Publicatiedatum: Donderdag 16 oktober om 16:00!

Alvast een waarschuwing! Het gesprek met Jan gaat mogelijk aanvoelen als twee amateurschilders die ooit kunstenaar willen worden. We beheersen beide nog lang niet de kunst van goed portfoliomanagement maar we delen wel onze uitdagingen en lessen die we geleerd hebben. We gaan in gesprek over de kunst van beleggen.

Jan en ik hebben veel contact over beleggen. In de eerste plaats omdat wij een aantal posities delen zoals Wise, Adyen, ASR en TSM. Maar het gaat voornamelijk over gedrag, strategie, emoties en portfolio management. Een tijd geleden had ik bij Jan al eens een balletje opgegooid of hij het leuk zou vinden om keer langs te komen. Tot voor kort ontbrak het altijd aan een onderwerp.

De aflevering van We Study Billionaires podcast waar Ian Cassel te gast was, creëerde het haakje voor deze aflevering. Ian Cassel is een Amerikaanse small/micro cap belegger en introduceerde in de podcast aflevering vijf vaardigheden die de kunst van het beleggen samenvatte. En hij categoriseerde succesvolle beleggers in drie groepen Good, Great en GOAT.

Voor ons een mooie kapstok om zowel de breedte als de diepte op te zoeken en tegelijkertijd onze eigen vaardigheden onder de loep te nemen. Zijn wij op weg om good, great of zelfs goat te worden? En in hoeverre moet dat überhaupt een doel zijn voor de gemiddelde belegger? Waar kunnen wij verbeteren? Wat zijn veelgemaakte fouten per vaardigheid en welke inzichten kunnen wij elkaar en de luisteraar meegeven?

Wie is Jan Klein Poelhuis?

Bij de naam Jan Klein Poelhuis, is de kans groot dat er een belletje gaat rinkelen. Je zou Jan mogelijk al kunnen kennen van de bekende podcast, Beleggen met Rowan Nijboer. De laatste jaren is Jan bij Rowan aangeschoven als vaste host. Het niveau is on-Nederlands hoog. Wij hebben het geluk om Jan even te mogen lenen.

Jan is ongeveer in dezelfde periode als mij begonnen met beleggen. Het is ondertussen een grote passie van hem geworden maar zijn interesses gaan nog een stuk verder. Zo is hij bijvoorbeeld gefascineerd geraakt door thema’s als gezondheid, sport en geluk. De lastige levensvragen moeten gewoon gesteld worden zoals “hoe leef je nou een gezond leven dat ‘zin’ heeft en waarin je gelukkig bent?”. Verder is Jan niet vies van een marathon, triathlon of ironman hier en daar.

Je zou wel kunnen zeggen dat Jan een voorliefde heeft voor verzekeraars, helemaal die de float op een goede manier aan het werk zetten. Denk dan aan Berkshire Hathaway, Markel en Fairfax, zijn ook niet voor niets zijn grootste posities. Maar ook holdings zoals Exor en Investor AB. Daarnaast ook nog een 15tal aandelen met een kleinere weging die gemiddeld gezien worden bestempeld als kwaliteit zoals Adyen, Wise, Applied Materials, ASML, TSMC en IBKR. Allemaal bedrijven met een sterke moat, uitstekend management en een heel sterke balans. Op FortyTwo Capital publiceert Jan jaarlijks een beleggersbrief. In deze brieven is hij erg openhartig over zijn fouten maar deelt hij ook gewoon zijn volledige portfolio.

Good, Great & GOAT beleggers

Voor een belegger zijn twee elementen van belang: tijd en performance. Een goede performance (rendement) heeft pas echte waarde over een lange tijdshorizon. Er zijn genoeg beleggers te vinden die het in een bepaald jaar / periode extreem goed doen. Maar kunnen ze dat rendement ook over een langere periode realiseren? Dat is de echte test en tijd functioneert hierbij als een soort van zwaartekracht op het rendement. Een CAGR neemt voor mij in waarde toe naarmate de tijd toeneemt.

Simpel voorbeeld om dit te illustreren. Stel je hebt een 15% CAGR over een periode van 4 jaar. In jaar 5 behaal je geen rendement, eindigt het vijfde jaar dus met 0% rendement. Dan zakt je CAGR naar 11,8%, daling van 3,2%. Bij een 15% CAGR over bijvoorbeeld 9 jaar dan heeft een vlak jaar nog maar 1,6% impact, CAGR is dan 13,4%. Tijd is een belangrijke factor.

"Investors produce outstanding long-term results primarily by avoiding dumb decisions, rather than by making brilliant ones." — Warren Buffett

Om Good, Great of GOAT in iets te zijn komt het grotendeels neer op het beperken van fouten en op het behouden van mentale concentratie. Hierop lijkt beleggen erg op bijvoorbeeld tennis (zie speech Roger Federer) of golf. Het verschil tussen bijvoorbeeld een great golfspeler en een GOAT golfspeler is ongeveer 1 slag per ronde. Maar op basis van een heel weekend met vier rondes is dat 4 slagen verschil.

“I won almost 80% of the 1,526 singles matches I played. In all those matches I won only 54% of the points. Even top ranked tennis players win barely more than half of the points they play.” — Roger Federer

Stock picking is een vorm van kunst omdat iedereen anders investeert als gevolg van verschillende persoonlijkheden. Er is geen eenduidige vorm die beter/minder is dan een andere vorm. Dat is het mooie aan beleggen. Howard Marks haalt met een hele andere strategie rendement dan een Constellation Software. Maar uiteindelijk stopt de art en kijken we naar een hard eindresultaat wat objectief vergelijkbaar is onderling; performance over tijd.

Ian Cassel hanteert een objectieve indeling op basis van tijd en rendement:

• Good beleggers onderscheiden zich door consistentie en discipline.
• Great beleggers voegen daaraan evolutie en aanpassingsvermogen toe. Ze blijven leren, verfijnen, en passen hun aanpak aan nieuwe marktrealiteiten aan.
• GOATs innoveren: ze herdefiniëren één of twee vaardigheden in hun vakgebied en creëren daar jarenlang een structureel voordeel mee. Ze vinden iets ondergewaardeerd, ontwikkelen het radicaal verder en zetten de standaard opnieuw.

Benchmark

Momenteel beleggen Jan en ik nog geen 10 jaar dus kunnen we onszelf nog niet langs deze objectieve maatstaf leggen. We zijn beide in ieder geval wel op de goede weg. Je kan je natuurlijk ook afvragen of voor ons Nederlanders de S&P 500 een goede benchmark is. De All World index voelt al iets meer te rechtvaardigen. Al is die natuurlijk ook topzwaar richting Amerika. Equal weighted ETF zou eventueel een alternatief zijn. Het blijft persoonlijk, de beste vraag die je jezelf kan stellen is; als je al je vermogen verplicht in één product zou moeten stoppen, welke zou dat dan zijn?

Dit ‘framework’ is voornamelijk bedoeld voor beleggers die streven naar een relatief rendement. Je kan natuurlijk ook beleggen voor kapitaalbehoud of voor een absoluut rendement, bijvoorbeeld 8% per jaar. In beide gevallen is het niet relevant wat de benchmark doet.

De 5 universele vaardigheden van een topbelegger

In ieder beroep of topsport zijn er een aantal (5/6) kernvaardigheden die je moet bezitten om fatsoenlijk mee te kunnen doen. Om tot de beste in de wereld te horen moeten alle vaardigheden goed zijn en moeten er 1 of 2 wereldtop zijn. Om het weer even op golf terug te brengen: je moet een goede driver hebben, een prima bunkerslag, een goede approach en bij voorkeur een uitstekende put.

“Je moet goed zijn in alle kernvaardigheden, en wereldklasse in één of twee.” — John Danaher (Brazilian Jiu-Jitsu coach)

Om het structureel beter te doen dan je benchmark kan er eigenlijk geen van de vijf vaardigheden onvoldoende zijn. Een wilde uitspraak, maar een full time belegger die het serieus aanpakt en een brede index niet outperformed scoort hoogstwaarschijnlijk een onvoldoende op een van de vaardigheden. Zelfkennis is dus essentieel, je moet als belegger een gevoel hebben waar je sterktes en zwaktes liggen. En je moet weten wat meer loont: je zwaktes verbeteren om aan een ondergrens te voldoen of juist focussen op je sterktes omdat je verder al allround genoeg bent. Weten waar je ontwikkelingsROI het hoogste gaat zijn is essentieel!

Ook hier geldt weer het compounding verhaal in combinatie met consistentie. Hoe meer herhalingen je maakt (net als met sport) en van die herhalingen leert, des te beter word je. Vervolgens bouw je vanaf die hogere basis weer door en leer je vanaf daar lessen etc etc. Klinkt simpel maar het is ongelofelijk moeilijk want het vereist radicale eerlijkheid in alles wat je doet. Je moet heel eerlijk tegen jezelf zijn en durven toe te geven waar je vaardigheden tekort komen. In beleggen is je feedback loop traag dus te snelle conclusies kunnen gevaarlijk zijn.

Om een GOAT belegger te worden/zijn moet je innovatief zijn en een van de vijf vaardigheden geruime tijd eerder kunnen exploiteren dan de rest dat doet. De GOAT beleggers innoveren, ze geven nieuwe betekenis aan de vaardigheden die hen een competitief voordeel op de rest geven. Zoals Warren Buffett die de transitie maakte van net-net belegger naar meer kwaliteit en het concept van float groot maakte. Hij zag iets wat de rest pas later zag. Net zoals het Scale Economies Shared concept van Nick Sleep & Qais Zakaria waardoor ze de potentie van Amazon en Costco ver voor de markt uit zagen. Of Mark Leonard die de kans zag in VMS software en Constellation Software tot een monster maakte voordat alle VMS klonen van vandaag de dag ermee begonnen.

De GOAT beleggers hebben veel flexibiliteit in hun stijl en zijn niet volledig afhankelijk van bijvoorbeeld aandelen. Iemand als Druckenmiller is eigenlijk categorie agnostisch en kan overal in investeren. Dat zie je deels ook terug bij Prem Watsa van Fairfax die net geen GOAT status heeft. Al is ruim 19% rendement over 40 jaar toch dicht in de buurt. Dus als wij GOAT willen worden, moeten wij in de huidige markt een strategie hanteren die nog niemand ziet.

Het wordt wel eens tijd om de vijf kernvaardigheden te benoemen, het gaat om identificeren, analyseren, kopen, verkopen en beheren / onderhouden. Cassel omschrijft dit als universele vaardigheden in beleggen, ongeacht welke strategie je nastreeft.

1. Identificeren

Vinden van kansen vóór anderen. Ideeën vinden zonder actief te hoeven zoeken; “active patience”. Als er meer ideeën jouw kant op komen dan je eigenlijk kunt onderzoeken, heb je deze skills toch redelijk uitgespeeld.

1. Brute force (A–Z doorzoeken van bedrijven).
2. Screens en data.
3. Onderzoek waarbij je toevallig iets nieuws vindt.
4. Netwerken waardoor ideeën naar jou toekomen.
5. Relaties, op basis van vertrouwen en reciprociteit (beste manier).

2. Analyseren

Beoordelen van kwaliteit en waarde. De meeste ervaren beleggers zullen zich terecht/onterecht behoorlijk comfortabel voelen in dit domein. Een ervaren belegger zal honderden uren hebben gespendeerd in het analyseren van jaarverslagen, presentaties etc. en daar veel gevoel bij hebben ontwikkeld. Wellicht wordt het belang van deze vaardigheid ten opzichte van het ontwikkelen van de andere vaardigheden soms wel overschat. Op dit onderdeel krijg je van je peers ook het snelste de meeste complimenten.

1. Due diligence, scuttlebutt en managementbeoordeling.
2. Juiste inschatting van de toekomst en waardering.
3. Sterk analytisch denken en inschatten van leiderschap.

3. Kopen

Convictie vertalen naar posities. Veel gemaakte fouten door beleggers zijn oversizen bij start van positie in verband met overenthousiasme. Aan de andere kant is undersizen ook een pijnlijke. Weet welk spel je speelt is een belangrijke. Een VC funds weet dat investeringen mogelijk x200 kunnen gaan. Maar ook dat de hit rate laag is. Pas je allocatie aan op het spel dat je speelt.

1. Positiegrootte bepalen, bijkopen of afbouwen.
2. Weten wanneer een prijs aantrekkelijk is versus risico.
3. Slaap rustig bij de grootte van je posities.

4. Verkopen

Weten wanneer je fout zit of iets is veranderd. Iedere positie heeft een andere levensduur en bijna alle posities moeten ooit eens worden verkocht. Munger zei op zijn 99e dat hij selling nog aan het leren was. Verzonken kosten denkfout komt al snel om de hoek kijken en natuurlijk denken in opportuniteitskosten. Erg lastig.

1. Onderhoudende due diligence: signaleren wanneer de business verandert.
2. Discipline om te verkopen vóór anderen.
3. Minder verliezen is even belangrijk als winnaars hebben.

5. Beheren / onderhouden

Geduld en consistentie. Dit is ook een onderbelichte vaardigheid. Door je posities beter te kennen dan anderen kun je profiteren door eerder bij te kopen dan anderen of door juist eerder verlies te nemen omdat je kleine nuances waarneemt die impact hebben op je thesis. Het gaat om de vaardigheid om de business los te kunnen koppelen van de prijs van het aandeel. Dat is waar het om draait in beleggen. Een positie goed kennen is bij beheren / onderhouden een essentiële want alleen door kennis/convictie kun je periodieke drawdowns uitzitten.

1. Lang genoeg vasthouden om de vruchten te plukken.
2. Niet handelen op emotie.
3. Procesmatige en saaie consistentie op lange termijn.

Portfolio

Transactie: Nee

Portfolio waarde: € 510.100

Volgende week gaan we het hebben over 'n.t.b.'. Rest ons nog een ding: Investeer in je kennis! En beleg met beleid.

Word Vriend

Vind je het leuk om ons te steunen als onafhankelijke podcast, gebruik te maken en mee te denken met de Portfolio Dividend Tracker? Voor €6,25 per maand krijg je toegang. Zeven dagen gratis proberen!

► Doe mee met Jong Beleggen: PortfolioDividendTracker.com

Pim's portfolio

► Bekijk mijn volledige aandelen portfolio: Portfoliodividendtracker.com/jongbeleggen

JB updates op Instagram

► @JongBeleggen op Instagram: Instagram.com/jongbeleggen