Dit is alweer de vijfde terugblik en wat was het weer (!) een bijzonder jaar. Als ik het zou moeten samenvatten in een paar woorden denk ik aan kunstmatige intelligentie (AI), Donald Trump en The Magnificent Seven. Voor mij was 2024 in grote lijnen hetzelfde als het jaar daarvoor. Na een paar rode dagen in januari, is mijn portfolio zo goed als van linksonder naar rechtsboven gegaan. Het tweede jaar op rij waarin de prestaties buitengewoon goed zijn!
"Don't confuse brains with a bull market.” — Humphrey B. Neill
Mijn grootste overwinning dit jaar is niet het rendement maar de leercurve die ik heb meegemaakt. Ik heb het gevoel dat na vijf jaar beleggen, alle puzzelstukjes op zijn plaats zijn gevallen. De focus met de podcast was dit jaar voornamelijk kwaliteit, en dan ook alles wat daarmee te maken heeft zoals Return on invested capital (ROIC), Free cash flow, Operationele hefboom, Zeven competitieve krachten, Competitive Advantage Period en de zoektocht naar kwaliteit.
Het niveau van Jong Beleggen vorig jaar is niet eerder zo hoog geweest, met grote dank aan Pieter Slegers, Reinder Wietsma, Kevin Schoovaerts, Luc Kroeze en Mark Beunk.
In het bijzonder wil ik de twee laatstgenoemde heren bedanken voor hun bijdrage in de community. Ik heb enorm veel geleerd van alle beleggers daar. Misschien nog wel het meest speciale aan de community is dat er geen enkele moderator aanwezig is. Ik durf wel te zeggen dat het een van de meest veilige en vriendelijke plekken op het internet is. Alle Vrienden, bedankt!
Ik krijg vaak de vraag wat ik nu de leukste aflevering vind. Deze vraag is voor mij onmogelijk te beantwoorden. Alsof je vraagt van welk kind je het meeste houdt. We hebben vorig jaar wel een paar afleveringen gemaakt waar ik trots op terugkijk. Eigenlijk alle grote beleggers die we hebben behandeld waren goed maar in het bijzonder wel Dev Kantesaria. Natuurlijk ook het sleutelwoord als het gaat om beleggen in kwaliteit: Return on Invested Capital (ROIC). En de reden waarom kwaliteit achteraf goedkoop leek: Competitive Advantage Period (CAP). Met de Steve Jobs aflevering hebben we eerder een uitstapje gemaakt naar de businesswereld, dit jaar hebben we dat gedaan met een aflevering over Peter Thiel. Verrassend veel lessen zijn toepasbaar in beleggen. En als afsluiting natuurlijk alle afleveringen over het onderwerp risico!
Prestatie in 2024
2024 was wederom weer een erg goed beleggingsjaar voor aandelenbeleggers. Je moet in de uithoekjes van de beurs hebben gezeten om vorig jaar een negatief rendement te hebben behaald. Ik heb het jaar afgesloten met een positief rendement van 28,64%. Prima outperformance op mijn passieve alternatief de All World met 4,22%. De iShares MSCI ACWI UCITS ETF (EUR, Acc) is geëindigd op 24,42%. Het verschil is uitsluitend gemaakt in de laatste maand van het jaar. De rest van het jaar ging het redelijk gelijk op.
Europeanen hebben vorig jaar een extra voordeel gehad met de dollar. 4,73% van mijn jaarrendement is gekomen door wisselkoerswijzigingen. Deze rugwind zit natuurlijk ook verwerkt in mijn benchmark. De All World ETF heeft een grotere allocatie (67%) naar de dollar dan ik met mijn portfolio (49%), dus op het gebied van valuta heb ik daarin geen voordeel gehad. 1,39% van mijn rendement is gekomen door dividend, gecorrigeerd voor dividendbelasting is dat 1,1%.
Mijn allereerste aandeel heb ik gekocht op 10 januari 2020. Dat is op een dag na vijf jaar geleden. Over een periode van vijf jaar heb ik een CAGR van 15,26%. In dezelfde periode heeft mijn persoonlijke passieve alternatief de All World ETF het ook heel goed gedaan met een CAGR van 14,23%. Verschil van 1,03% lijkt weinig maar op het totaal kan het over een lange periode een groot verschil zijn: 103% vergeleken met 94%.
Wel grappig om te zien dat elk jaar totaal niet in de buurt van de gemiddelde 7-8% rendement komt.
- 2024: 28,64%
- 2023: 38,72%
- 2022: -26,07%
- 2021: 23,17%
- 2020: 21,58%
Omdat we toch bezig zijn met leuke feitjes, heb ik er nog een paar over 2024:
- 148 van de 262 dagen waren positief, dat is 56,5%. Vergeleken met 2023 is dat 3 dagen meer;
- De beste dag was vrijdag 2 februari met 2,75%;
- Bizar feitje, vorig jaar was de beste dag ook 2 februari!
- De slechtste dag was vrijdag 2 augustus met 3,47%;
- De beste maand was februari met 7,67%;
- Alleen april en juli waren negatieve maanden;
- Ik heb € 4.927 dividend ontvangen, op jaarbasis is dat 1,10%;
- Mijn portfolio is veranderd van 48% in waardeaandelen naar 21% aan het einde van het jaar;
- Ik heb 11 posities gesloten, alleen Zalando is negatief uitgepakt.
- Als ik in 2024 helemaal niks had gedaan was mijn rendement 28,56% en nu 28,64%.
- Geen waarde toegevoegd al kan je deze conclusie niet trekken op z’n korte periode.
Mutaties in 2024
Vorig jaar heb ik vijf nieuwe posities geopend: Kinsale Capital, Dino Polska, Evolution, ASML en Nedap. In hetzelfde jaar heb ik ook elf posities gesloten. Ik ben van 22 (portfolio tijdreizen) naar 16 posities gegaan. Nagenoeg alle verkopen zijn uit de hoek van waardebeleggen. Vooralsnog zijn mijn verkopen goed gegaan op Zalando na, het aandeel is met 18% harder gestegen dan mijn portfolio in dezelfde periode.
Beleggingsjaar van Milou
De belangrijkste gebeurtenis voor Milou was wat haar betreft het feit dat ze een column kreeg in het Financieele Dagblad. Een column in een landelijke krant, daar kon ze tijdens haar master Journalistiek alleen maar van dromen. Sinds mei schrijft ze wekelijks op wat haar opvalt op de beurs, vaak met een psychologische insteek. Geïnteresseerden kunnen alle columns van Milou lezen in de community.
Daarnaast stond Milou ook in 2024 weer regelmatig op een podium, om het beleggersevangelie te verspreiden. Met deze activiteiten wordt toch wel duidelijk dat ze nu een aardig financieel/economisch profiel heeft, als journalist en podcastmaker. Wie had dat gedacht? Zij niet.
Naast dat Milou nog steeds zo regelmatig mogelijk (maandelijks) probeert in te leggen, en daar soms in faalt wegens haar desorganisatie, zette ze in 2024 wel maandelijks steevast €200,- op haar pensioenbeleggingsrekening. Dat geschiedt namelijk volautomatisch. Ze maakte voor ongeveer 70% gebruik van haar jaarruimte, het voornemen is om dat dit jaar nog beter te doen. Een verhoging van het maandbedrag naar 300 euro moet daarbij helpen.
Haar jaar in cijfers: over 2024 had ze een rendement van 29 procent. Ze kan het zelf bijna niet geloven. 29 procent rendement, met twee minuutjes werk per maand – dat is snel verdiend. Ze heeft daarmee in ieder geval de inflatie ruimschoots getrotseerd. En dáár is het haar om te doen. In 2023 maakte ze nog een rendement van 16,66 procent, en over 2022 nog -15,13 procent. We kunnen dus wel zeggen dat het beter gaat – maar een échte belegger doet dat natuurlijk niet. Het zit gewoon even mee. Sinds ze in 2020 is begonnen, heeft ze een rendement van bijna 80%, en een CAGR van 13%. Niet gek.
Lessen van 2024
Elk jaar pak ik een moment om te reflecteren op de aandachtspunten beschreven aan het begin van het jaar. In januari 2024 heb ik als doel gesteld om extra aandacht te besteden aan kwaliteit beter begrijpen, de operationele hefboom beter snappen en exponentiële groei meer door krijgen. Voor details over elk punt, verwijs ik je naar aflevering 158 waarin we het beleggingsjaar 2023 bespraken.
158. Beleggingsjaar 2023 | € 347.000Kort samengevat heb ik voornamelijk mijn aandacht gelegd op kwaliteit beter begrijpen. Naar mijn idee is dit ook het overkoepelende thema van 2024 geweest. De operationele hefboom beter snappen en exponentiële groei meer doorhebben zijn wel twee onderwerpen waar ik graag nog meer over wil leren. Voor nu schuif ik die even naar voren. Al heb ik wel de eerste stappen gezet om naar de operationele hefboom te kijken. Onderstaande afbeelding mijn portfolio met wat metrics.
De operationele hefboom is goed te zien bij Meta, Alphabet, Amazon, ASML, TSMC en Airbnb. Dit is wel echt een teken van een kwaliteitsbedrijf. Naar mijn idee zit hier ook de ‘verrassing’ in. Als we de rente-inkomsten van Adyen ook meenemen, is daar ook de operationele hefboom zichtbaar. CrowdStrike en The Trade Desk zitten nog net iets te veel in de groeifase waardoor dit moment niet helemaal toepasbaar is. En bij Dino, Evolution en Kinsale scheelt het niet veel of daar gaat de hefboom ook werken.
Wat mij voornamelijk is opgevallen, is dat bij de bedrijven waar ik de kwaliteit niet als hoogst zie, de operationele hefboom ook niet aanwezig is. Bedoel dan ASR, Euronext, Nedap en FlatexDEGIRO. In ieder geval een interessant onderwerp om later nog meer over te leren.
Het jaar van…
2024 draaide voornamelijk om beleggen in kwaliteit. Ik denk dat we dit onderwerp redelijk allround gecoverd hebben. In het bijzonder heb ik veel geleerd over Return on Invested Capital (ROIC) en de werking daarvan. Het is mij zelfs gelukt (met veel hulp uit de community) om zelf een berekening te maken in een DCF. In ditzelfde model pas ik dan ook de Competitive Advantage Period (CAP) toe. Grappig genoeg is mijn ervaring dat hierdoor kwaliteitsbedrijven toch minder duur zijn dan deze op het eerste oog lijken.
Verder is mijn ervaring dat bedrijven die iets goeds doen, heel duidelijk het Value Disciplines Framework toepassen. Marktleiders kiezen één van de drie disciplines om in te excelleren en richten hun organisatie daar vervolgens op in (‘operating model’). Ze houden de andere twee disciplines op de standaard die in hun industrie gebruikelijk is. Het gaat hier om Operational Excellence, Product Leadership en Customer Intimacy.
In de staart van het jaar hebben we het veel over risico’s gehad. Voordat je je eerste teen in het water stopt in de beleggingswereld wordt de term risico’s al naar je oren geslingerd. Maar wat betekent dat eigenlijk? Ik heb daar vorig jaar voor mezelf meer een betekenis aan kunnen geven. Een ding is het voor mij zeker niet: volatiliteit!
Risico zit in de hoek van voorspelbaarheid of juist het gebrek daaraan. Risico’s zijn de dingen die je niet ziet. Daarom is het ook zo ongrijpbaar en erg persoonlijk. De interpretatie van de situatie is zo bepalend of het voor iemand risicovol is. Je kan er voor jezelf grip op krijgen door te denken in mogelijke uitkomsten. Hoe groter de range, hoe lastiger het is om iets te kunnen zeggen over de mogelijke uitkomst. Als je deze kennis hebt, kan je het op de juiste manier toepassen in je portfoliomanagement.
Als laatste merk ik dat ik steeds meer aangetrokken word tot ongemak. Plekken op de aandelenmarkt waar een hoop ongemak is over een bepaald bedrijf of industrie. Juist op deze plekken zijn de mogelijke kansen het grootst. Voorbeelden van vorig jaar zijn naar mijn idee Alphabet en Uber.
Wat neem ik mee naar 2025
Operationele hefboom beter snappen en exponentiële groei meer doorhebben wil ik niet helemaal uit het oog verliezen maar ik benoem ze niet als aandachtspunten voor dit jaar. Dit jaar wil ik meer leren en inzicht krijgen in positiegrootte, het bijkopen van winnende posities en ideeëncreatie.
Positie grootte (allocatie)
Ik heb het al vaker genoemd in de podcast, zo kwam het bijvoorbeeld ter sprake in de aflevering van Stanley Druckenmiller: position sizing, in normaal Nederlands positiegrootte. Dit valt in het bakje portfoliomanagement en de allocatie.
Terug naar Druckenmiller, zijn meester George Soros heeft jaren lang exact dezelfde posities gehad (gekopieerd natuurlijk) maar had constant een outperformance op Druckenmiller zelf. Positiegrootte en dus rendementsbijdrage per positie is misschien wel even belangrijk als de juiste aandelen kiezen.
Grote indices worden ook steeds meer geconcentreerd, bewust je allocatie kiezen wordt een steeds groter onderdeel van je portfoliomanagement.
Vaker bestaande (winnende) posities bijkopen
De laatste maanden is het mij opgevallen dat ik automatisch mijn aandacht geef aan dalende posities. Ik ga dan direct in de mindset van bijkopen. In de basis is daar niks mis mee maar ik creëer hierdoor wel een soort van oogkleppen waardoor ik geen of niet voldoende aandacht heb op bestaande winnende posities of in ieder geval niet-dalende posities.
Met een portfolio vol compounders is het goed mogelijk dat de winsten harder zijn gegroeid dan dat de koers is gestegen. Hierdoor kan een aandeel in het groen staan maar toch goedkoper zijn geworden. In sommige gevallen kan het beter zijn om in deze situaties bij te kopen.
Momenteel heb ik een cashpositie van ruim 8% dus ik moet nog aan de bak om dit weer aan het werk te zetten. Ik moet meer aandacht besteden aan het eventueel bijkopen van winnende posities.
Ideeënarmoede
Opvolgend op mijn relatief grote cashpositie, goede ideeën vliegen mij momenteel niet om de oren. Vorig jaar heb ik vijf nieuwe posities geopend, dat is best stevig doorwerken. Voor een ideale balans open ik maximaal twee tot drie nieuwe posities per jaar. Mijn ervaring is dat ik zeker een paar maanden nodig heb om een beetje gevoel bij een bedrijf te krijgen. Helemaal voor particuliere beleggers is tijd erg schaars.
Het zoeken en genereren van nieuwe ideeën wordt steeds meer een belangrijk onderdeel van mijn beleggingsreis. Ideeënarmoede is een grote vijand voor beleggers. Beleggen wordt wel eens vergeleken met zoveel mogelijk stenen omdraaien, uiteindelijk kom je een parel tegen.
Als afsluiting, een van mijn favoriete quotes blijft die van Charlie Munger. Naar mijn idee is dit dé manier van hoe je met geld moet omgaan. Deze kan je toepassen op de beurs maar ook in je onderneming.
“Patience and aggressive opportunism is what you need. It's an odd combination, but it's what works best” — Charlie Munger
PDT-update: BUX importer!
We hebben de eerste stappen gezet om naast de directe ondersteuning voor DEGIRO, ook andere brokers te gaan ondersteunen. Het is misschien wat verrassend, de export van BUX ondersteunen we nu ook direct in PDT. Alle DEGIRO-klanten weten hoe fijn de importfunctionaliteit werkt. Het geeft je direct een ‘ah-moment’, helemaal wanneer je voor het eerste PDT gebruikt. Deze goede ervaring bieden we nu ook aan alle BUX-klanten.
De keuze voor BUX is een soort van bij toeval ontstaan. Vorig jaar heeft BUX voor het eerst een exportfunctie gelanceerd. Dit gaf ons de mogelijkheid om direct feedback te geven op de inhoud van de export. Onder andere hierdoor is de export zo volledig van BUX dat deze relatief eenvoudig te integreren was in PDT. Helaas geldt dit niet voor brokers zoals IBKR en Saxo. Uiteraard gaat dit ons niet ervan weerhouden uiteindelijk ook deze brokers te ondersteunen.
De BUX importfunctie is nu beschikbaar voor iedereen. Beleg jij bij BUX, dan is dit het ideale moment voor een optimale PDT-ervaring. De nieuwe update is nog wel in de testfase. Hoe meer beleggers de importer gebruiken, hoe beter wij deze kunnen maken. Het is goed mogelijk dat we nu nog een paar type transacties of corporate actions missen. Mocht je dat opmerken, stuur ons dan zeker een bericht via support!
PDT-updates in 2024
Pas al je even stilstaat en terugkijkt, heb je pas door hoeveel je kan doen in één jaar. De lijst aan updates van PDT is zo lang. Natuurlijk zijn ze niet allemaal even groot. Blader maar even door de change log heen om te zien wat er allemaal is aangepast, verbeterd of bijgemaakt. Een paar features zijn wel de moeite waard om uit te lichten:
- Persoonlijke portfoliokalender;
- Persoonlijke compounding calculator;
- Portfolio e-mailupdates;
- Turnover ratio;
- Portfolio beta;
- Volatiliteit van je portfolio;
- Grote design en kleurenupdate.
Portfolio
Transactie: Ja, Evolution bijgekocht.
Evolution is mijn slechtst presterende openstaande positie. Niet alles kan meezitten. Vooralsnog gaat het de laatste twee jaar aardig voor de wind. De positie is een klein beetje vergroot met ongeveer 10%. Vergelijkbaar met twee weken geleden. Op mijn gehele portfolio gezien is dat ongeveer een uitbreiding van 0,5%.
Evolution is een gemiddelde positie met een weging van 5,75%. Mocht de koers verder dalen (uiteraard zonder wijziging van de fundamentals), dan heb ik nog wat ruimte om de weging verder te verhogen. Iets om naar uit te kijken zijn de Q4 cijfers op 30 januari aanstaande.
Portfolio waarde: € 469.700
Volgende week gaan we het hebben over 'Defensief versus offensief (met Mees Bovelander)'. Rest ons nog een ding: Investeer in je kennis! En beleg met beleid.
Word Vriend
Vind je het leuk om ons te steunen als onafhankelijke podcast, gebruik te maken en mee te denken met de Portfolio Dividend Tracker? Voor €6,25 per maand krijg je toegang. Zeven dagen gratis proberen!
► Doe mee met Jong Beleggen: PortfolioDividendTracker.com
Pim's portfolio
► Bekijk mijn volledige aandelen portfolio: Portfoliodividendtracker.com/jongbeleggen
JB updates op Instagram
► @JongBeleggen op Instagram: Instagram.com/jongbeleggen