat er al 255. Voor het volledig jaar verwachten ze ongeveer 380 winkels, dat zijn er tien meer dan eerder gecommuniceerd werd. Zo zijn ze onder andere aan het uitbreiden in Roemenië en Zwitserland.

Verder heeft 3i Group haar belang in Action uitgebreid. Nog niet zo lang geleden was het 57,9% en sinds oktober 62,3%. Hierdoor wordt 3i Group steeds meer Action, wat ik graag zie als aandeelhouder.

Door een paar analisten werd gevist naar de plannen van Action voor Amerika. Simon Borrows (CEO) heeft deze vragen vakkundig ontweken maar heel subtiel toch iets losgelaten over de markt.

“There are all sorts of formats there, but there are no formats quite like Action… Dollar stores, Costco and Walmart are all very distinct.”

Even later gaf hij toch nog iets meer informatie:

“We have employees in the U.S. carrying out our research… we’re dipping into various pools of capability when we assess the market. So there will be a range of people that are working on that project.”

Ze zijn dus actief bezig om de markt in Amerika te ontdekken. Meer wilde hij niet delen. Aankomende maart zullen we hierover meer horen.

“We’ve got nothing to add to Action in the U.S., but I know management is going to speak about that at the CMD in March.”

Het voedt natuurlijk wel de fantasie. Om van 3i Group een succesvolle belegging te maken is het naar mijn idee niet afhankelijk van de oversteek. Op de laatste beleggersdag gaven ze aan dat ze in Europa nog voldoende uitbreiding zien van bijna 5.000 winkels.

Na de recente daling hebben meerdere insides aandelen bijgekocht:

• Simon Borrows (Chief Executive) kocht 30.000 aandelen voor GBP 1.0 miljoen
• James Hatchley (Chief Financial Officer) kocht 15.000 aandelen voor GBP 509.550.
• Jasi Halai (Chief Operating Officer) kocht 10.588 aandelen voor GBP 348.683
• Peter Wirtz (senior partner Private Equity) kocht 25.000 aandelen voor GBP 853.883.
• Peter McKellar (Commissaris) kocht 25.000 aandelen voor GBP 861.500

Sinds vorige week hebben bestuurders en managers nu gezamenlijk ongeveer GBP 3,7 miljoen aan aandelen bijgekocht. Uiteindelijk koop je aandelen maar voor één reden!

Portfolio waarde: € 487.600

Volgende week gaan we het hebben over 'n.t.b.'. Rest ons nog een ding: Investeer in je kennis! En beleg met beleid.

Word Vriend

Vind je het leuk om ons te steunen als onafhankelijke podcast, gebruik te maken en mee te denken met de Portfolio Dividend Tracker? Voor €6,25 per maand krijg je toegang. Zeven dagen gratis proberen!

► Doe mee met Jong Beleggen: PortfolioDividendTracker.com

Pim's portfolio

► Bekijk mijn volledige aandelen portfolio: Portfoliodividendtracker.com/jongbeleggen

JB updates op Instagram

► @JongBeleggen op Instagram: Instagram.com/jongbeleggen