Het is weer tijd voor een korte portfolio update. De laatste dateert alweer van begin januari, waarin we het beleggingsjaar 2023 bespraken. De doelen die ik voor dit jaar had genoteerd zijn: kwaliteit beter begrijpen, de operationele hefboom beter snappen en exponentiële groei meer doorhebben. Het eerst genoemde is zeker gelukt maar zeker nog niet afgerond. We hebben ruim 15 afleveringen gemaakt die gerelateerd zijn aan beleggen in kwaliteit. De focus lag voornamelijk bij het objectieve deel van kwaliteit. Het is mij ondertussen wel duidelijk dat dit mijn strategie gaat worden. Hoe ik de strategie beleggen in kwaliteit ga invullen, moet ik nog verder vorm gaan geven. Vandaag een tussentijdse update van wat ik de komende tijd wil gaan verbeteren aan onder andere mijn portfolio.
Strategie: kwaliteitsbeleggen
In de vorige aflevering is er een spreekwoordelijk kwartje gevallen. Het is wel algemeen bekend dat veel handel op de beurs via computers loopt, in keuzes die volledig gebaseerd zijn op cijfers heeft de mens altijd een nadeel. Particuliere beleggers al helemaal. Waar zit dan de edge voor deze groep? Mogelijk in het subjectieve deel van beleggen, wat maakt een bedrijf nu echt uniek? Om in de woorden van Nick Sleep te spreken: vind het ware DNA van het bedrijf.
Afgelopen week heb ik erg veel tijd gehad om mentaal te verdwalen. Gelukkig niet letterlijk want dan had ik nog steeds in de bergen van Madeira gelopen. Om een beetje een gevoel te krijgen van waar de hikes mij brachten, een drietal foto’s.
Onaangebroken ben ik al ruim vier jaar aan het leren. Zo nu en dan even stilstaan en reflecteren kan daarom best effectief zijn. Dit werkt voor mij bijzonder goed in combinatie met een fysieke activiteit. Een prachtig uitzicht erbij maakt het helemaal af.
In aflevering 174 hebben we de opmerking “all happy companies are different and all failed companies are the same” van Peter Thiel behandeld. Elk succesvol bedrijf is op haar eigen manier uniek. Computers kunnen hier doorgaans vrij weinig mee. Voor actieve beleggers is hier misschien een voordeel te behalen. Als je heel nauwkeurig kijkt, zijn er wel patronen te vinden. Meestal zijn die te herkennen door mensen en dus van subjectieve aard. Ik label het zelf als operational excellence. Ik lees regelmatig dat operational excellence niet gezien kan worden als competitief voordeel. Dat heb ik altijd als waarheid aangenomen maar daar kijk ik nu toch anders naar. Ik heb het ook even aan ChatGPT gevraagd:
“Operational excellence can serve as a moat, but it depends on how deeply it is ingrained in the company's DNA. When operational excellence goes beyond surface-level practices and becomes a core part of the company's culture and identity, it creates a formidable barrier to entry. Competitors might mimic certain practices, but without the underlying culture and commitment, they are unlikely to achieve the same level of efficiency and effectiveness.” — Chat GPT
Operational excellence
Als uitbreiding op de serie beleggen in kwaliteit, wil ik de komende tijd meer gaan leren over operational excellence. Wat is het nu echt? En misschien nog wel belangrijker, hoe herken je het bij bedrijven?! Nog niet zo lang geleden is David Senra in zijn podcast Founders met een aflevering gekomen over Fastenals. Het bedrijf verkoopt vooral bevestigingsmiddelen zoals schroeven, draadstangen en moeren die gebruikt worden in de bouw en productie. Op het eerste gezicht zou je zeggen, totaal niet bijzonder. Echter, in de afgelopen 34 jaar heeft het aandeel een samengesteld jaarlijks rendement van 18%! Het heeft geen enkele moat maar het bedrijf is formidabel gerund door de founder Bob Kierlin.
“Spend more time studying commodity businesses. Since they don’t have a product advantage, they have to find other areas that will give them a competitive advantage.” — David Senra over Fastenals
Om dichter bij huis te blijven, Adyen valt voor mij ook onder deze categorie. De founder Pieter van der Does heeft meerdere malen aangegeven dat ze een zeldzame combinatie nastreven: een extreem goed product voor een competitieve prijs. Sla je alle economieboekjes er op na, dan bestaat deze combinatie niet. Dit is alleen maar te bereiken met een een hoge mate van operational excellence. Naar mijn idee voel je dat ook bij Adyen.
“Adyen's commitment to delivering high-quality payment solutions while maintaining competitive pricing. This focus allows Adyen to offer a unique value proposition in the payments industry—a combination of technological excellence and cost efficiency.” — Pieter van der Does
Om nog even bij Adyen te blijven, het is erg lastig om even snel wat punten te benoemen zodat je een gevoel krijgt bij hoe Adyen gerund wordt. Operational excellence is voor mij meer een Lollapalooza effect, een term bedacht door Charlie Munger. Het is een fenomeen waarbij meerdere factoren samenvallen die een overweldigend positief resultaat opleveren. Het is als het ware een samenkomst van verschillende krachten die, wanneer ze worden gecombineerd, leiden tot buitengewone resultaten. Het bereiken van dit effect is geen kwestie van toeval, maar van een doordacht ontwerp, proces en gedisciplineerd werk. Als operational excellence zo’n belangrijk onderdeel is van kwaliteit, snap ik de onderstaande quote nog veel beter!
“Quality is easy to spot but hard to define.”
Een snelle blik op de cijfers en je ziet dat Adyen marges heeft die thuishoren bij een kwaliteitsbedrijf. Het is alleen erg lastig om in detail uit te leggen waarom het kwaliteit is, laat staan hoe het bedrijf gerund wordt. Het is zeker niet onmogelijk maar daar moet je dan wel even de tijd voor nemen. Meta, Kinsale Capital, Dino Polska en The Trade Desk zijn naar mijn idee ook bedrijven die hierin uitblinken.
Mogelijk is er wel een link met Founder Mode, twee afleveringen geleden hebben we ons er al even over uitgeweid. Dit was aan de hand van een artikel van Paul Graham. Ik ben hier best op ‘aan’ gegaan. Misschien is Founder Mode voor mij wel operational excellence. Misschien kan je operational excellence wel alleen bereiken in Founder Mode? Of andersom: operational excellence kan niet in Manager Mode?!
"In evaluating a common stock, the management is 90%, industry is 9%, and all other factors 1%." — Philip Fisher
Hoe dan ook, ik heb het gevoel dat operational excellence een belangrijk onderdeel is van je fundamentele analyse, misschien voor mij wel het ontbrekende stukje. De komende maanden gaan we ons daar eens flink in verdiepen. In mijn hoofd koppel ik operational excellence aan easier, better, faster en cheaper. In de praktijk bedoel ik dan:
- Extreme focus op de kosten;
- Sterke cultuur;
- Missiegedreven;
- Langetermijnstrategie;
- Uitgesproken processen;
- Verticale integratie;
- Extreme klantfocus;
- Hoge kwaliteitsstandaard;
- Constante verbetering en aanpassing;
- Snelle leercurve op alle lines;
- Vertrouwen en reputatie;
- De juiste incentives.
Geduld
Geduld en beleggen is een gouden combinatie. Het tegenovergestelde van geduld werkt meestal niet in je voordeel. Het effect van ongeduldig zijn kan zorgen voor veel handelen en overhaastige beslissingen waarbij emoties leidend kunnen zijn. Hoe word je als belegger geduldig? De hele dag schreeuwt alles en iedereen om je heen om aandacht. De allergrootste beleggers zijn het in ieder geval met elkaar eens dat het een belangrijke eigenschap is.
"Opportunities come infrequently. When it rains gold, put out the bucket, not the thimble." — Warren Buffett
Het uiteindelijk doel van geduld opbrengen is dat je er klaar voor bent als er grote kansen voorbij komen. Je moet klaarstaan en het werk al hebben gedaan als de kansen voor je gepresenteerd worden. De quote van Abraham Lincoln komt dan direct naar boven: “Give me six hours to chop down a tree and I will spend the first four sharpening the ax”. Als ik een beleggingshorizon heb van ruim 30 jaar, gebruik ik de eerste 10 jaar om te leren en geduld op te brengen.
"You should remember that good ideas are rare— when the odds are greatly in your favor, bet heavily.” — Charlie Munger
Tot nu toe ervaar ik een constante onrust. Dit is te verklaren doordat ik nog niet op een plek ben aangekomen waar ik mij volledig comfortabel voel met mijn strategie. Dit leidt dan ook weer tot een portfolio waar ik niet helemaal met vertrouwen achter sta. Ik maak het hierdoor voor mezelf niet makkelijk, in de situatie waarin ik nu verkeer is het lastig om geduld op te brengen. Daar moet dus wat aan veranderen.
"When you turn out to be right, the upside is just enormous. It could really surprise your wildest dreams. It is extremely rare to find no-brainer great opportunities.” — Li Lu
Wat mogelijk kan bijdrage aan een verbetering van je geduld als belegger is educatie, een sterke en sticky strategie, controle over emoties, diversificatie, focus op de lange termijn en schaarste. Het laatstgenoemde is iets wat er bij mij nooit is geweest.
“Patience and aggressive opportunism is what you need. It's an odd combination, but it's what works best”. — Charlie Munger
Schaarste
Als particuliere belegger heb ik relatief weinig beperkingen. Dit is natuurlijk een voordeel maar het kan in sommige situaties ook een nadeel zijn. Ik moet dus kunstmatig voorwaarden en regels opstellen om bijvoorbeeld schaarste te creëren. Zo heb ik geen enkele limitatie in het aantal posities dat ik mag en kan hebben. Ik denk dat het hebben van schaarste beleggers kan helpen. Schaarste dwingt je om alleen te beleggen in je beste ideeën, wat de kwaliteit van je portfolio alleen maar verbetert.
"All of us would be better investors, if we just made fewer decisions." — Daniel Kahneman
Voor de meeste particuliere beleggers - ook voor mij - is beleggen een leuke bijzaak. Doordeweeks moet er nog gewoon gewerkt worden. Schaarste is er op het gebied van tijd dus wel. Als je portfolio bestaat uit alleen maar losse posities is het een aardige klus om voldoende spreiding te creëren en daarbij elke positie door en door te kennen.
De kans op ‘verwatering’ in je portfolio is dan aanzienlijk. Daarmee bedoel ik aandelen waarbij je geen duidelijke case voor ogen hebt. Sommige posities vullen als het ware de rol van diversificatie, in een geconcentreerde portfolio mag dat nooit de belangrijkste rol zijn. Elke positie moet heel nauwkeurig gekozen worden waarbij je zo selectief mogelijk wilt zijn.
Het kan ook niet anders dan dat Warren Buffett hier weer iets over gezegd heeft.
When Warren lectures at business schools, he says, “I could improve your ultimate financial welfare by giving you a ticket with only 20 slots in it so that you had 20 punches—representing all the investments that you got to make in a lifetime. And once you’d punched through the card, you couldn’t make any more investments at all.”He says, “Under those rules, you’d really think carefully about what you did and you’d be forced to load up on what you’d really thought about. So you’d do so much better.”
To me, it’s obvious that the winner has to bet very selectively. It’s been obvious to me since very early in life. I don’t know why it’s not obvious to very many other people.
Interessant concept, je mentaal maximaliseren aan een X aantal beleggingskansen. In de praktijk lastig uitvoerbaar maar het concept is wel meer in je portfoliostrategie te verwerken. De meest simpele is om het aantal posities te verkleinen, hiermee creëer je ook automatisch meer concentratie. Mentaal ben ik daar nog niet klaar voor om een hoog geconcentreerde portfolio te hebben. Ik slaap al slecht door de kleine, zo’n portfolio kan ik er niet bij hebben.
Zoals gezegd, particuliere beleggers hebben relatief weinig beperkingen, een deel van mijn portfolio alloceren in een All World ETF (mijn benchmark) is dan ook nog een optie. Hierdoor verklein ik niet mijn concentratie maar creëer ik wel schaarste. De bekende Core-Satellite beleggingsstrategie.
Het moment dat je in de buurt komt van een ideale portfolio, ligt de lat natuurlijk direct een stuk hoger voor nieuwe aandelen die mogelijk interessant zijn. Genoeg stof om over na te denken, snel maar weer een lange hike plannen!
Portfolio
Transactie: Nee
Portfolio waarde: € 414.000
Podcast over Li Lu
Li Lu is een Chinees-Amerikaanse belegger en fondsbeheerder, geboren in 1966. Hij is de oprichter en voorzitter van Himalaya Capital Management, een investeringsmaatschappij gevestigd in de Verenigde Staten die zich richt op de wereldwijde markt. Hij staat er om bekend om een extreem geconcentreerde portfolio te hebben. De top 3 posities Alphabet, Bank of America en Berkshire Hathaway zijn goed voor ruim 83%.
“We embrace the value investment principles of Benjamin Graham, Warren Buffett, and Charles Munger. We aim to achieve superior returns by being long-term owners of high quality companies with substantial “economic moat”, great growth potential, and run by trust-worthy people. Some of our holdings date back to twenty years ago.” — Li Lu
Li Lu heeft een vergelijkbare strategie als Warren Buffett en Charlie Munger. Een presentatie van Buffett op de Columbia University heeft Li Lu gemotiveerd om ook te gaan beleggen. Zo af en toe wordt hij genoemd als een mogelijke opvolger voor Berkshire Hathaway. Het gerucht gaat rond dat ze er niet uit zijn gekomen op het gebied van de vergoeding. Het is algemeen bekend dat Li Lu erg nauwe banden heeft met de mensen van Berkshire Hathaway. Charlie Munger heeft hem publiekelijk geprezen en hem zelfs zijn "Chinese zoon" genoemd.
Voordat hij zich op beleggen richtte, was Li Lu een van de studentenleiders tijdens de Tiananmen Square-protesten in 1989 in China. Na deze gebeurtenissen emigreerde hij naar de VS, waar hij drie diploma’s behaalde aan Columbia University in economie, rechten en bedrijfsadministratie. Meer over zijn geschiedenis is te luisteren in aflevering 362 van de podcast Founders.
In het tweede deel, aflevering 363, gaat het meer over zijn beleggingsfilosofie. Het is duidelijk te horen waar hij zijn inspiratie vandaan heeft gehaald. Al heeft hij hier door de jaren heen wel een eigen draai aan gegeven. Het is een man die erg goed kan vertellen en waar veel van te leren valt.
Spotify #363 Li Lu and Charlie Munger and Warren Buffett
Li Lu bestempelt zijn stijl als waardebeleggen al heeft het er ook wel erg veel weg van kwaliteitsbeleggen. In vier vragen zijn beleggingsfilosofie:
- Is the business a good business?
- Is there a margin of safety?
- Is the management somebody that I can trust?
- And why is this opportunity presented to me?
Het klinkt simpel, vier eenvoudige vragen, maar in de praktijk zijn die toch lastig te beantwoorden. Om mee af te sluiten een zin die mij is bijgebleven uit een van zijn presentaties: ‘a superior business produces a lot of positive surprises’.
Volgende week gaan we het hebben over 'n.t.b.'. Rest ons nog een ding: Investeer in je kennis! En beleg met beleid.
Word Vriend
Vind je het leuk om ons te steunen als onafhankelijke podcast, gebruik te maken en mee te denken met de Portfolio Dividend Tracker? Voor €6,25 per maand krijg je toegang. Zeven dagen gratis proberen!
► Doe mee met Jong Beleggen: PortfolioDividendTracker.com
Pim's portfolio
► Bekijk mijn volledige aandelen portfolio: Portfoliodividendtracker.com/jongbeleggen
JB updates op Instagram
► @JongBeleggen op Instagram: Instagram.com/jongbeleggen